Wikileaks nedir? Wikileaks'in kurucusu Julian Assange kimdir, ceza aldı mı?

İnternet bilgi gizliliğinin ne kadar zayıf bir organ olduğunu gösteren Wikileaks belgeleri gündeme gelmeye devam ediyor. WikiLeaks'i, başta Amerika Birleşik Devleti olmak üzere, dünyanın en güçlü ülkelerine dair yayınladıkları çarpıcı belgelerle tanımıştık. Birçok ülkenin etkilendiği Wikilieaks belgeleri hakkında merak edilen soruların cevaplarını sizler için derledik.

WİKİLEAKS NEDİR?

2006 yılında faaliyetlerine başlayan WikiLeaks, bir sivil toplum örgütü olarak kendini tanımlıyor. wikileaks.org internet sitesi üzerinden yayın yapan örgütün sızdırdığı belgelerin kaynakları tamamen belirsiz. Sitede kaynakları için "Anonim" ibaresi kullanılıyor ve yayınladıkları belgeler için herhangi bir kar amacı gütmediklerini söylüyorlar. WikiLeaks internet sitesine ve içeriklerine müdahale edilememesinin nedeni, sitenin sunucularının İzlanda, İsviçre gibi dünyanın çeşitli ve müdahale edilemez ülkelerinde saklanıyor olmasıdır.

Site hala aktif olarak çalışsa da, ülkemiz dahil dünyanın pek çok noktasından bu siteye erişim engellenmiş durumda. WikiLeaks, 2006 ve 2016 yılları arasında yayınladığı 10 milyondan fazla belge ile büyük ses getirmişti. WikiLeaks'in kurucusu Julian Assange şu an tutuklu durumda olduğu için sitenin sorumlu editörlük görevi Kristinn Hrafnsson tarafından yürütülmektedir.

WİKİLEAKS KURUCUSU JULIAN ASSANGE KİMDİR?

1971 yılında Avustralya'da doğan Julian Assange, bilgisayar programcısıdır ve kendini internet aktivisti olarak tanımlamaktadır. Uzun yıllar hackerlık yapan Assange, 2006 yılında WikiLeaks internet sitesini kurarak bütün dünyada ses getiren paylaşımlar yapmaya başladı. WikiLeaks üzerinden yaptığı paylaşımlar nedeniyle başta ABD olmak üzere pek çok devlet tarafından hakkında tutuklama kararı çıkan Julian Assange, 2012 yılında Londra'daki Ekvador büyükelçiliğine sığındı. 2019 yılının Nisan ayında burada tutuklanan Assange'ın şu an ABD'ye iade edilme süreci devam etmektedir.

WİKİLEAKS BELGELERİ NELER?

WikiLeaks internet sitesi şu an hala aktif durumda olsa da, site en çok 2006 ve 2016 yılları arasında açıkladığı belgelerle ses getirmişti. Açıklanan belgeler arasında en çok ses getirenler Amerika Birleşik Devletleri ordusunun farklı ülkelerde yaptığı eylemler oldu.

ABD'nin Teçhizatı

Amerika Birleşik Devletleri ordusunun Afganistan ve Irak'ta bulunan askeri teçhizatına dair ayrıntıları içeren belgelerin açıklanması büyük ses getirmişti. Bu teçhizatlar arasında en dikkat çekenler kimyasal ve biyolojik silahlardı.

Scientology tarikatı

Bir dönem özellikle Hollywood yıldızları arasında oldukça meşhur olan Scientology tarikatı ile ilgili pek çok belge yayınlayan WikiLeaks, tarikatın iç yapısına dair bilinmeyenleri tüm dünyaya açıklamış, göründüğü kadar masum olmadığını ve kar amacı güttüğünü ortaya çıkarmıştı.

Guantanamo

Küba'nın Guantanamo bölgesinde bulunan Amerika Birleşik Devletleri'nin askeri üssü ile ilgili yayınlanan belgelerde, ABD'nin Cenevre Sözleşmesi'ni sistematik ve rutin bir şekilde ihlal ettiği ortaya çıkmıştı. Yine aynı belgelere göre ABD ordusu mensupları, Guantanamo'da bulunan 14 - 89 yaş aralığındaki 800 mahkumu sistematik olarak suistimal etmişlerdi.

Irak'ta sivillere yönelik düzenlenen saldırılar

WikiLeaks tarafından yayınlanan bir videoda, Irak'ta bulunan ABD askerlerinin Apache helikopterleriyle Iraklı sivillere rastgele ateş açtıkları görürülüyor. Bağdat'ta yaşanan olayların ortaya çıkması sonucu, ABD kamuoyunda Irak işgali tartışılmaya başlamıştı.

Minton Raporu

WikiLeaks tarafından yayınlanan Minton Raporu'na göre Hollanda merkezli çok uluslu bir şirket olan Trafigura'nın, 108 bin kişiyi etkilediği bilinen zehirli atıkları Fildişi Sahilleri'ne attığı ve ana akım medya kanallarında bu raporun yayınlanmasının engellendiği ortaya çıkmıştı.

Suriye'de gizli operasyonlar

Gizli CIA olarak da isimlendirilen, Amerika Birleşik Devletleri'nde bulunan Stratfor isimli danışmanlık şirketine ait belgeler yayınlanmış ve 2012 - 2013 yıllarında, Suriye'de gizli operasyonlar yapıldığına dair istihbarat verileri ortaya çıkmıştı.

