Tarihte bugün 6 Ekim: İstanbul'un kurtuluşu! İstanbul'un düşman işgalinden kurtuluşu tarihi

Mondros Ateşkes Antlaşması sonrası İstanbul'u işgale başlayan İtilaf Devletleri, İzmir'in tekrar kazanılmasının ardından Türk birlikleriyle masaya otursa da talepleri kabul etmedi ve savaş pozisyonuna geçme kararı verdi. Ancak emire Harimngton karşı çıktı. İstanbul ne zaman düşman işgalinden kurtarıldı merak ediliyor. İstanbul'un kurtuluşu kısa tarihi, İstanbul'un kurtuluşu şiir ve yazıları...

İŞGAL 16 MART'TA RESMEN BAŞLADI

İtilaf Devletleri donanmaları, Mondros Ateşkes Antlaşması'na dayanarak 13 Kasım 1918'de İstanbul'a girdi. Fiilen gerçekleşmiş olan işgal, 16 Mart 1920 tarihinde resmi işgale dönüştü.

GENERAL HARİNGTON'IN EMRİ İLE SALDIRI İPTAL EDİLDİ

Türk Ordusu İzmir'e girdikten sonra, 5. kolordu İtilaf Devletleri kontrolündeki bölgeye ilerleyişe geçti. Bunun üzerine Müttefik kuvvetlerde bulunan Fransız ve İtalyan birlikleri çekilmeye başladı. Çanakkale'de bulunan İngiliz birlikleri General Harington'un emriyle savunma halini aldı. İngiltere ise Ankara ile anlaşmak için çalışmalara başladı. Buna karşılık Ankara Hükümeti de İstanbul ve Çanakkale boğazlarının kontrolünü istedi. İngiltere başbakanı bu isteği reddetti ve saldırı emri verdi. Ancak General Harington bu emre karşı çıkarak Türk birliklerinin tarafsız bölgeyi geçerek Çanakkale Boğazı'na ilerleyişini sağlamış oldu. Winston Churchill ve bazı bakanlar görevlerinden istifa etti.

İzmir'in kurtuluşunun ardından Mudanya Mütarekesi'nde de yer aldığı üzere Trakya topraklarının teslimi için Türkiye'yi temsilen Atatürk tarafından Refet Paşa ve İstanbul komutanı olarak da Selahattin Adil Paşa görevlendirildi. Refet Paşa ve beraberindekiler İstanbul'a geldi. Sonrasında da Selahattin Adil Paşa İstanbul'a teşrif etti. Anlaşma gereği 24 Temmuz 1923 tarihinde Lozan Barış Antlaşması'ndan sonra, 23 Ağustos 1923'ten itibaren İtilaf kuvvetleri İstanbul'dan ayrılmaya başladı.

Son İtilaf birliği ise 4 Ekim 1923 günü Dolmabahçe Sarayı önünde düzenlenen törenle Türk bayrağını selamlayarak şehri terk etti. 6 Ekim 1923'te ise Şükrü Naili Paşa komutasındaki 3. Kolordu İstanbul'a girdi ve işgal resmen sonlandı. İşgal 4 yıl 10 ay 23 gün sürdü. Her yılın 6 Ekim'i böylece İstanbul'un kurtuluş günü olarak belirlendi ve kutlanmaya başlandı.

TARİHTE BUGÜN

(Olaylar)

1790 - İsviçreli bilim adamı Johann Jacob Schweppe, Londra'da daha sonra Schweppes markasını oluşturacak ilk soda üretimini gerçekleştirdi.

1860 - II. Afyon Savaşı'nda İngiliz ve Fransız orduları Çin'in başkenti Pekin'e girdi.

1875 - Ramazan Kararnamesi: Padişah Abdülaziz, Osmanlı'nın dış borçlarını ödeyemeyeceğini açıkladı.

1889 - Paris'teki ünlü revü bar Moulin Rouge, halka ilk kez kapılarını açtı.

1889 - Thomas Edison ilk hareketli resim gösterimini gerçekleştirdi.

1907 - İstanbul'da ilk otomobil Beyoğlu'nda görüldü.

1908 - Türklerle Yunanlar arasındaki 10 yıllık iç savaşın ardından Girit Devleti, Yunanistan'a katılma kararı aldı.

1910 - Eleftherios Venizelos, Yunanistan başbakanı seçildi (7 başbakanlığın ilki).

1917 - Mustafa Kemal 7. Ordu Komutanlığı'ndan istifa ettiğini Enver Paşa'ya bildirdi.

1923 - İstanbul'un Kurtuluşu: Şükrü Naili Paşa komutasındaki Türk birlikleri İstanbul'a girdi ve yaklaşık 5 yıl süren işgal resmen sonlandı.

1923 - Damat Ferit Paşa, Fransa'nın Nis kentinde öldü.

1923 - Amerikalı astronom Edwin Hubble, Andromeda Galaksisini keşfetti.

1926 - Kayseri'de ilk uçak fabrikası kuruldu.

1927 - İlk uzun metrajlı sesli film The Jazz Singer ABD'de gösterime girdi.

1930 - I. Balkan Konferansı Atina'da toplandı.

