TÜM KATEGORİLER
Kars, Ardahan ve Batum'u hangi antlaşmayla geri kazandık? Hangi devletle savaştık?
Kars, Ardahan ve Batum Osmanlı Devletinin çokca işgal edilen topraklarından biridir. Gerek sınır komşusu olduğu devletlerden kaynaklı gerekse de jeopolitik konumundan dolayı sıkça savaşlara sebep olmuştur. Bu topraklar Misakı Milli'de belirtilen sınırlar içerisinde yer almaktadır.Bu sebepten Osmanlı için oldukça önemlidir.
Kars, Ardahan ve Batum Milli mücadele döneminde de savaşın yaşandığı alanlardan biri olmuştur. Karadenize açılan bir kapı olarak gören Ruslar buralara göz koymuştur. Osmanlının o kadar çabalamasına rağmen bu toprakları Ayastefanos ant. ile kaybetmiştir. Osmanlı için bu kadar önem arz eden toprakları merak eden vatandaşlar hem tarihini öğrenmek için hem de merakını gidermek için internette araştırmalar yapmaktadır. Biz de internette en çok aranan - Kars, Ardahan ve Batum'u hangi antlaşmayla geri kazandık? Hangi devletle savaştık? - sorulara sizler için cevap verdik. İşte detaylar.
GÜMRÜ ANTLAŞMASI
Gümrü Antlaşması, Türk Kurtuluş Savaşı sırasında Türkiye Büyük Millet Meclisi Hükümeti ile Ermenistan Demokratik Cumhuriyeti arasında 3 Aralık 1920'de imzalanan antlaşmadır. Ayrıca TBMM'nin uluslararası alanda imzaladığı ilk antlaşmadır.
Antlaşma, TBMM'nin uluslararası alandaki ilk askeri ve siyasi başarısı olup, imzaladığı ilk antlaşmadır.
TBMM'yi ve Mîsâk-ı Millî'yi tanıyan ilk yabancı devlet Ermenistan oldu.
Doğu Cephesi'ndeki çatışmalar büyük ölçüde sona erdi.
Ermenilerden alınan silah ve Doğu Cephesi'ndeki askerlerin bir kısmı Batı Cephesi'ne gönderildi.
Sovyet Rusya Dışişleri Komiseri Georgiy Çiçerin'in Kafkasya'da Türkiye'ye ait bazı bölgelerin Ermenistan'a verilmesini istemesi üzerine antlaşmanın imzalanmasından vazgeçilmişti. Bunun üzerine Eylül 1920'de Doğu Cephesi'nde taarruza geçen Kâzım Karabekir komutasındaki 15. kolordu, Mîsâk-ı Millî sınırları içinde olan Sarıkamış, Kars, Ardahan, Artvin, Batum ve Iğdır'ı geri alıp Gümrü'yü de işgal edince, barış görüşmeleri 22 Kasım 1920 tarihinde Gümrü'de başladı.
Ermenistan Taşnak Hükûmeti ile Türkiye arasında imzalanan bu antlaşma ile doğudaki harekât sona erdi. Kars sancağının bütünü, antlaşma öncesi Ermenistan'ın elinde bulunan Tuzluca kazası Türkiye topraklarına katıldı. Antlaşmanın 10. maddesiyle Ermenistan, Doğu Anadolu'da bir miktar toprağın Ermenilere verilmesini öngören Sevr Antlaşması'nı tanımadığını kabul etti. Türkiye sınırları içinde Ermenilerin çoğunlukta bulunduğu hiçbir bölge olmadığı kabul edildi. Erzurum-Bakü Demiryolu açıldı. Türkiye-Sovyet Rusya arasında doğrudan bağlantı bu yolla sağlanarak Türkiye'nin bu devletten yardım alması kolaylaştı. Türk kuvvetleri doğudan emin bir şekilde güney ve batıda savaşma olanağı buldular.
Antlaşmanın imzalanmasından bir gün sonra Ermenistan, Bolşevik Kızıl Ordu'nun denetimine girince burada bir Sovyet Hükûmeti kurulduğu için Gümrü Antlaşması onaylanamadı. Bunun yerine Moskova Antlaşması ve Kars Antlaşması imzalanarak yürürlüğe girdi.
