Tunceli nerededir? Tunceli'de neler yapılır? Tunceli'de gezilecek yerler nereler?
Tunceli'nin nesi meşhur? Tunceli'de ne yenir? Çevresi ırmaklarla ve göllerle çevrili şehir Tunceli hakkında merak edilenler
Kalkolitik çağdan beri yaşam olduğu belirlenen Tunceli'de henüz çok fazla inceleme yapılmamıştır. Yıllarca Türklere ev sahipliği yapan şehrin, çevresi ırmaklar ve dağlarla çevrilmiştir. Türkiye'nin en düşük nüfus oranı olan ilidir. Yüksek yerleriyle bilinse de Ovacık ve Pülümür başta olmak üzere çöküntü alanları vardır.
TUNCELİ NEREDEDİR?
Doğu Anadolu Bölgesi'nde yer alan Tunceli, Yukarı Fırat bölümündedir. Şehir çevresinde Karasu Irmağı, Peri Suyu ve Keban Baraj Gölü vardır. Şehrin çevresi doğal sınırlarla çizilmiş gibidir. Bingöl ve Elazığ illeriyle de toprak sınırı vardır.
TUNCELİ'DE GEZİLECEK YERLER NERELER?
Koç - Koyun Biçimli Mezar Taşları
Akkoyunlular Döneminden günümüze kadar gelen mezar taşları bir Türkmen geleneğidir. Bu yörede mezarlar, bir tepe üzerinde veya köylerin üst kısımlarında bulunur. Mezarlara dini veya mitolojik motifler eklenir.
Koç başlı mezar taşları veya koyun başlı mezar taşları bugün hala sağlam bir şekilde durmaktadır. Bazı heykellere kılıç, sadak, kalkan, hançer gibi kabartmalarda yapılmıştır. Bazı motifler kişilerin cinsiyetini ve ne işle meşgul olduğunu da ifade etmektedir.
Pülümür ilçesi'nde 11 adet koç heykeli vardır. İncelemelere göre yaklaşık 300 yıldır ayakta oldukları belirtilmiştir. Kayaları oyarak yapılan bu eserler yaklaşık 250 kilogramdır.
Pertek Kalesi
Murat Irmağı kıyısında bulunan bir tepe üzerine inşa edilmiştir. Günümüzde bu bölge Keban Baraj Gölü sularının altında kaldığı için, Pertek Kalesi bir ada üzerinde gibi durmaktadır. Osmanlı döneminde restore edildiği bilinen kalenin yapım tarihi tam bilinmiyor. İç içe iki surdan oluşur. Surlar arasında kalan bölgede tarihi kalıntılar vardır. Mavi çiniler ve kırmızı sert tuğlalar ilgi çeken kalıntılardandır.
Şehirde pek çok kale vardır. Bazılarından geriye sadece kalıntılar kalmış olsa bile bazıları sapasağlam yerinde durmaktadır. Tunceli'de görebileceğiniz diğer kaleler;
Bağın Kalesi
Mazgirt Kalesi
Derun-i Hisar / Sağman Kalesi
Tahar / Yusuf Ziya Paşa Köprüsü
İlçeye 3 kilometre uzaklıkta yer alan köprü, Tahar Çayı üzerinde bulunur. Tek gözlü köprü Yusuf Ziya Paşa tarafından yaptırılmıştır.
Sağman Cami
Pertek ilçesinde yer alan cami, 1555 yılında Keyhüsrev Bey'in oğlu Salih Bey tarafından yaptırıldığı tahmin ediliyor. Yakın zamanda restore edilen caminin mimarisi ve işçiliği çok dikkat çekmektedir. Özenli bir şekilde yapılan oyma işçiliği geçmişin eserlerine güzel bir örnektir.
Sungur Bey Cami
Pertek ilçesinde, Murat Irmağı'nın kıyısında bulunan cami; 1569 yılında yaptırılmıştır. Günümüzde Harput Müzesinde sergilenen caminin mermeri üzerinde şunlar geçmektedir "Rum, Arap, Acem Sultanı Selimhan Oğlu Sultan Murad zamanında Pir Hüseyin oğlu Rüstem oğlu Sungurbey tarafından yaptırılmış, Allah günahlarını affetsin sene 985. (Miladi 1569)"
Şehirde ziyaret etmek isteyebileceğiniz diğer tarihi camileri de burada bulabilirsiniz;
Yelmaniye Cami / Medrese Cami Hicri 800-809 yılları arasında yapılmıştır.
