Tarihte bugün 9 Eylül: İzmir düşman işgalinden kurtarıldı

İzmir, Büyük Taarruz harekâtı sonucu 9 Eylül 1922'de Yunan işgalinden kurtuldu. İzmir'in kurtuluşunun ardından, Mudanya Ateşkes Antlaşması ve Lozan Barış Antlaşması süreci başlamış, Türk milletinin kurtuluşu ve bağımsızlığının simgesi haline gelmiştir. 9 Eylül'de ene oldu? İzmir'in kurtuluş tarihi…

MİLLİ MÜCADELENİN FİTİLİNİ ATEŞLEDİ

İzmir'in, 15 Mayıs 1919'da Yunan güçleri tarafından işgal edilmesi, Anadolu'da Millî Mücadele'nin başlamasında kritik noktada yer alır. Tüm ülkede İzmir'in işgali tepkiyle karşılanmış ve birlik olunmuştur. İstanbul'da başlayan işgali protesto mitingleri Damat Ferit hükümetinin düşmesine sebep olmuştur.

'ORDULAR İLK HEDEFİNİZ AKDENİZ'DİR'

Türk ordusunun 26 Ağustos 1922 tarihinde başlattığı, Kurtuluş Savaşı'nın son noktası Büyük Taarruz beş günün ardından sonuçlandı. 30 Ağustos'ta Mustafa Kemal Paşa ordulara bir bildiri yayımlayarak "Ordular ilk hedefiniz Akdeniz'dir. İleri!" emrini verdi ve 2 Eylül'de Uşak'a girildi.

Türk birlikleri, İzmir'e doğru hızla ilerlerken, Yunan birlikleri ve Rum siviller Anadolu'dan çekildiler. 9 Eylül 1922'de Ahmet Zeki Bey komutasındaki birlikler ile Mürsel Paşa komutasındaki birlikler İzmir'e girdi. Ardından 5. Süvari Kolordusu Komutanı Mirliva Fahrettin Paşa, komutasındaki birliklerde saat İzmir'e girdi.

İZMİR KURTULUŞUNDA HAYATINI KAYBEDENLER

İzmir'in kurtuluşu sırasında can veren askerlerin isimleri şöyledir: Akşehirli Bekiroğlu Mehmet, Antalyalı Ömer oğlu Hakkı (Sarıarslan), Nevşehirli Ahmet oğlu Seyit Mehmet ve Nevşehirli Ahmet oğlu Ahmet.

İŞGALDEN KURTULUŞ RESMEN İLAN EDİLDİ

Konak'a ulaşmayı başaran Şerafettin Bey, Konağa girip balkona Türk bayrağını asmıştır. Hükümet Konağı'na bayrağın dikilmesinin ardından Yüzbaşı Zeki komutasındaki süvari birliği Hükümet Konağı'nın yanında yere alan Sarıkışla'ya, sonrasında da Kadifekale'ye bayrağın çekmesi ile İzmir'in işgalden kurtuluşu ilan edildi. Birinci Süvari Tümeni Komutanı Mürsel Paşa İzmir'e girildiğini Ankara'ya bildirir. 10 Eylül'de, Mustafa Kemal Paşa, Fevzi ve İsmet Paşalar ile Fahrettin Paşa Hükümet Konağı'na gider, konağın balkonundan başarı tüm halka ilan edilerek, başarının tüm Türk milletinin olduğunu belirtir.

Yüzbaşı Şerafettin ve silah arkadaşları

TARİHTE BUGÜN

(Olaylar)

MÖ 479 - Platea Muharebesi gerçekleşti.

1543 - Mary Stuart, daha 9 yaşındayken taç giyerek İskoçya Kraliçesi oldu.

1570 - Lefkoşa Türkler tarafından fethedildi.

1850 - Kaliforniya, 31. eyalet olarak ABD'ye kabul edildi.

1886 - Bern Uluslararası Telif Hakları Konvansiyonu toplandı.

1892 - Jüpiter'in beşinci uydusu olan Amalthea (uydu) bulundu.

1914 - İttihat ve Terakki Cemiyeti, Osmanlı hükümetinin kabul ettiği tüm kapitülasyonları reddetti.

