Unutulma hakkı nedir? KVKK unutulma hakkı başvurusu nasıl yapılır?
İnternette bıraktığımız izlere dair haklarımızın korunması adına geliştirilen Unutulma hakkı nedir? "Unutulma Hakkının Arama Motorları Özelinde Değerlendirilmesi" başlıklı rehberde, ulusal ve uluslararası hukuktaki yerine yer verilen unutulma hakkına ilişkin hak arama yöntemleri de aktarıldı. Peki, Unutulma hakkı nedir? KVKK unutulma hakkı için nasıl başvurulur? KVKK unutulma hakkı başvurusu nasıl yapılır?
Unutulma hakkı nedir? sorusunun yanıtıİnternetin her köşesine izlerimizi bırakıyor, özellikle sosyal medyayı kullanarak şirketlerin dijital kopyamızı yaratmalarını sağlıyoruz. İnterneti tamamen terk etmek istediğimizde ise bize tanınmış yasak bir hak var. Unutulma hakkı nedir, nasıl kullanabilirsiniz, sizin için açıkladık.
UNUTULMA HAKKI NEDİR?
"Unutulma hakkı", kısaca kişi ve kurumların internette kendi adlarıyla arama yapıldığında derlenen sonuçlar arasında kendileriyle ilgili bilgi, fotoğraf, belge gibi verilere yer verilmemesini isteme hakkıdır.
Özellikler
Söz konusu kanûnî hak kapsamında, kişi ve kurumlar, kendisi hakkında internette yer alan toplanılma veya işlenilme amaçları ışığında gereksiz olan, yetersiz veya ilgisiz bilgi içeren ya da bu amacı taşımıyor olarak görünen, yayımlanmasından sonra aradan geçen zaman ve yayımlanma amaçları ışığında kendisiyle aşırı ilişkili olan kişisel verilerin arama motorlarında yapılan aramalarda çıkan sonuçların kendi adıyla olan bağlantısının kesilmesini talep edebilir.
Unutulma hakkının istisnaları vardır. Özel hükümlere aykırı olmamak koşuluyla; tarihsel, istatistiksel veya bilimsel amaçlarla kişisel verilerin işlenmesine devam edilebilir. Ayrıca, edebi veya sanatsal ifade veya gazetecilik amaçları kapsamında işlenen kişisel veriler unutulma hakkının istisnasını teşkil edebilir.
Bu hakkın düşünce özgürlüğüne olumsuz etkileri olduğu yönünde endişe ve görüşler de vardır. Bireyin geçmişte yaptığı bir eylemin internet gibi bir ortamdan silinmesinin düşünce ve bilgi alma özgürlüğüne de olumsuz etkisi olduğu konusunda tartışmalar vardır.
Bu yasanın Türk hukuk sistemindeki karşılığı, kişinin özel hayatının korunması anayasanın ilgili maddesinin genel kapsamı gereği uygulanmalıdır. Aksi halde bu işlemi yapmayan site yönetimi hakkında bilişim suçları ceza hüküm ve yaptırımlarına tabi olunur.
Ortaya Çıkışı
2012 yılının başlarında Avrupa Komisyonu'nun adalet ve vatandaşlıktan sorumlu üyesi Viviane Reding'in açıklamalarıyla ilk kez gündeme gelen unutulma hakkı[5], 2014 yılında Avrupa Adalet Divanı tarafından verilen bir karar ile tekrar gündemdeki yerini almıştır. Avrupa Birliği'nin en yüksek mahkemesi olan Avrupa Adalet Divanı, 13 Mayıs 2014 tarihli kararında, Google'ın kullanıcılarına bazı durumlarda kendileri ile ilgili bilgilere yönlendiren linkleri silme hakkı tanıması gerektiğine karar verdi. Mahkeme, Avrupa genelinde tanınmış hale gelen "unutulma hakkı" kapsamında, silmemek için "özel/belirli bir neden" bulunmadıkça, Google gibi bir arama motorunun bir süre sonra kullanıcılar ile ilgili arama sonuçlarının silinmesine izin vermesi gerektiğine hükmetti.
KVKK, UNUTULMA HAKKI REHBERİ YAYIMLADI
Rehberde, bu kriterler şöyle sıralandı:
"İlgili kişinin kamusal yaşamda önemli bir rol oynaması, arama sonuçlarının öznesinin çocuk olması, bilginin içeriğinin doğruluğu, bilginin kişinin çalışma hayatı ile ilgisi, bilginin ilgili kişi hakkında hakaret, onur kırıcı, iftira niteliğine sahip olması, bilginin özel nitelikli kişisel veri niteliği taşıması, bilginin güncelliği, bilginin kişi hakkında ön yargıya sebep olması, bilginin kişi açısından risk doğurması, bilginin kişinin kendisi tarafından yayınlanma durumu, içeriğin gazetecilik faaliyeti kapsamında işlenen verileri kapsaması, bilgilerin yayınlanmasında yasal zorunluluk olması, bilginin ceza gerektiren bir suçla ilgili olması."
Kriterlerin Kişisel Verileri Koruma Kurulunca değerlendirmede öncelikli dikkate alınacağı bildirilen rehberde, ihtiyaç halinde de bu kriterlerin güncellenebileceği vurgulandı.
UNUTULMA HAKKI İÇİN NASIL BAŞVURU YAPILIR?
Rehberde, unutulma hakkı çerçevesinde ilgili kişilerin kurula şikayette bulunmadan önce veri sorumlularına başvurmalarının zorunlu olduğuna işaret edildi.
Veri sorumlusu arama motorlarınca başvurunun reddedilmesi ya da isteme yanıt verilmemesi halinde kurula şikayette bulunulabileceği ifade edilen rehberde, başvurulara ilişkin şemalara da yer verildi.
Rehber, Kurumun internet sitesinden yayımlandı.
