Üç yıl önce kaybettiğimiz Vedat Türkali kimdir? İşte değerli yazarın eserleri ve hayatı

Vedat Türkali, bundan 3 sene önce çoklu organ yetmezliği nedeniyle hayatını kaybetti. 97 yaşında olan Türk edebiyatının çınarlarından Vedat Türkali, geriye birçok değerli eser bıraktı. Bugün değerli yazarımızı saygıyla anıyoruz. Peki, Vedat Türkali kimdir? İşte yazarımızın hayatı, eserleri, kazandığı ödülleri...

VEDAT TÜRKALİ KİMDİR?

Vedat Türkali, 13 Mayıs 1919'da Samsun'da doğdu. İlk soyadı Demirkan olan yazar, 1950 yıllarında mahkeme kararı ile Pirhasan soyadını aldı. Senaryolarını yazarken ise Vedat Türkali takma ismini kullandı.

Vedat Türkali, ilk, orta ve liseyi doğduğu şehir Samsun'da bitirdi. Sonrasında askeri öğrenci olarak İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü'nden 1942 yılında mezun oldu.

Konya, Akşehir'de olan Maltepe Askeri Lisesi'nde ve İstanbul Kuleli Askeri Lisesi'nde edebiyat öğretmenliği yaptı. 1951'de siyasi eylemler yaptığı için 9 yıl hapis cezası verildi. Fakat yedi sonra koşullu olarak serbest bırakıldı.

Hapisten çıktıktan sonra Cumhuriyet gazetesinde musahhihlik (düzeltici - tashih etme) yapmaya başladı. Bu sırada "Yeşilçam Dedikleri Türkiye" adlı romanını yazdı. Fakat romanda isim vermeden gazetenin sahibi Nadir Nabi Abalıoğlu'nu eleştirdiği için işine son verildi.

Rıfat Ilgaz ile birlikte kurduğu "Gar Yayınları" adlı yayınevinde Hüsamettin Gönenli adıyla yazılar yazdı. Yılmaz Güney'in desteğiyle senaristliğe başladı. İlk eseri, 1960'da Dolandırıcılar Şahı'dır.

Senaryolarını yazarken Vedat Türkali ismini kullanmaya başladı. Eserlerinde toplumsal sorunlara değinen yazar, gerçekçi bir bakış açısı ile birçok senaryo yazdı. Daha sonra kitap haline getirdiği bu eserlerinde "Bir gün tek başına" adlı romanı ile adını herkese duyurmayı başardı.

1965'de Ayhan Işık ve Türkan Şoray'ın başrolünde oynadığı "Otobüs Yolcuları" adlı filmin senaryosunu yazdı. 1965 yılında yazdığı "Sokakta Kan Vardı" adlı senaryosunun filminde de yönetmenliği de denedi.

12 Eylül 1980 darbesinden sonra Aydınlar Dilekçesi ve Barış Derneği'nin davalarından yargılandı.

Bir Gün Tek Başına ve Mavi Karanlık gibi romanları Türk edebiyatının en büyük eserleri arasına girmiş; daha sonra da Yeşilçam Dedikleri Türkiye ve Tek Kişilik Ölüm romanlarını da yazmıştır.

Mihri Belli'nin yakın arkadaşı ve Atıf Yılmaz'ın arkadaşı ve akrabasıdır. TKP'nin eski üyelerindendir. 2002 seçimlerinde DEHAP'dan aday olarak aktif siyasete atıldı. Türkali, Cumhuriyet tarihinde birçok olaya şahitlik etti.

Vedat Türkali, 1942 yılında Merih Pirhasan ile evlendi. Eşi 31 Ekim 2013'te vefat edene kadar birlikte yaşadılar. Deniz Türkali (d. 1944) adında kızı ve Barış Pirhasan (d.1951) adında oğlu vardır. Deniz Türkali Yönetmen Atıf Yılmaz'ın eşi idi.

Vedat Türkali, oyuncu Deniz Türkali ve yönetmen Barış Pirhasan'ın babası, Deniz Türkali'nin kızı şarkıcı Zeynep Casalini'nin dedesiydi. Türk edebiyatının usta isimlerinden olan Vedat Türkali, 29 Ağustos 2016 Pazartesi günü saat 06.00'da Yalova'da tedavi gördüğü hastanede hayata veda etti.

Ödülleri:

1965 – Antalya Altın Portakal Film Festivali, En İyi Senaryo Ödülü, Karanlıkta Uyananlar

1970 – TRT Oyun Ödülü (Dallar Yeşil Olmalı)

1974 – Milliyet Yayınları Roman Yarışması Birincilik Ödülü- 'Bir Gün Tek Başına' adlı romanıyla

1976 – Orhan Kemal Roman Armağanı

1977 – Altın Portakal Film Şenliği en iyi senaryo ödülü, Kara Çarşaflı Gelin ile

Eserleri :

ROMAN

1974 – Bir Gün Tek Başına

1983 – Mavi Karanlık

1986 – Yeşilçam Dedikleri Türkiye

1989 – Tek Kişilik Ölüm

1999 – Güven (2 cilt )

2004 – Kayıp Romanlar

2009 – Yalancı Tanıklar Kahvesi

SENARYO

1960 – Dolandırıcılar Şahı

1964 – Kızgın Delikanlı

1964 – Erkek Ali

1965 – Üç Tekerlekli Bisiklet

1965 – Otobüs Yolcuları

1965 – Sokakta Kan Vardı

1965 – Şehirdeki Yabancı

1965 – Karanlıkta Uyananlar

1974 – Bedrana

1977 – Güneşli Bataklık

1977 – Kara Çarşaflı Gelin

1979 – Üç Film Birden

1984 – Eski Filmler

ŞİİR

1979 – Eski Şiirler Yeni Türküler

OYUN

1971 – 141. Basamak

1976 – Bu Ölü Kalkacak

1985 – Dallar Yeşil Olmalı

ANI

2001 – Komünist

1989 – Savunmalar

1985 – Bu Gemi Nereye