1921 - Sakarya Savaşı'nda Mustafa Kemal Paşa, bazı komutanlarla Yunan birliklerinin mukavemetinin kırıldığı Polatlı'nın kuzeyindeki Zafertepe'ye gelerek, Yunan Ordusunun durumunu inceledi.

1922 - İzmir'in Kurtuluşu: Dumlupınar Meydan Muharebesi'nin kazanılmasının ardından Yunan Ordusu'nu önüne katan Türk Ordusu işgal altında bulunan İzmir'e girdi.

1923 - Cumhuriyet Halk Partisi, Mustafa Kemal Atatürk tarafından kuruldu.

1933 - İzmir Enternasyonal Fuarı'nın çekirdeğini oluşturan "9 Eylül Panayırı" ilk defa, Genelkurmay Başkanı Mareşal Fevzi Çakmak tarafından açıldı.

1940 - Macar ordusu 87 Rumeni ve de 6 Yahudiyi Treznea Katliamı'nda öldürdü.

1945 - Çin-Japon Savaşı (1937-1945) sona erdi.

1948 - Kim İl-sung, Kuzey Kore'nin kuruluşunu ilan etti.

1955 - Türk Hükümeti, 6-7 Eylül Olaylarında zarar gören kişi ve kuruluşlara yardım kararı aldı.

1971 - Boğaziçi Üniversitesi'nin kurulmasına ilişkin kanun kabul edildi.

1974 - 11. Antalya Film Şenliği'nde, Altın Portakal Ödülü'nü Ömer Lütfi Akad'ın Düğün filmi aldı.

1974 - Keban Barajı ve Hidroelektrik Santrali açıldı.

1974 - TRT'nin merkez ve bölge radyolarını birleştirilmesiyle, TRT Radyo 1 ve TRT Radyo 3 oluşturuldu.

1982 - Türkiye'nin Burgaz Konsolosluğu İdari Ataşesi Bora Süelkan, Ermeni kişilerce öldürüldü.

1991 - Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu (DİSK) yeniden faaliyete geçti.

1992 - İspanya, Katalonya bölgesinin özerkliğini tanıdı.

1993 - İsrail ve Filistin Kurtuluş Örgütü (FKÖ) birbirlerini tanımayı kabul etti.

1993 - atv yayına başladı.

1995 - Türkiye Güzeli Yeşim Palandüz, Dünya Güzeli seçildi.

2001 - 12 Dev Adam, Türkiye'de düzenlenen Avrupa Şampiyonasında ikinci oldu.

2004 - Cakarta'da bulunan Avustralya Büyük Elçiliği'nin dışında bomba patladı, olayda 10 kişi hayatını kaybetti.

2009 - İstanbul'da son 80 yılın en yüksek yağışı yaşandı. Su taşkınları nedeniyle çok sayıda insan yaşamını yitirdi, büyük çapta maddi hasar oluştu.

2010 - San Bruno, Kaliforniya, Amerika Birleşik Devletleri'ndeki bir doğal gaz hattı 300 metre yüksekliğinde bir ateş duvarı oluşturarak patladı.

2011 - Dünya'nın en büyük mozaik müzesi olan Gaziantep'teki Zeugma Mozaik Müzesi ziyarete açıldı.

Doğumlar

214 - Aurelian, Roma İmparatoru (ö. 275)

384 - Honorius, önce Roma İmparatoru, sonra Batı Roma İmparatoru (ö. 423)

1583 - Girolamo Frescobaldi, İtalyan besteci (ö. 1643)

1737 - Luigi Galvani, İtalyan fizikçi (ö. 1798)

1778 - Clemens Brentano, Alman yazar (ö. 1842)

1828 - Lev Tolstoy, Rus yazar (ö. 1910)

1869 - Abdullah Cevdet, Osmanlı siyaset adamı ve düşünür (ö. 1932)

1906 - Ali Hadi Bara, Türk heykeltıraş (ö. 1971)

1908 - Cesare Pavese, İtalyan ozan ve romancı (ö. 1950)

1909 - Arthur Jonath, Alman atlet (ö. 1963)