SONY E-postaları

Gizli devlet belgelerinin yanı sıra, özel şirketlere ait belgeler de yayınlayan WikiLeaks, teknoloji devi SONY ile ilgili belgeler yayınlamıştı. Yayınlanan belgeler, Kuzey Kore tarafından hacklenen SONY e-postalarıydı ve bu e-postalarda şirketin siyasi ilişkileri açıkça görülüyordu.

Ekonomik Casusluk

Bir medya kuruluşu tarafından yayınlanmış en üst düzey belgeler olarak tarihe geçen belgelerde; dönemin liderleri Birleşmiş Milletler Sekreteri Ban Ki-Moon, İsrail Başbakanı Netanyahu, İtalya Başbakanı Berlusconi, Fransa Cumhurbaşkanı Hollande ve bazı Japon kabine üyeleri arasında yapılan yazışmalar görülüyordu. Yazışmalar, bazı gelişmekte olan ülkelerde yapılan ekonomik casusluk üzerineydi.

Ortadoğu Belgeleri

WikiLeaks'in Ortadoğu hakkında yayınladığı belgeler, neredeyse dünyadaki tüm devletleri rahatsız etmişti. Yayınlanan belgelerde, pek çok farklı ülkenin Ortadoğu'da yaptıkları yolsuzluklar, hukuk dışı eylemler ve insan haklarını ayaklar altına alan ihlaller ortaya çıkmıştı. 2012 yılında yayınlanan bu belgeler, devletlerin Ortadoğu politikalarının kamuoyu tarafından sorgulanmasına neden olmuştu.

Sizin için WikiLeaks nedir sorusunu yanıtladık ve dünyada en çok ses getiren bazı WikiLeaks belgelerini listeledik. İnternet sitesi hala aktif durumda olsa da örgüt, ilk yıllarında sızdırdığı bu belgelerle anılıyor ve herkes Julian Assange'a ne olacağını merak ediyor.

WİKİLEAKS KURUCUSU CEZA ALDI MI, İADE EDİLECEK Mİ?

WikiLeaks'in kurucusu Julian Assange, karar duruşması için başkent Londra'daki Old Bailey Mahkemesi'ne çıktı.

Hakim Vanessa Baraitser, Assange'ın intihar riskinin yüksek olduğunu ve ABD hapishanesinde özel idari önlemlere tabi tutulacağını, özellikle de istihbarat topluluğunun kendisine düşman olması nedeniyle, "gerçek bir risk altında" olduğunu belirtti.

ABD tarafının tarif ettiği prosedürlerin Assange'ın süper güvenlikli bir Amerikan hapishanesinde intihar etmenin bir yolunu bulmasını engellemeyeceğini vurgulayan Baraitser, Assange'ın akıl sağlığı nedeniyle iadesinin yanlış olacağını vurgulayarak, ABD'nin talebini reddettiğini duyurdu.

Kararın duyulmasının ardından mahkeme önündeki Assange'ın destekçileri sevinç gösterisinde bulundu.

ABD'nin kararı temyize götürmesi beklenirken, avukatlarının ise Assange'ın kefaletle serbest bırakılması için başvuru yapacağı açıklandı.

175 yıla kadar hapis

ABD, Londra'nın dışındaki Belmarsh Hapishanesinde tutulan 49 yaşındaki Assange'ı bilgisayar korsanlığı ve casusluğun da aralarında olduğu 18 suçtan yargılamak için İngiltere'den iadesini istiyordu.

İade edilmesi durumunda 175 yıla kadar hapis cezası alabileceği belirtilen Assange'ın destekçileri ve avukatları, Assange'ın yaptıklarının gazetecilik faaliyeti olduğunu, suçlamalarda siyasi amaç güdüldüğünü, akıl sağlığının risk altında olduğunu ve ABD hapishanelerindeki koşulların İngiltere'nin insan hakları yasalarını ihlal ettiğini belirtiyordu.

ABD, Assange'ın yayımladığı belgelerle kendileri adına çalışan Irak ve Afganistan'daki yerel personel veya muhbirlerin hayatını riske attığını öne sürerek, gazetecilik veya yayıncılığın suç işleme izni vermediğini kaydediyordu.

Basın örgütleri ise Assange'ın yayınladıkları nedeniyle yargılanmasının kötü bir örnek oluşturacağını ve bundan sonra ABD'nin herhangi bir gazeteciyi casusluk suçlamasıyla yargılayabileceğini vurguluyordu.

Dava süreci

Assange'ın kurduğu WikiLeaks, 2010'da, aralarında ABD'nin Irak ve Afganistan'da işlediği suçları da delillendiren çok sayıda gizli belgeyi yayımlamıştı.

ABD'nin casuslukla suçladığı ve iadesini istediği Assange, hakkında tecavüz ve cinsel taciz suçlamalarıyla açılan davalar için İsveç'e iadesi gündemdeyken, Haziran 2012'de Ekvador'un Londra Büyükelçiliğine sığınmıştı.

Assange, Ekvador'un Londra Büyükelçiliğinden 11 Nisan 2019'da çıkarılarak gözaltına alınmış ve "kefaletle serbest bırakılma şartlarını ihlal etmekten" tutuklanarak Londra'daki Belmarsh Hapishanesi'ne konulmuştu.

Mahkeme, Assange'ı bu suçtan 50 hafta hapse mahkum etmişti. 50 haftalık cezasını dolduran Assange'ın iade talebi çerçevesinde tutuklu kalmasına karar verilmişti. İade davasının ilk turu şubat ayında görülmüş, mayıs ayında yapılması planlanan ikinci tur ise yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgını nedeniyle eylül ayına ertelenmişti.

7 Eylül'de başlayan ve 1 Ekim'de tamamlanan duruşmalarda tarafların şahitleri dinlenmişti.