MCH nedir? Kan tahlillerinde MCH düşüklüğü ve yüksekliği ne anlama gelir? MCH normal değerleri nelerdir?

Kişilerin sağlık sorunlarında kan testi çoğu zaman yaptırılır. Yapılan sonuçların yüksekliği veya düşüklüğü bazı sağlık sorunlarının habercisi olabilir. Bunlardan birisi de MCH testidir. Peki, MCH nedir? MCH kaç olmalı? Yüksekliği veya düşüklüğü ne anlama gelir?

MCH NEDİR?

MCH değeri ne demek sorusu ile çok sık karşılaşılır.

MCH, ortalama eritrosit hemoglobin değeri olarak bilinir. Eritrosit adını verdiğimiz hücre, kandaki kırmızı kan hücrelerini ifade etmektedir. Eritrositler bünyesinde bulundurduğu hemoglobin adı verilen demir içerikli proteinleri akciğerlerden aldığımız oksijenin vücuttaki dokulara taşınmasını sağlar. Aynı şekilde vücut tarafından üretilen karbondioksit gibi zararlı gazların taşıma yoluyla akciğerlerden atılmasına yardım eder.

MCH değeri, eritrosit hücrelerindeki hemoglobin miktarı ile ilgili bilgi verir. Bu sayede kırmızı kan hücrelerinde yeterli miktarda hemoglobin olup olmadığı ve vücuttaki toplam hemoglobin miktarı ile ilgili bilgiler verir. Kırmızı kan hücreleri eşit miktarda hemoglobin içermez. Bu yüzden mikroskop ile hücrelerin ne kadar hemoglobin içerdiği ile ilgili bilgi elde etmek zordur. Tam kan sayımı tetkiki ile kandaki hücrelerin hemoglobin yoğunluğunu ölçülür ve ortalama bir değer olan MCH değeri ile ilgili bilgi elde edilir.

MCH YÜKSEKLİĞİ NEDEN OLUR?

Referans değerinin üzerindeki MCH değerleri farklı sağlık sorunlarına işaret edebilir. Böyle bir durumda kırmızı kan hücrelerinde olması gerekenden fazla hemoglobin miktarı tespit edilir. Kırmızı kan hücrelerinin boyutunun arttığı durumlarda MCH yüksekliğine rastlanmaktadır.

MCH yüksekliğine neden olan hastalıkları şöyle sıralayabiliriz:

• B12 Vitamini Veya Folik Asit Eksikliği: Vitamin eksikliği durumunda kırmızı kan hücrelerinin üretimi olumsuz etkilenir ve şekil bozukluğuna sahip hücreler üretilir. Bu durumda yüksek MCH görülebilir.

• Alkol Kullanımı: Kronik alkol kullanımı kanda etanol miktarını artırır. Orantılı olarak kan hücrelerinde şekilsel bozulmalara yol açar ve MCH değerini artırabilir.

• Herediter Sferositoz Gibi Genetik Temelli Anemiler: Genetik anemi çeşitlerinde kan hücrelerinin yapısal protein bozuklukları boyutları artarak MCH değeri yükselir.

• Hemoglobin Hastalıkları: Akdeniz ülkelerinde görülen hemoglobin kaynaklı hematolojik hastalıklarda yüksek MCH değeri görülebilir.

• Bazı İlaç Tedavileri: Kemoterapi ilaçları, epilepsi tedavisinde kullanılan ilaçlar ve HIV enfeksiyonunun tedavisinde kullanılan ilaçların yan etkisi olarak kan hücrelerindeki bozulmalara bağlı MCH yüksekliği görülebilir.

MCH DÜŞÜKLÜĞÜ NEDEN OLMAKTADIR?

Düşük MCH Kırmızı kan hücreleri düşük miktarda hemoglobin olduğunu gösterir. Düşük hemoglobin, kırmızı kan hücrelerinin çok daha soluk ve çok daha küçük olmasına sebep olur. Kan tetkiki sonucunda MCH düşüklüğü olarak gözlemlenir.

MCH Düşüklüğüne neden olan hastalıkları şöyle sıralayabiliriz:

• Demir Eksikliği Anemisi: Demirin vücuda alınması konusunda yetersizlik olduğunda hemoglobin üretimi aksar ve kan hücrelerindeki hemoglobin miktarında azalmalar olur.

• Kan Kayıpları: Vücuttan kronik olarak kaybedilmesi, hemoglobin ve demir kaybına nede olur. Bu da MCH düşüklüğüne neden olur.

• Kronik Hastalıklar Anemisi: Kronik hastalıkların seyri sırasında vücuttaki demir metabolizması olumsuz etkilenir. Dolayısıyla kan hücresi üretimi bozulur ve MCH düşüklüğü meydana gelir.

• Sideroblastik Anemiler: Seyrek görülen durumlarda kalıtsal sebeplerle kan hücrelerindeki hemoglobinin protein yapısına girmesi gereken demir molekülünün metabolizmasındaki aksamalar nedeniyle sideroblastik anemi hastalıkları olabilir.

• Genetik Temelli Anemiler: Akdeniz anemisi gibi genetik hastalıklarda hemoglobin yapısı bozukluğundan miktarda düşüklük olabilir.

• Kurşun, Alüminyum Gibi Maddelerle Zehirlenme: Hemoglobin üretiminde bozulmalara neden olduğu için bazı maddelerle zehirlenmede MCH düşebilir.

MCH DEĞERİ KAÇ OLMALIDIR?

Sağlıklı insanlarda MCH değeri 27- 31 pg olarak hesaplanmıştır. Bu değerler, kemik iliğinde üretilen kırmızı hücre boyutuna, kırmızı hücrenin miktarına ve vücuttaki toplam demir miktarına bağlıdır. Bunları etkileyen sağlık sorunları dolayısıyla MCH değerini de etkileyecektir.

MCH DEĞERİ KAÇ OLURSA TEHLİKELİ OLUR?

Kan tahlilleri sonucunda MCH değeri yukarıda belirttiğimiz referans aralığında yüksek olursa ya da düşük olursa kişi için tehlikeli bir durum söz konusu demektir. Referans aralığının dışında olan kişiler mutlaka en kısa sürede tedaviye başlamalıdır.