1928 - Sol LeWitt, Amerikalı heykeltıraş ve ressam (ö. 2007)

1932 - Müşfik Kenter, Türk tiyatro ve sinema sanatçısı (ö. 2012)

1935 - Demir Özlü, Türk yazar

1941 - Dennis Ritchie, Amerikalı bilgisayar mühendisi (ö. 2011)

1943 - Başar Sabuncu, Türk oyuncu, senaryo yazarı ve yönetmen (ö. 2015)

1960 - Hugh Grant, İngiliz aktör ve film yapımcısı

1961 - Faruk Çaturoğlu, Türk siyasetçi

1965 - Cihat Levent, Türk millî basketbolcu

1966 - Adam Sandler, Amerikalı aktör

1967 - Anna Malle, Amerikalı porno yıldızı (ö. 2006)

1967 - Akshay Kumar, Hint-Punjablı aktör, yönetmen ve yapımcı

1970 - Tülay Günal, Türk oyuncu

1972 - George Perez, Amerikalı aktör

1974 - Ece Uslu, Türk oyuncu

1975 - Michael Bublé, Kanadalı müzisyen, pop-caz sanatçısı ve aktör

1975 - İlker Kızmaz, Türk sinema ve dizi oyuncusu

1976 - Mick Blue, Avusturyalı porno aktörü

1977 - Fatih Tekke, Türk futbolcu

1978 - Arzu Şahin, Türk halk müziği sanatçısı

1979 - Gökçe, Türk şarkıcı

1980 - Michelle Williams, Amerikalı oyuncu

1982 - Welissa De Souza Gonzaga, Brezilyalı voleybolcu

1986 - İbrahim Kendirci, Türk oyuncu

1987 - Alex Song, Kamerunlu futbolcu

1987 - Clayton Snyder, Amerikalı oyuncu

1987 - Gökhan Keser, Türk şarkıcı

1987 - Afrojack, Hollandalı DJ ve prodüktör

Ölümler

276 - Florianus, Roma İmparatoru

1000 - I. Olaf, Norveç Kralı (d. 960)

1087 - I. William, İngiltere Kralı (d. 1028)

1483 - IV. Edward, İngiltere Kralı (d. 1442)

1487 - Çengua, Çin İmparatoru (d. 1447)

1513 - IV. James, İskoç Kralı (d. 1473)

1569 - Pieter Brueghel, Hollandalı ressam (d. 1525)

1830 - Bailey Bartlett, Amerikalı siyasetçi (d. 1750)

1891 - Jules Grévy, Fransız devlet adamı (d. 1807)

1898 - Stéphane Mallarmé, Fransız şair (d. 1842)

1901 - Henri de Toulouse-Lautrec, Fransız ressam (d. 1864)

1941 - Hans Spemann, Alman embriyolog ve Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü sahibi (d. 1869)

1942 - Tuğbay Şevki Savaşçı, Türk asker ve İstiklâl Savaşı gazisi (d. 1878)

1976 - Mao Zedong, Çin Komünist Partisi'nin kurucusu (d. 1893)

1981 - Jacques Lacan, Fransız psikiyatr (d. 1901)

1983 - Luis Monti, Arjantinli futbolcu (d. 1901

1984 - Yılmaz Güney, Türk yönetmen ve sinema oyuncusu (d. 1937)

1985 - Erkan Yücel, Türk tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu (d. 1944)

1985 - Sırrı Atalay, Türk siyasetçi ve hukukçu (d. 1919)

1995 - Erik Nilsson, İsveç futbolcu (d. 1916)

1997 - Burgess Meredith, Amerikalı aktör (d. 1907)

1998 - Semiha Şakir, Türk hayırsever (d. 1905)

2001 - Ahmet Şah Mesut, Afgan askeri lider (d. 1953)

2003 - Edward Teller, Macar asıllı Amerikalı kuramsal fizikçi (d. 1908)

2006 - Mehmet Emin Aga, İskeçe seçilmiş müftüsü (Batı Trakya-Yunanistan) (d. 1932)

2010 - Rauno Mäkinen, Fin güreşçi (d. 1931)