Metsamor Nükleer Santrali nerede? Metsamor Nükleer Santrali tehlikesi nedir? Ermenistan sınırındaki nükleer santral nerede?
Ermenistan sınırımıza yakın bir konumda bulunan Metsamor Nükleer Santrali tehlikesinin meclis gündemine gelmesi ile vatandaşlar da Metsamor Nükleer Santrali hakkında araştırma yapmaya başaltı. Peki Metsamor Nükleer Santrali nerede? Ermenistan sınırındaki nükleer santral nerede? Metsamor Nükleer Santrali tehlikesi nedir?
Metsamor Nükleer Santrali'nin meclis gündemine gelmesi ve bakanlık nezdinde açıklamalar yapılarak hakkında görüşler bildirilmesi ile Metsamor Nükleer Santrali gündem oldu. Konu hakkında bilgi almak isteyen vatandaşalar ise Metsamor Nükleer Santrali nerede, Metsamor Nükleer Santrali tehlikeli mi ve Ermenistan sınırındaki nükleer santral nerede gibi aramlar yaptı. İşte Metsamor Nükleer Santrali hakkında merak edilenler…
METSAMOR NÜKLEER SANTRALİ NEREDE?
Metsamor Nükleer SantraliErmenistan'ın Metsamor şehrinde bulunan nükleer santraldir. Metsamor Nükleer SantraliErmenistan sınırımıza 16 km uzaklıktadır.
METSAMOR NÜKLEER SANTRALİ HAKKINDA
Metsamor Nükleer Santraliçevresindeki iller için tehlike arz eden ve Ermenistan'ın Metsamor şehrinde bulunan nükleer santraldir. Santral 1977 yılında inşa edilmiştir. Her biri 408 MW e güce sahip WWER-440 /230 tipi 2 üniteden oluşmaktadır. Santral Ermenistan'ın başkenti Erivan'a 32 km, Kars'a 100 km, Iğdır'a ise 30 km uzaklıktadır. Metsamor Nükleer Santrali bugün dünyadaki mevcut santraller içerisinde en güvensiz reaktör olma özelliğindedir. Nükleer santralin kurulma aşamasında Sovyet bilim insanları bu nükleer santralin Ağrı Dağı fay hattı üzerinde bulunması sebebiyle yapılmasına karşı çıkmışlardır. Yine aynı şekilde bu santralin bölgedeki yeraltı sularına radyasyon sızdırması ihtimali de o dönemde gündeme getirilmiştir. Ancak bu olumsuzlukları dikkate almayan Sovyet Bürokrasisi santralin yapımını onaylamıştır.
TÜRKİYE SINIRINDAKİ TEHDİT!
Ermenistan'ın hemen sınırına yakın bir yerde bulunan Metsamor nükleer santrali, gerçek bir risk" olarak değerlendirildi. Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay, konuyla ilgili soru önergesine, Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu'ndan aldığı bilgilerle yanıt verdi. Dışişleri yazısında, "Sınırımıza çok yakın mevkide konuşlu, eski teknolojiyle işletilen bir tesis olan santral, tüm bölge için gerçek bir risk unsurudur" denildi. 1977 yılında açılan santralin kullanım ömrü dolmasına karşın Ermenistan'ın aldığı karar ile 2026'ya kadar uzatılırken, bilim adamlarına göre santral her an büyük bir kazaya sebep olabilecek bir potansiyele sahip.
METSAMOR NÜKLEER SANTRALİ TEHLİKESİ NEDİR?