Çelebi Ağa Camii Milattan sonra 1569 yılında yapılmıştır.
Ergen Kilisesi
Hangi dönemden günümüze ulaştığı bilinmemektedir. Hozat ilçesinde yer alan kilise, bölgedeki diğer kiliselerin boyutlarına göre çok büyüktür. Duvarları sağlam kalmış olsa bile, tavanı çökmüştür.
Derviş Hücreleri
Halk arasında İn Delikleri olarak da geçen yapılar, Çemişgezek ilçesinde bulunan Tahar Çayı Vadisi kayalarında bulunur. Kalker kayalara oyulan bölümlerden 20 tane vardır. Kimler tarafından yapıldığı bilinmemektedir. Odalar 2.5 metre genişlik ve 1.7 metre derinliktedir. Ayrıca, kayaların arasından sızan suların suların toplanması için sarnıçlar yapılmıştır.
Sivdin Köprüsü
Karar Deresi üzerine kurulan taş köprü, suyun iki kenarındaki kayalara oturtulmuştur. 12. veya 13. yüzyıldan kaldığı tahmin ediliyor.
Bazı yerler çok fazla keşfedilmediği için fazla ziyaretçinin bulunmadığı yerlerdir. Bu tarihi kalıntıları keşfetmek isteyenler için aşağıya ekleyeceğimiz yerleri de ziyaret etmelerini öneririz:
Gelin Odaları Ve Mağaraları - Pülümür Merkez
Çemişgezek Kalesi - Çemişgezek
Süleymaniye / Kale Camii - Çemişgezek
Yeni Hamam - Çemişgezek
TUNCELİ'DE NELER YAPILIR?
Keban Baraj Gölü'nde rüzgar sörfü ve su sporları yapma imkanı vardır. Ayrıca, burada offshore yarışları da düzenlenmektedir.
Dedebağ (Bağın) Kaplıcası sağlık turizmi için doğru bir seçenek olacaktır.
Dereova Şelalesi ve çevresi mesire alanı olarak tercih edilen yerlerdendir.
TUNCELİ YÖRESEL LEZZETLERİ NELERDİR?
Dövme Çorbası
12 İmam Çorbası
Babuko
Şir
Dersim Kömbesi
Bişi
Haşıl
Mumbar Dolması
Dövme Pilavı
Tunceli Ovacık Dağ Sarımsağı
Soğan Aşı
Dut Tatlısı
Halbur Hurması
Pekmez Helvası
TUNCELİ FESTİVAL VE ETKİNLİK TAKVİMİ
Munzur Kültür ve Doğa Festivali: 20-30 Temmuz tarihleri arasında gerçekleşir. 2000 yılından beri her yıl düzenlenen festival, Fotoğraf sergisi, halk oyunları gösterisi, halk müziği konserleri, film gösterisi, kent gezisi, panel, söyleşi ve edebiyatçıların imza günleri gibi farklı birçok dalda etkinlikler görebilirsiniz. Sosyal ve kültürel olarak olumlu katkı sağlayan festivale diğer illerden de katılım fazladır.
Bal Festivali: Her yıl Ağustos ayında gerçekleşen festivale ilgi oldukça fazladır. Festivale yurtiçi ve yurtdışından birçok vatandaşımız katılmaktadır. 2007 yılında yapılan bal festivaline Berlin Belediye Başkanı Sayın Christiane UDE de katılmış ve kendi ismi verilen Kültür Merkezinin açılışını yapmıştır.
Eşme Kilim, Kültür ve Sanat Festivali: Mayıs ayının 4. haftasında gerçekleşir. Katılımcıların yoğun olduğu festivalde,çevre belediyelerde destek vermektedir.Amaç yöreyi ve yörenin insanını en iyi şekilde anlatmaktır.
TUNCELİLİ ÜNLÜLER
Taner Ölmez
Fatih Maçoğlu
Nihal Yalçın
Hakkı Bulut
İntizar
Onur Buldu
Ceylan
Ümit Karan
TUNCELİ İLÇELERİ
Çemişgezek, Hozat, Mazgirt, Nazımiye, Ovacık, Pertek, Pülümür