Sivas Kongresi tarihi: 4 Eylül Sivas Kongresi kararları neler? Sivas Kongresi ne zaman yapıldı?
Sivas Kongres önemi nedir? Mustafa Kemal'in Amasya Genelgesi'ni açıkladıktan sonra, işgala uğrayan Türk topraklarını kurtarmak ve bağımsızlığı ilan etmek amacıyla Sivas'ta toplanan temsilcilerin oluşturduğu kongredir. Peki, Sivas Kongresinde hangi kararlar alındı?
Ulusal nitelikteki Sivas Kongresi, daha önce hayata geçirilen Erzurum Kongresi'nde alınan kararların daha geniş kapsamlı hale getirilmesini sağlamıştır. Yeni Türk Devleti'nin kuruluşunda belirleyici olmuştur. 4 Eylül Sivas Kongresi hangi tarihler arasında toplandı?
SİVAS KONGRESİ NE ZAMAN YAPILDI?
İşgal altındaki ülke topraklarını kurtarmak amacıyla toplana ikinci kongre olan Sivas Kongresi, ulus temsilcilerinin Sivas'ta bir araya gelmesiyle, 4 Eylül 1919 - 11 Eylül 1919 tarihleri arasında gerçekleşti.
SİVAS KONGRESİNE KİMLER KATILDI?
Mustafa Kemal (Atatürk), Temsil Heyeti Başkanı, Samsun 9. Ordu Müf. (İstifa, Erzurum)- Sivil
Hüseyin Rauf (Orbay), Temsil Kurulu Üyesi, Em. Deniz subayı, Sivas
Bekir Sami (Kunduk), Temsil Kurulu Üyesi, Mülkiyeli - Vâli, Sivas
Süleyman Bey, Tüccar, Harput
Fevzi (Baysoy), Temsil Kurulu Üyesi, Din adamı - Şeyh, Erzincan
Raif (Dinç),Temsil Kurulu Üyesi, Yargıç, Erzurum
Refet (Bele), Canik (TKÜ), Albay, Samsun
Kara Vasıf, Emekli Albay, Ayıntab
İsmail Hami (Danişmend), Mülkiyeli- Tarihçi, İstanbul
İsmail Fazıl (Cebesoy), Emekli General, İstanbul
Hikmet Boran, Ask. Tıb. Öğr. Tem., Tıbbiye Öğrencisi, İstanbul
Ahmet Nuri, İlmiye sınıfı hocası, Bursa
Osman Nuri (Özpay), Avukat, Bursa
Hüseyin (Bayraktar), Tüccar, Eskişehir
Hüsrev Sami (Kızıldoğan), Subay, Eskişehir
Halil İbrahim (Sipahi), Tüccar - Bld. Bşk., Eskişehir
Mehmet Şükrü (Koçzade), Hukukçu, Afyonkarahisar
Salih Sıtkı (Kesrioğlu), Mülkiyeli, Afyonkarahisar
Bekir (Gümişioğlu), Öğretmen, Afyonkarahisar
Abdurrahman Dursun (Yalvaç), Öğretmen, Çorum
Mehmet Tevfik (Ergun), Öğretmen, Çorum
İbrahim Süreyya (Yiğit), Mutasarrıf, Alaşehir (Saruhan)
Macit (Suner), Yargıç, Alaşehir (Saruhan)
Mehmet Şükrü (Dalamanlı), Hukukçu, Denizli
Yusuf (Başağazade), Hukukçu - Ziraatçi, Denizli
Necip Ali (Küçüka), Yargıç, Denizli
Hakkı Behiç (Bayiç), Mülkiyeli, Denizli
Sami Zeki, Emekli Subay, Kastamonu
Nuri (Tatlızade), Tüccar, Kastamonu
Halit Hami (Mengi), Tüccar - Beld. Bşk., Bor
Mustafa (Soylu), Öğretmen, Niğde
Yusuf Bahri (Tatlıoğlu), Çiftçi, Yozgat
Osman Remzi (Öğüt), Memur, Nevşehir
Mazhar Müfit (Kansu), Vali, Denizli
Hasan,
Süleyman (Boşank), Çiftçi – Denizci,
TEMSİL HEYETİ
Erzurum Kongresi'nde seçilmiş olanlar
Mustafa Kemal Paşa (9. Ordu Müfettişi iken 8 Temmuz 1919 askerlikten ayrıldı)
Hüseyin Rauf Bey (Bahriye Eski Nazırı ve askerlikten ayrılma)
Raif (Dinç) (Erzurum eski Mebusu)
İzzet Efendi (Eski Kaymakam-Mebus)
Servet Bey (Trabzon Eski Mebusu)
Sadullah Efendi (Bitlis eski mebusu)
Fevzi (Baysoy) (Erzincan Nakşibendi Şeyhi)
Bekir Sami Bey (Beyrut eski valisi)
Hacı Musa Efendi (Mutki'de Aşiret Reisi)
Heyet-i Temsiliye tarafından seçilmiş olanlar
Refet Bey (3. Kolordu Komutanı iken askerlikten ayrılma).