Mevcut eski Sovyet nükleer santral teknolojilerinin en eskileriyle inşa edilen ve teknik olanakları yetersiz olan santral birinci derece deprem bölgesinde bulunmaktadır. Ermenistan 1988 yılında büyük bir deprem geçirmiş ve binlerce kişinin öldüğü bu depremde nükleer santral ciddi derecede zarar görerek uzun süre kullanım dışı kalmıştır. Ancak Ermenistan'ın Azerbaycan topraklarını işgal etmesiyle yaşanan savaş, ülkenin gittikçe fakirleşmesine ve enerji ihtiyacının artmış ve beraberinde şu ana kadar 106 civarında kaza geçirerek tehlike sinyalleri verilmiştir. Bu santralin bölge için ne kadar tehlikeli olduğunu kavrayan AB de sürekli kapatılmasını istemiş hatta Ermenistan 25 Ocak 2001'de AB konseyine üye olurken santralin kapatılması şartını koymuş ancak Ermenistan artan enerji ihtiyacını ileri sürerek burayı kapatmamıştır. Bunun üzerine AB santralin kapatılması için 100 milyon Euro vermek istemiş ama bu parayı yetersiz bulan Ermenistan Başbakanı Robert Koçaryan 1 milyar Euro talep etmiştir. Bunun sonucunda AB vazgeçmiştir.
2005 yılında teknik ömrünü tamamlayan ve Robert Koçaryan'ın bir demecine göre 2016'ya kadar faaliyetini sürdürecek olan santral, bilim adamlarına göre her an büyük bir kazaya sebep olabilecek potansiyele sahiptir. 2016 Ermenistan parlamentosu 2026 yılına kadar kullanma kararı almıştır.
Ermenistan'in %40 lık enerji ihtiyacı ni karşıladığı için Metsamor nükleer santralini 2026 ya kadar kullanma kararı almıştır. Ermenistan parlamentosunun oturumunda, Ermenistan'ın Türkiye sınırına 16 kilometre uzaklıktaki Metsamor nükleer santralinin işletim süresinin 2026 yılına kadar uzatılması konusunda Rusya ile arasındaki işbirliği anlaşmasını onayladı. Karar, 111 lehte, 1 aleyhte ve 3 çekimser oyla kabul edildi. Anlaşmaya göre, Rus şirketi "Rosatom", Ermenistan'ın enerji ihtiyacının yüzde 40'ını karşılayan nükleer santralin genel tamir ve ekipman değişiminden sorumlu olacak, aynı zamanda bakım ve personel yetiştirme işlerini de yürütecek.
Olası bir nükleer kaza sonucu radyoaktif gazların atmosfere açılması durumunda sadece çevre illerin değil çevre ülkelerinde etkilenmesi muhtemeldir. Nükleer reaktörlerin büyük çoğunluğunda bu olasılık dünyaya meteor düşmesine denk bir ihtimalde olsa Sovyet tipi eski reaktörlerde tasarımsal olarak bu ihtimal daha yuksektir. Reaktör kalbinin olduğu binanın kalın beton zırhlamaya sahip olması (Çernobil reaktör kazasında yoktu) radyoaktif gazların atmosfere açılmasını önler.
Türkiye Atom Enerjisi Kurumu (TAEK) olası bir nükleer kaza sonucuda ortaya çıkabilecek doğal radyasyon seviyesindeki artıştan haberdar olmak ve gerekli müdahalede bulunabilmek için Radyasyon Erken Uyarı Sistemi Ağı (RESA) kurmuştur. 24 saat kesintisiz çalışan sistem Türkiye genelinde kurulu 78 istasyon vasıtası ile bölgelerdeki radyasyon düzeylerini sürekli kontrol etmekte ve havadaki Gama ışınındaki artış uyarı eşik değerinin üzerine çıktığında Ankara'daki TAEK Kriz Merkezi'ni otomatik olarak uyarmaktadır. Bu istasyonlardan 14 adeti ise Metsamor'a yakın bölgelerde konuşlandırılmıştır.
1979'dan beri devrede olan santral için Türkiye'nin resmi bir girişimi olmamıştır. Ancak sivil toplum örgütleri bazında santrale karşı çıkma söz konusudur. Nisan 2016 tarihinde Enerji Bakanı Berat Albayrak nükleer enerji karşıtlarına seslenerek "Enerjinizi Ermenistan'daki santrali protesto etmek için harcarsanız, Türkiye'ye çok daha büyük hizmet verirsiniz. 40 küsur yıllık bir teknoloji, ciddi riskleri ve sıkıntıları beraberinde barındırıyor. Sadece Ermenistan için değil, bütün dünya coğrafyası için tehlikeli" diye konuştu.