"Kesintisiz Futbol" İçin Alttan Isıtma Şart

AHMET EKİCİ - SEYİT AHMET EKSİK - UEFA Şampiyonlar Ligi B Grubu'nda yoğun kar yağışı nedeniyle ertelenen ve ertesi gün oynanan Galatasaray-Juventus maçı, kış mevsiminin çok zorlu ve çetin geçtiği kentlerdeki statlarda alttan ısıtma sisteminin önemini bir kez daha gözler önüne serdi.

Statlarda kışın maçların ertelenmemesi ve sporcu sağlığının korunması için alttan ısıtma sisteminin şart olduğunu belirten uzmanlar, karlı ve buzlu havalarda dahi zeminin futbol oynamaya elverişli hale getirilmesini sağlayan sistemin çok maliyetli olmadığını bildirdi. Uzmanlar, hava şartlarına göre otomatik olarak çalışan sistemin kulüplere bir maç hasılatı tutarında maliyeti olacağını belirtti.

Sivas'taki sistem, sorunsuz işliyor

Spor Toto Süper Lig ekiplerinden Sivasspor, hemen hemen yer yıl yoğun kış şartlarının yaşandığı Sivas'ta 4 Eylül Stadı'nın elektrikli alttan ısıtma sistemi sayesinde maçlarını sorunsuz şekilde oynuyor.

Kulüp tesislerindeki antrenman sahalarından birinde de alttan ısıtma sistemi bulunan Yiğidolar, kış şartlarından çok fazla etkilenmeden idmanlarını gerçekleştiriyor.

Sivas 4 Eylül Stadı'nın aralarında bulunduğu bazı stadyumların alttan ısıtma sistemini yapan firmanın yetkilisi mimar Yusuf Şener, AA muhabirine yaptığı açıklamada, elektrikli alttan ısıtma sistemi hakkında bilgi verdi.

Bu sistemi, 2008 yılında 4 Eylül Stadı'na ve Sivasspor Tesisleri'ndeki antrenman sahasına, 2010'da İstanbul'daki  Recep Tayyip Erdoğan Stadı'na, 2012 yılında ise Elazığ Atatürk Stadı'na kurduklarını belirten Şener, "Sistem, elektrikle tamamen otomatik olarak çalışmaktadır. Sistemi, biz Ankara'dan yönetiyoruz, sezon başında maç programını bilgisayar ortamına aktarıyoruz. Dolayısıyla sistem tamamen otomatik çalışmaktadır, hiçbir insan gücüne gerek kalmamaktadır. Bu sistem sayesinde statta kazan dairesine, insan gücüne, suya ihtiyaç yok" diye konuştu.

Su kullanılan alttan ısıtma sistemini önermeyen Şener, "Suyun kış şartlarında donması muhtemel. Örnek, Erzurum Stadı. Bu stattaki sulu sistem, suyun donması nedeniyle şu anda kullanılabilir değil" dedi.

Sulu ve elektrikli alttan ısıtma sistemlerinin maliyetlerinin birbirine yakın olduğunu belirten Şener, "Ancak elektrikli sistemin işletme maliyetleri daha ekonomik. Ekonomik olmasının nedeni de tamamen otomatik çalışması" ifadesini kullandı.

Yoğun kar yağışı nedeniyle ertelenen ve ertesi gün oynanan Galatasaray- Juventus maçına değinen Şener, "Türk Telekom Arena Stadı'nda sistemin çalışıp çalışmadığı tam bilinememektedir ancak bizim elektrikli sistemde toprak ısısını gün gün belirten raporu, istenildiği takdirde her an sunabiliyoruz. Bunu istenildiğinde kulübe, basına ve kamuoyuna verebiliyoruz" şeklinde konuştu.

"Sistemin maliyeti bir maç hasılatı kadar"

Bu sistemin kurulum maliyetinin kulüpler açısından çok yüksek olmadığını belirten Şener, "Sistemin maliyeti bir maç hasılatı kadar ama bunun sayesinde hem milyon dolarlar ödenmiş futbolcuların sağlığını koruyoruz hem de futbolun sahnesi olan sahanın yeşil ve her türlü hava şartında maç oynanabilir durumda olmasını sağlıyoruz. Türk Telekom Arena'daki maçın tehir edilmesinin tek amacı, futbolcu sağlığını korumak çünkü Arena'nın zemininde buzlanma olduğundan maç oynanamaz durumdadır. Bunu, biliyorsunuz hakemler de açıkladı" dedi.

Toprak ısısı 16 derece ve üzeri

Mimar Yusuf Şener, "Elektrikli alttan ısıtma sisteminin olduğu statlarda ani kar ve dolu yağışı durumunda sahada buzlanma görülmesi mümkün değildir. Bu sistemde toprak sıcaklığı 16 derece ve üzerindedir" diye konuştu.