Sivas Kongresi'nde seçilenler
Kara Vasıf Bey (Gaziantep Delegesi, Kurmay Albaylıktan emekli)
Mazhar Müfid Bey (Hakkâri delegesi, Eski mutasarrıf)
Hüsrev Sami Bey (Eskişehir Delegesi, Askerlikten ayrılma)
Ömer Mümtaz Bey (Ankara eski mebusu)
Hakkı Behiç Bey (Denizli delegesi, Eski Mutasarrıf)
Ratıp Zâde Mustafa Bey (Niğde Delegesi)
SİVAS KONGRESİ ÖNEMİ
Sivas Kongresi, Mustafa Kemal'in Amasya Genelgesi'ni açıkladıktan sonra bir çağrı üzerine I. Dünya Savaşı'ndan sonra işgale uğrayan Türk topraklarını kurtarmak ve Türk milletinin bağımsızlığını sağlamak için çareler aramak amacıyla seçilmiş ulus temsilcilerinin Sivas'ta bir araya gelmesiyle, 4 Eylül 1919 - 11 Eylül 1919 tarihleri arasında gerçekleşen ulusal nitelikte bir kongredir.
Sivas Kongresi'nde alınan kararlar, daha önce gerçekleştirilen Erzurum Kongresi kararlarını genişleterek tüm ulusu kapsar bir nitelik kazandırmış ve yeni bir Türk Devleti'nin kuruluşuna temel olmuştur; bu nedenle Sivas Kongresi'nin Türkiye Cumhuriyeti tarihindeki önemi büyüktür.
Sivas Kongresi'nde, Erzurum Kongresi'nde alınan vatanın bütünlüğü ve bağımsızlığıyla ilgili kararlar aynen kabul edilmiştir.
Kongre aynı zamanda Cumhuriyet Halk Partisi'nin ilk kurultayı olarak kabul edilmektedir. İrâde-i Milliye gazetesinin çıkarılmasına bu kongrede karar verilmiştir.
4 EYLÜL SİVAS KONGRESİ KARARLARI
1. Osmanlı Devleti ile İtilaf Devletleri arasında gerçekleştirilen Ateşkes Antlaşması'nın, imzalandığı 30 Ekim 1918 tarihindeki sınırlarımız içerisinde kalan ve her noktasında büyük bir çoğunlukla Müslümanların yaşadığı Osmanlı ülkesi, biri diğerinden ve de Osmanlı toplumundan ayrılması mümkün olmayan ve hiçbir sebeple de ayrılamayacak olan bir bütündür. Bu topraklarda yaşayan bütün Müslümanlar; birbirlerine karşı saygı ve fedakârlık duygularıyla dolu, ırki ve toplumsal haklarıyla çevresel şartlara tam anlamıyla saygı gösteren öz kardeştirler.
2. Osmanlı toplumunun bütünlüğü ve millî bağımsızlığımızın sağlanması, yüce halifelik makamının ve saltanatın korunması için millî güçler kesinlikle etkili olacak ve millet iradesi egemen kılınacaktır.
