Tarihte bugün 22 Ağustos: Ebulfez Elçibey'in 19. ölüm yıl dönümü! Ebulfez Elçibey kimdir?

Azerbaycan'ın bağımsızlığını, Tük milletinin tek bayrak altında toplanmasını savunan Azerbaycan'ın ikinci Cumhurbaşkanı Ebulfez Elçibey, prostat kanseri nedeniyle yaşamını yitirdi. 19. ölüm yıl dönümünde Elçibey'in hayatı araştırılıyor. Ebulfez Elçibey şiirleri, sözleri, eserleri, hayatı haberimizde…

EBULFEZ ELÇİBEY KİMDİR?

Ebulfez Elçibey, 24 Haziran 1938 tarihinde Nahçıvan'ın Keleki köyünde dünyaya geldi. Gerçek adı Ebulfez Aliyev olan Elçibey'in babası 1943 yılında II. Dünya Savaşı'na katılmış ve bir daha kendisinden haber alınamamıştır. İlköğrenimini ve liseyi Nahçıvan'da tamamladı.

MİLLİYETÇİLİK SUÇUNDAN HAPİS YATTI

Elçibey, 1957-1962 yılları arasında Azerbaycan Devlet Üniversitesi Doğu Dilleri Enstitüsü, Arapça bölümünde okudu. Öğrencilik yıllarında Azerbaycan tarihini ve Azerbaycan devrim tarihini öğreten dernekler kurdu. 1963-1964 yılları arasında Mısır'da tercümanlık yaptı. 1970'lerde ise ülkesinin bağımsızlığı için çalışmaya başladı. Bu yüzden 1975'te 'milliyetçilik suçu'ndan bir buçuk yıl hapis yattı.

AZERBAYCAN HALK CEPHESİNİ KURDU

Azerbaycan'ın bağımsızlık mücadelesinin içinde yer alan Elçibey, 1977'den itibaren, Azerbaycan Ulusal Bilimler Akademisi'nde el yazmaları enstitüsünde görev yürüttü. 1989'da Azerbaycan Halk Cephesi'ni kurdu ve başkan seçildi. Elçibey, 1991'de SSCB'nin dağılması ile bağımsızlığını kazanan Azerbaycan'ın 7 Haziran 1992'de ikinci cumhurbaşkanı seçildi.

CUMHURBAŞKANLIĞI YETKİLERİ ELİNDEN ALINDI

Elçibey'in görevden aldığı Suret Hüseynov, Azerbaycan'ın 2. büyük şehri Gence'de Haziran 1993'te ayaklanma başlattı. İsyan nedeniyle köyüne giden cumhurbaşkanı, 2 hafta sonra geri dönmeye çalışmasına rağmen şahsi koruması tarafından uçağı kurşunlandı ve Nahçıvan'dan çıkış yolu kapatıldı. Ardından 4 yıl Keleki'nin abluka altında olması nedeniyle oradan ayrılamamış ve 4 yıl 4 aydan sonra Bakü'ye gelebilmiştir. Bu olaylar sonucu cumhurbaşkanlığı yetkileri Haydar Aliyev'e devredildi. Ağustos 1993'te referandum ile Elçibey'in görevi resmen geri alındı ve Ekim ayındaki seçimlerde Haydar Aliyev %99 oyla cumhurbaşkanı seçildi.

KANSER NEDENİYLE HAYATINI KAYBETTİ

4 yılın ardından Bakü'ye dönen siyasetçi, Azerbaycan muhalefetine katıldı. Bütün Azerbaycan Birliği'ni kurarak çalışmalarını Kuzey ile Güney Azerbaycan'ın birleşmesi üzerine yoğunlaştırdı. Elçibey 22 Ağustos 2000'de 62 yaşında prostat kanseri nedeniyle tedavi gördüğü Ankara'da hayatını kaybetti.

TARİHTE BUGÜN

1642 - İngiltere iç savaşı başladı.

1862 - Fransız besteci Claude Debusy doğdu.

1876 - Feshane işçileri greve gitti.

1902 - 1936 Berlin Olimpiyatlarını ve Nazi Partisi kongrelerini filme çekerek üne kavuşan, Hitler'in yakın dostu Alman aktris, fotoğrafçı ve film yönetmeni Leni Riefenstahl doğdu.

1926 - Yunanistan'da Theodoros Pangalos yönetimi Yorgos Kondilis'in yönettiği bir darbeyle devrildi.

1940 - Milli Savunma Bakanlığı'nın gereksinimlerini sağlayan sekiz fabrikada fazla mesai yapılması kararı alındı.

1942 - Brezilya; Almanya ve İtalya'ya savaş açtı.

1942 – Uğur Mumcu doğdu.

1965 - Sadun Boro, "Kısmet" adlı yelkenlisi ile 2 yıl 10 gün sürecek dünya turuna başladı.

1970 - Yapı İşçileri Sendikası Genel Başkanı Necmettin Giritlioğlu öldürüldü. Necmettin Giritlioğlu Aliağa Rafinerisi'ndeki grevi yönetiyordu.

1971 - Başbakan Nihat Erim, işçi temsilcileriyle bir araya geldi. Başbakan Nihat Erim "Emek, sermaye ve teşebbüs arasında denge sağlanırsa kalkınma devam eder" dedi.

1972 - Şair ve yazar Orhan Seyfi Orhon öldü.

1974 - Kıbrıs'ta Rumların eline düşen 13 Türkiyeli gazeteciden on biri sonraki gün serbest bırakıldı. Adem Yavuz ve Ergin Konuksever'in hastanede olduğu açıklandı. Gazeteci Adem Yavuz öldü.

1978 - Kenya Devlet Başkanı Jomo Kenyatta öldü.

1981 - Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu (DİSK) davasında, Genel Başkan Abdullah Baştürk ve 8 Yürütme Kurulu üyesi tahliye edildi. Baştürk hakkında devam eden başka bir dava nedeniyle serbest bırakılmadı.

1983 - 3. Cumhurbaşkanı Celal Bayar için doğum yeri olan Umurbey beldesinde yapılan anıt mezar açıldı. Açılışı Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel yaptı.

1985 - Şair Turgut Uyar öldü.

1986 - Türkiye'nin 3. Cumhurbaşkanı Celal Bayar öldü.

1987 - Özal hükümeti Bursaspor, Antalyaspor, Kocaelispor ve Diyarbakırspor'un yeniden Türkiye 1. Ligi'ne alınması için emir verdi. Bu kararın, siyasal yasakların kaldırılması için yapılacak referandumda 'hayır' oylarını arttırmak amacıyla alındığı yorumları yapıldı.

1997 - Türkiye, Brüksel'den Diyarbakır'a gitmesi planlanan "Musa Anter Barış Treni"ne ülkeye giriş izni vermeyeceğini açıkladı.

2000 - Azerbaycan eski Devlet Başkanı Ebulfeyz Elçibey öldü.