SpaceX nedir? SpaceX nereye gidiyor? SpaceX'de kaç kişi var? SpaceX sahibi kim? SpaceX önemi nedir? Crew Dragon uzay aracının özellikleri nelerdir?

SpaceX iki astronotu uzaya gönderen ilk özel şirket oldu! Cumartesi günü başarılı bir kalkıştan sonra astronotların pazar günü Uluslararası Uzay İstasyonu'na varmaları bekleniyor. Heyecan verici gelişme sonrası SpaceX nedir? SpaceX nereye gidiyor? SpaceX'de kaç kişi var? SpaceX sahibi kim? SpaceX önemi nedir? Crew Dragon uzay aracının özellikleri nelerdir gibi soruların yanıtları merak edildi.

SPACEX NEDİR?

SpaceX Kurucu : Elon Musk

SpaceX kuruluş tarihi: 6 Mayıs 2002

SpaceX CEO: Elon Musk (2002–)

SpaceX genel merkezi: Hawthorne, Kaliforniya, ABD

SpaceX (Space Exploration Technologies Corporation, Uzay Keşif Teknolojileri Şirketi), merkezi ABD'nin Kaliforniya eyaletindeki Hawthorne şehrinde bulunan bir Amerikalı uzay taşımacılığı şirketidir.

Şirket 2002 yılında, daha önce PayPal'ın da kurucularından olan, Tesla Motors şirketinin CEO'su Elon Musk tarafından; Mars'ın kolonileştirilmesini sağlamak üzere uzay taşımacılığının maliyetini düşürme hedefiyle kuruldu. Şimdiye kadar Falcon 1 ve Falcon 9, Falcon Heavy isimli, en baştan tekrar kullanılabilirlik için tasarlanmış olan, uzaya fırlatma araç/roket sistemlerini ve Falcon 9 tarafından yörüngeye çıkarılmış olan, Uluslararası Uzay İstasyonuna malzeme/erzak temin etmek üzere Dragon (insansız) uzay aracını geliştirdi. Dragon uzay aracının insanlı hali geliştirme aşamasındadır.

SpaceX

SpaceX'in başarıları arasında şunlar bulunmaktadır:

• 28 Eylül 2008 tarihinde, özel sektör tarafından finanse edilen ve yörüngeye ulaşan ilk sıvı yakıtlı roket (Falcon 1);

• 9 Aralık 2010 tarihinde, bir uzay aracını uzaya fırlatan, yörüngeye oturtan ve bu uzay aracını (Dragon) başarılı bir şekilde dünyaya geri getiren ilk özel sektör şirketi;

• 25 Mayıs 2012 tarihinde Uluslararası Uzay İstasyonuna bir uzay aracı (Dragon) yollayan ilk özel sektör şirketi.

SES-8 uydusunun 3 Aralık 2013'te fırlatılışı, SpaceX'in yer eşzamanlı yörünge'ye ilk teslimatı olmuştur.

Kaliteyi ve maliyeti denetim altında tutmak amacıyla, SpaceX uzay aracı ve roketlerde kullandığı bileşenlerin büyük çoğunluğunun tasarımını, testlerini ve üretimini şirket içinde gerçekleştirmektedir; bu bileşenler arasında Falcon fırlatma araçlarında ve Dragon uzay aracında kullanılan Merlin,Kestrel ve Draco roket motorları bulunmaktadır. Bu SpaceX'in sektördeki en ucuz fırlatma fiyatını verebilmesine ve geleneksel roket geliştirme/üretme zamanını büyük oranda azaltabilmesine olanak tanımıştır.

2013 Kasım ayında, ticari fırlatmalarda piyasa lideri olan Fransız şirketi Arianespace, SpaceX'in oluşturduğu rekabet sebebiyle, Ariane 5 roketiyle jeostatik Yörünge'ye taşıdığı "daha hafif uydular" için esnek fiyatlandırmaya gideceğini açıklamıştır.