3. Osmanlı ülkesinin herhangi bir kısmına karşı gerçekleştirilecek bir müdahale ve işgale, özellikle vatanımızda bağımsız bir Rumluk ve Ermenilik oluşturulması amacına yönelik hareketlere karşı Aydın, Manisa ve Balıkesir cephelerinde, millî çarpışmalarda olduğu gibi birlikte savunma ve karşı koyma ilkesi kabul edilmiştir.
4. Öteden beri aynı vatan içinde birlikte yaşadığımız Müslüman olmayan bütün halkların her türlü hukuki eşitlikleri tamamen saklı olduğundan, anılan halklara siyasi egemenlik ve toplumsal dengemizi bozacak ayrıcalıkların verilmesi kesinlikle kabul edilmeyecektir.
5. Osmanlı Hükümeti, dışarıdan gelecek bir baskı karşısında memleketimizin herhangi bir kısmını terk ve ihmal etmek zorunda kaldığı takdirde halifelik ve saltanat makamıyla vatan ve milletin korunmasını ve bütünlüğünü sağlayacak her türlü önlem ve kararlar alınmıştır.
6. İtilaf Devletlerince Ateşkes Antlaşması'nın imzalandığı 30 Ekim 1918 tarihindeki sınırlarımız içinde kalan ve çoğunlukla Müslümanların yaşadığı kültür ve uygarlık üstünlüğü
Müslümanlara ait olan bu ülkede; toprak bütünlüğümüzün parçalanması düşüncesi tamamen terk edilerek bu topraklar üzerindeki tarih, ırk, din ve coğrafyayla ilgili haklarımıza saygı gösterilmesini, buna aykırı girişimlere son verilmesini ve böylece hak ve adalete dayanan bir karar alınmasını beklemekteyiz.
7. Milletimiz; insani, çağdaş amaçları yücelten ve teknikle, sanatla, ekonomiyle ilgili durum ve ihtiyaçlarımızın bilincindedir. Bundan dolayı; devlet ve milletimizin iç ve dış bağımsızlığı, vatanımızın bütünlüğü saklı kalmak şartıyla altıncı maddede belirtilen sınırlar içinde, milliyet ilkelerine saygılı ve memleketimize karşı istila amacı taşımayan herhangi bir devletin teknikle, sanatla ve ekonomiyle ilgili yardımını memnuniyetle karşılarız. Adaletli ve insani şartları içeren bir barışın da ivedilikle gerçekleştirilmesi, insanlığın rahatı ve dünyanın huzuru adına en özel millî arzumuzdur.
8. Milletlerin kendi kaderlerini bizzat kendilerinin belirlediği bu tarihî dönemde, İstanbul Hükümeti'nin de milletin iradesine uyması zorunludur. Çünkü milletin iradesine dayanmayan bir hükümetin keyfî ve kişisel olan kararlarına millet boyun eğmediği gibi, böylesi kararların dışta da geçerli olmadığı ve olamayacağı şimdiye kadar geçen olaylar ve sonuçlarla da ispat edilmiştir. Bundan dolayı milletin içinde bulunduğu sıkıntı ve kaygıdan kurtulma yollarına bizzat başlamadan İstanbul Hükümeti'nin Millî Meclis'i hemen ve bir an bile geçirmeden toplaması ve böylece milletin, memleket geleceği hakkında alacağı bütün kararları Millî Meclis'in denetimine sunması zorunludur.
9. Vatanımızın ve milletimizin karşı karşıya olduğu zulüm ve acılarla, tamamen aynı maksat ve amaçla millî vicdandan doğan vatansever ve millî cemiyetlerin birleşmesinden oluşan genel topluluk bu kez "Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti" adını almıştır. Bu Cemiyet, her türlü particilik akımlarından ve kişisel ihtiraslardan arınmıştır ve tamamen uzaktır. Bütün Müslüman vatandaşlarımız, bu Cemiyet'in doğal üyesidir.
10. "Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti"nin 4 Eylül 1919 tarihinde Sivas şehrinde toplanan Genel Kongresi tarafından, kutsal amacı takip ve genel teşkilatı yönetmek amacıyla bir "Heyet-i Temsiliye" seçilmiş ve köylerden il merkezlerine kadar bütün millî teşkilatlanma güçlendirilerek birleştirilmiştir."