1939 - Direnen son Polonya birliklerinin de teslim olmasıyla Nazi Almanyası'nın Polonya işgali tamamlandı.

1951 - Sovyetler Birliği devlet başkanı Stalin, ülkesinin atom bombasına sahip olduğunu açıkladı.

1963 - ABD başkanı John Fitzgerald Kennedy'nin eşi Jacqueline Kennedy İstanbul'a geldi.

1971 - 6. Akdeniz Oyunları, Cumhurbaşkanı Cevdet Sunay tarafından İzmir'de törenle açıldı.

1973 - Arap ülkeleri ile İsrail arasında Yom Kippur Savaşı başladı.

1976 - Çin lideri Mao'nun ölümünün ardından başa geçen Hua Guofeng, Kültür Devrimi'nin sona erdiğini açıkladı ve "Dörtlü Çete" tutuklandı.

1979 - II. İoannes Paulus, Beyaz Saray'ı ziyaret eden ilk Papa oldu.

1981 - Mısır Cumhurbaşkanı Enver Sedat, Müslüman Kardeşler'in düzenlediği suikastta öldürüldü.

1986 - TRT2, kültür ve sanat ağırlıklı yayın yapmak üzere resmen açıldı.

1987 - Fiji'de cumhuriyet ilan edildi.

1990 - SHP Parti Meclisi üyesi ilahiyatçı Bahriye Üçok, kargoyla gönderilen bombalı bir paketin patlaması sonucu 71 yaşında hayatını yitirdi.

2000 - Yugoslavya Devlet Başkanı Slobodan Miloševic istifa etti.

2002 - Opus Dei kurucusu Josemaría Escrivá aziz ilan edildi.

2014 - Türkiye'de Kobani eylemleri başladı.

Doğumlar

1831 - Richard Dedekind, Alman matematikçi (ö. 1916)

1846 - George Westinghouse, Amerikalı girişimci ve mühendis (ö. 1914)

1887 - Le Corbusier, İsviçre asıllı Fransız mimar (ö. 1965)

1908 - Sergey Lvoviç Sobolev, Rus matematikçi (ö. 1989)

1914 - Thor Heyerdahl, Norveçli kaşif ve antropolog (ö. 2002)

1923 - Selahattin İçli, Türk müziği bestecisi, müzisyen ve tıp doktoru (ö. 2006)

1923 - Yaşar Kemal, Kürt kökenli Türk romancı ve öykü yazarı (ö. 2015)

1930 - Hafız Esad, Suriye Devlet Başkanı (ö.2000)

1931 - Riccardo Giacconi, Amerikalı fizikçi

1942 - Britt Ekland; İsveçli sinema oyuncusu

1960 - Nurseli İdiz, Türk tiyatro ve sinema sanatçısı

1962 - Ali Atıf Bir, Türk reklam danışmanı ve köşe yazarı

1963 - Elisabeth Shue, Amerikalı sinema oyuncusu

1963 - Vasile Tarlev, Moldovalı politikacı ve Başbakan

1964 - Yıldırım Demirören, Türk sanayici ve spor yöneticisi

1980 - Eser Altın, Türk futbolcu

Zaida Catalán, İsveçli siyasetçi (ö. 2017)

1984 - Pelin Karahan, Türk oyuncu

1985 - Birkan Sokullu, Türk oyuncu ve manken

1989 - Albert Ebossé Bodjongo, Kamerunlu futbolcu (ö. 2014)

Ölümler

1014 - Samuil, Bulgaristan Çarı (d. 958)

1553 - Şehzade Mustafa, Osmanlı Şehzadesi (d. 1515)

1657 - Katip Çelebi, Osmanlı bilgini (d. 1609)

1849 - Lajos Batthyány, Macar devlet adamı (d. 1806)

1892 - Alfred Tennyson, İngiliz şair (d. 1809)

1893 - Ford Madox Brown, İngiliz ressam (d. 1821)

1923 - Damat Ferid Paşa, Osmanlı diplomat ve devlet adamı (d. 1853)

1953 - Vera Muhina, Sovyet heykeltıraş (d. 1888)

1964 - Kozma Togo, Türk karikatürist (d. 1895)

1968 - Sabri Esat Siyavuşgil, Türk şair, yazar ve psikolog (d. 1907)

1981 - Enver Sedat, Mısır'ın 3. Cumhurbaşkanı (d. 1918)

1989 - Bette Davis, Amerikalı aktris (d. 1908)

1990 - Bahriye Üçok, Türk tarihçi ve siyaset bilimci (d. 1919)

1992 - Denholm Elliott, İngiliz sinema ve tiyatro oyuncusu (d. 1922)

1993 - Nejat Eczacıbaşı, Türk iş adamı (d. 1913)

1999 - Amalia Rodrigues, Portekizli fado şarkıcısı ve aktris (d. 1920)

2008 - Paavo Haavikko, Fin şair, roman ve oyun yazarı (d. 1931)

2010 - Tarık Minkari, Türk cerrah ve yazar (d. 1925)

2014 - Feridun Buğeker, Türk millî futbolcu (d. 1933)