Sivas'ta sistemin sağlıklı şekilde işlediğini belirten Şener, şunları söyledi:

"Türkiye'nin en zorlu iklim şartlarına sahip Sivas'taki 4 Eylül Stadı'nda 2008 yılından bu yana herhangi bir maç ertelenmemiştir. 4 Eylül Stadı'nda 5 yıldır çim değişimi yapılmamıştır. Bütün sulu sistemlerde hemen hemen her yıl çim değişimi yapılmıştır ve bunun bir kulübe maliyeti en az 1 milyon TL'dir. Bunların hepsini üst üste koyduğumuzda elektrikli alttan ısıtma sisteminin ne kadar uygun ve kullanışlı olduğunu görebiliriz."

"Sistem, 10 yıl garantili"

Sistemin kurulumunun en fazla 30 gün sürdüğünü aktaran Şener, "Sistem, 10 yıl garanti kapsamındadır" dedi.

Sivas'ta kış şartlarının etkisini iyice hissettirdiği bugünlerde 4 Eylül Stadı'nda toprak ısısının ortalama 16 derece olduğunu dile getiren Şener, "Sistem, sahanın belirli yerlerine yerleştirilmiş 16 sensörle çalışmaktadır. Dolayısıyla bütün hava şartlarını algıladığı için sistem otomatik çalışıyor" şeklinde konuştu.

Bu sistemde özel bir çim seçilmediğini ifade eden Şener, çimin bakımının kulüp görevlilerince yapıldığını söyledi.

Mesleği gereği, birçok maçı statta izlediğini belirten Şener, "Avrupa'daki takımların da maçlarını fırsat buldukça takip ederim. İngiltere'deki Wembley Stadı, 1960 yılından bu yana elektrikli alttan ısıtma sistemlidir ve birçok Avrupa kulübü sulu sistemden vazgeçerek elektrikli sisteme dönmektedir" dedi.

Sulu sistemde zeminin altındaki borularda 30 ton civarında sıcak su dolaştığını belirten Şener, "Dolayısıyla dolaşan suyun aynı ısıda kalamaması nedeniyle sahanın her yeri aynı ısıda değildir ancak elektrikli alttan ısıtma sisteminde sahanın her noktası aynı ısı değerindedir" diye konuştu.

Şener, "Türk Telekom Arena Stadı'nda sulu alttan ısıtma sistemi kullanılmaktadır. Galatasaray- Juventus maçı, sulu sistemin değil, elektrikli sistemin doğru bir tercih olduğunu göstermiştir" ifadesini kullandı.

Elektrik mühendisi Sercan Kars'ın görüşleri

Firmanın elektrik mühendisi Sercan Kars ise alttan ısıtma sistemiyle, çimin yaz mevsimindeki gibi kışın da canlı kalmasının sağlanmasının amaçlandığını belirterek, "Çimi korumak öncelikli amacımız. Bunun yanı sıra zemine uyguladığımız ısı sayesinde çimin bozulmamasını ve düşen karın zaman içinde erimesini sağlıyoruz" diye konuştu.

Galatasaray ile Juventus maçına değinen Kars, "Öncelikle, Türk Telekom Arena Stadı ile 4 Eylül Stadı'ndaki sistem farklı. Orada yaşananlar, sistemden kaynaklanan dezavantajlar nedeniyle oluştu. Tabii kesin sonucunu bilemeyiz. Çalıştı mı, çalışmadı mı, bu konuları bilemeyiz. Sıkıntının boyutu, kullanılan sistemle ilgili" dedi.

4 Eylül Stadı'nı diğer statlardan ayıran en önemli özelliğin, sistemin elektrikle çalışması olduğunu dile getiren Kars, şunları kaydetti:

"Elektrikli olmasından dolayı da daha büyük bir teknolojiyle çalışıyor. Örneğin 60-70 santigrat derecelere kadar ısıyı çıkartabiliyorsunuz. Biz buraya gelmeden sistemi Ankara'dan kontrol ve kumanda edebiliyoruz. En önemlisi bu. Sistem, Sivasspor Kulübü görevlilerinin ya da buradaki stat sorumlularının çok fazla müdahalesi olmadan Ankara'dan kontrol etmemizi sağlıyor. Isıları daha eşit ve homojen yapabiliyorsunuz. Öncelikli amacı bu. Saha zemini 15 derecede."

Sistemi kurarken, metrekareye düşecek yağışa göre hesaplamalar yaptıklarını belirten Kars, "Sistem tasarlanırken bunlar dikkate alınmak zorunda. Kar, yüzey buz tutmadan kısa sürede eriyor" dedi.

Türk Telekom Arena'da 11 Aralık Salı günü Galatasaray ile İtalyan ekibi Juventus arasında yapılan ve yoğun kar yağışı nedeniyle 31. dakikasında tatil edilen maç, 12 Aralık Çarşamba günü kaldığı yerden oynanmıştı. Galatasaray, rakibini 1-0 mağlup ederek Şampiyonlar Ligi'nde son 16 takım arasına kalma başarısı göstermişti. Juventus Kulübü, sahanın kar temizlendikten sonraki durumuna tepki göstermiş, stadın alttan ısıtma sisteminin çalışıp çalışmadığı tartışma konusu olmuştu. - Sivas