2006 yılında Nasa ; şirket ile, Uluslararası Uzay İstasyonu'na (UUİ) yük tedarik edebilecek bir fırlatma/taşıma sistemini tasarlayıp gerçekleştirebilmesi için 'Ticari Yörüngesel Taşımacılık ' (COTS) sözleşmesi imzaladı. SpaceX, 2015 haziran itibarıyla UUİ'ye, yük tedarik anlaşması altında, 5 uçuş gerçekleştirmiştir. Nasa ; SpaceX ile ayrıca, Nasa'nın 'Ticari Mürettebat Geliştirme' (CCDev) programının parçası olarak, insanlı kullanıma uygun Dragon aracının geliştirilmesi ve başarılı bir şekilde kullanımının gösterilmesi için sözleşme imzalamıştır. SpaceX, ilk mürettebatlı Dragon/Falcon 9 uçuşunu 2016 yılı içinde yapmayı planlamaktadır. Şirket o zamana kadar uzay aracına, tamamıyla tüm gereksinimleri karşıladığı tasdiklenmiş, insan-kullanımı için fırlatma sırasında kaçış sistemini dahil etmiş olmayı umuyor. NASA sözleşmelerinin yanı sıra; SpaceX özel sektör şirketleri, ABD dışındaki hükûmet kurumları ve Amerikan ordusuyla, kendisinin fırlatma hizmetleri için sözleşme imzalamıştır. 2015 şubat itibarıyla, SpaceX 15 adet Falcon 9 roketini; 14 başarılı ve bir kısmi başarısızlıkla fırlatmış ve müşterileri için en az 30 ileri tarihli fırlatma planlamış durumdadır.

SpaceX

SPACEX UZAY ARAÇLARI NELERDİR?

SpaceX bu günlerde başlıca iki adet uzay fırlatma aracının üretimi üzerinde çalışmaktadır: büyük Evrilmiş Harcanabilir Fırlatma Aracı (EELV)-sınıfı Falcon 9 (4 Haziran 2010 tarihindeki ilk uçuşunda yörüngeye başarıyla çıkmıştır]) ve "Super-Heavy" sınıfı Falcon Heavy (ilk uçuşunu 2015 içinde yapması planlanmaktadır). SpaceX ayrıca Falcon 9 roketinin üstünde, düşük-dünya yörüngesine kargo taşımak üzere, uzaya fırlatılan basınçlandırılmış yörüngesel Dragon uzay aracı , ve ardından devamı olan Dragon V2 uzay aracı (2014 yılı içerisinde insanlı-uçuşa-uygunluk için, çeşitli tasarım güncellemeleri ve test uçuşları üzerinden, yeterlilik alma süreci başlatılmıştır).

Şirket daha öncesinde Falcon 1 fırlatma aracını tasarlamış ve uçurmuştu, araç ilk başarılı uçuşunu 28 Aralık 2008 tarihinde yaptı.

Ayrıca birer adet Falcon 5 ve Falcon 9 Air fırlatıcısı planlanmıştı, ancak geliştirilmeleri donanımlarının üretiminden önce durduruldu, onların yerine diğer fırlatma araçlarının geliştirilmesine ağırlık verildi.

SpaceX Genel Merkezi Los Angeles banliyösü olan Hawthorne kentinde, 1 Roket Yolu ("1 Rocket Road") adresinde bulunmaktadır. Daha önceleri Boeing 747 uçaklarının gövdelerinin üretildiği bu büyük tesis, SpaceX'in ofis alanı, görev yönetimi ve araç fabrikası kısımlarını içermektedir. Bölge Amerikadaki uzay-havacılık genel merkezleri, tesisleri ve/veya altyüklenicileri açısından en çok yoğunluğa sahip olan bölgedir, bunlara büyük bir uzay-havacılık mühendisleri ve kolejden yeni mezun mühendisleri havuzu oluşturan Boeing/McDonnell Douglas ana uydu üretim yerleşkesi, Raytheon, NASA'nın Jet İtki Laboratuvarları, Lockheed Martin, BAE, Northrop Grumman ve AECOM vs. tesisleri de dahildir.

SPACEX NEDEN BU KADAR ÖNEMLİ?

Bu uçuşla birlikte 9 yıl aradan sonra ABD topraklarından uzaya ilk insan taşıma misyonu gerçekleşmiş olacak. Bu sebeple uzaya insan taşıma yarışında Amerika'nın prestijini yeniden kazanmasında önemli bir adım olarak görülüyor. Ayrıca bir özel şirketin astronot taşıdığı ilk sefer olacak. NASA, 2011 yılından bu yana mürettebatlı uçuş projesini askıya almasından dolayı astronotlarını uzay istasyonuna taşımak için Rusya'ya ait Soyuz uzay araçlarını kullanıyordu. Bu uçuşlar yüzünden Rusya'ya milyonlarca dolar ödüyordu. SpaceX'in başarılı bir şekilde astronotları ISS'ye ulaştırması durumunda Ulusak Havacılık ve Uzay Dairesi'nin (NASA) Rusya'ya astronot başına ödediği yaklaşık 85 milyon dolarlık masraftan kurtulması bekleniyor.

İKİ ASTRONOTU UZAYA GÖTÜRECEK

Crew Dragon, isimli uzay aracı Robert Behnken ve Douglas Hurley isimli astronotları Uluslararası Uzay İstasyonu'na (ISS) götürecek.

NASA, 2011 yılından bu yana insanlı uçuş projesini askıya almasından dolayı astronotlarını uzay istasyonuna Rusya'ya ait Soyuz uzay araçları ile gönderiyordu.

Dünya basını SpaceX'in tarihte ilk kez uzaya insan gönderen şirket oluşunu şu başlıklarla gördü:

Financial Times (İngiltere): SpaceX uzaya ilk kez insan gönderen şirket oldu! Elon Musk'ın şirketi neredeyse 10 yıl sonra ABD'den astronotları uzaya gönderdi.

Bild (Almanya): Space X Uluslararası Uzay İstasyonu yolunda! 9 yılın ardından Amerikalılar ABD'den bir görevle uçuyorlar.

La Repubblica (İtalya): SpaceX Crew Dragon'u Cape Canaveral'den gönderdi. 2011'den bu yana bir ilk.

Le Monde (Fransa): SpaceX iki astronotu uzaya gönderen ilk özel şirket oldu! Cumartesi günü başarılı bir kalkıştan sonra astronotların pazar günü Uluslararası Uzay İstasyonu'na varmaları bekleniyor.

New York Times (ABD): SpaceX NASA astronotlarını uzaya taşıdı, uzay uçuşlarında yeni bir dönem başladı.

Business Insider (ABD): Musk tarih yazdı! SpaceX iki insanı uzaya gönderdi. Şirketin 18 yıl önceki kuruluşundan bu yana en önemli göreviydi.

El Pais (İspanya): SpaceX iki astronotu uzaya göndererek uzay seyahati yarışında bir dönüm noktası yaşattı.

CREW DRAGON UZAY ARACININ ÖZELLİKLERİ NELER?

Crew Dragon adlı uzay aracı maksimum 7 kişi taşıma kapasitesine sahip, ancak NASA uçuşlarında dört kişi taşımayı planlıyor.Küçük roket motorlarıyla donanımlı olması sayesinde uzayda manevra yapabilen ve uzay istasyonuna kendi başına kilitlenebilen özelliği bulunuyor. Daha önce insan taşıyan uzay araçlarının tersine ekip kabininde düğmeler yerine dokunmatik ekran kontrolü bulunuyor.NASA'dan 3 milyar doların üzerinde destek İnsanlı uçuşu gerçekleştirme projesi için NASA'dan 3 milyar doların üzerinde bir bütçe alan SpaceX'in bugün yapılan test uçuşunun başarılı olması durumunda uzay endüstrisi için atılacak diğer adımları cesaretlendirmesi planlanıyor.İş adamı Elon Musk'ın sahibi olduğu Kaliforniya merkezli SpaceX firması, son altı yılını Crew Dragon kapsülünü inşa etmek ve test etmek için harcadı.