Franz Kafka kimdir? Franz Kafka nereli, neden öldü?
Dönüşüm, Şato gibi kitapların yazarı Franz Kafka, 1883 yılında bugün ki Çek Cumhuriyeti'nde doğdu. 20. yüzyıl edebiyatının önemli simalarından olan Kafka, yaşadığı dönemde tanınmıyordu. Gerçekçi ve fantastik unsurları başarılı bir şekilde bir araya getirmesiyle bilinen Franz Kafka neden öldü?
Franz Kafka'nın öyle farklı bir dili ve bakış açısı vardı ki, onun edebiyatını anlamak için Kafkaesk adında yeni bir terim kullanılmaya başlanmıştı. Kimya eğitimi ile üniversiteye başlasa da hukuk bölümüne yönelmiştir. Ardından sigorta şirketinde çalışmaya başlamış ve geri kalan zamanında da edebiyata zaman ayırabilmiştir. İşte, Franz Kafka hakkında detaylı bilgi...
FRANZ KAFKA KİMDİR?
Franz Kafka 3 Temmuz 1883 tarihinde şimdiki Çek Cumhuriyeti olan Prag, Bohemya Krallığı, Avusturya-Macaristan İmparatorluğu'nda dünyaya geldi.
Baba Hermann, Kafka ailesini Prag'a getirdi. Seyahat eden bir satış temsilcisi olarak çalıştıktan sonra eşya ve giyim perakendeciliği yaptığı bir iş yeri açtı ve iş yeri logosu olarak da küçük bir karga (Çekçede kavka; halk arasında kafka olarak yazılıp telaffuz edilmiştir) resmi kullandı. Kafka'nın annesi Julie (1856-1934), eşinden daha eğitimli ve zengin bir ailenin kızıydı. Hermann ve Julie'nin altı çocuğu vardı ve Franz en büyük çocuklarıydı. Franz yedi yaşına basmadan bebekken ölen Georg ve Heinrich adlarında iki erkek kardeşi vardı. Ayrıca İkinci Dünya Savaşı'nda Holokost sırasında ölen Gabriele (1889-1944), Valerie (1890-1942) ve Ottilie (1892-1943) adlarında üç kız kardeşi de bulunuyordu.
BABASI İLE İLİŞKİSİ YAZILARINI ETKİLEDİ
Anne ve babanın iş günlerinde evde olmamaları Kafka'nın yalnız bir çocukluk geçirmesine neden olmuştur. Ayrıca bu süreç kardeşiyle birlikte bir dizi mürebbiye ve hizmetçi tarafından yetiştirilmesiyle sonuçlandı. Kafka'nın babasıyla olan sıkıntılı ilişkisi, babasının otoriter ve talepkâr karakterinden derinden etkilendiği konusunda yakındığı ve yüzden fazla sayfadan oluşan Brief an den Vater (Babaya Mektup) eserinde görülür. Birinci Dünya Savaşı nedeniyle, evli ve çoculu iki kız akrdeşi de eşlerinin orduya katılması sonucu baba evine geri dönmüştü. Böylelikle Franz, 31 yaşındayken Valli'nin eski dairesine taşındı ve böylece ilk defa yalnız yaşamaya başladı.
KİMYA EĞİTİMİNİ BIRAKIP HUKUK BÖLÜMÜNE GEÇTİ
1889'dan 1893'e kadar Kafka, şimdi Masná Caddesi olarak bilinen Masny trh/Fleischmarkt'taki Deutsche Knabenschule adlı Alman erkek çocuklara eğitim veren bir ilkokula gitti. Yahudi eğitimi 13 yaşındayken Bar Mitzvah kutlamasıyla sona erdi. 1893'te ilkokulu bitirdikten sonra Kafka, Eski Kent Meydanı'ndaki Kinsky Sarayı'nda yer alan klasik merkezli devlet lisesi olan Altstädter Deutsches Gymnasium'a gitti. Okulun öğretim dili Almanca idi fakat Kafka ayrıca Çekçe konuşma ve yazma eğitimi aldı. Lisede sekiz sene yazma öğrenimi gördükten sonra iyi dereceyle okulu tamamladu. Matura sınavlarını 1901'de tamamladı.
1901'de Prag'ın Deutsche Karl-Ferdinands Üniversitesi'ne kabul edilen Kafka, kimya dersleri alsa da iki hafta sonra hukuk bölümüne geçti. Buna ek olarak hukuk, Kafka'ya Alman çalışmaları ve sanat tarihi dersleri almaya zaman tanıyarak daha uzun süreli bir çalışma eğitimi almayı zorunlu kılmıştır. Ayrıca edebi olayları, okumaları ve diğer faaliyetleri organize eden bir öğrenci kulübü olan Lese- und Redehalle der Deutschen Studenten'e (Alman öğrencilerinin Okuma ve Konferans Salonu) katıldı.
HUKUK DOKTORU OLDU
İlk öğrenim yılının sonunda Kafka, Max Brod ile tanıştı. Brod, Kafka'nın utangaç ve nadiren konuşan fakat konuşunca genellikle derin şeyler söyleyen biri olduğunu fark etti. Brod'un girişimiyle ikili Platon'nun Protagoras çalışmasını özgün Grekçe olarak ve kendi önerisiyle Gustave Flaubert'in Duygusal Eğitim (L'éducation sentimentale) ile La Tentation de St. Antoine çalışmalarını Fransızca olarak okudu. Bunların yanı sıra Çek edebiyatına ilgi duydu ve Goethe'nin çalışmalarını çok beğendi. Kafka, 18 Temmuz 1906'da hukuk doktoru unvanını aldı ve hukuk ve ceza mahkemelerinde kanun işleri görevlisi olarak zorunlu bir yıllık ödenmemiş hizmetini yaptı. 1 Kasım 1907'de Kafka, yaklaşık bir yıl çalışacağı sigorta şirketi olan Assicurazioni Generali'de işe başladı. 15 Temmuz 1908'de işinden istifa etti. İki hafta sonra Bohemya Krallığı İş Kazası Sigortacılığı Enstitüsüne katıldı ve burada işinin yazmaya daha müsait olduğunu anladı.
Kafka hızla yükseldi ve görevleri arasında tazminat taleplerini işleme ve inceleme, rapor yazma ve firmalarının çok yüksek bir risk kategorisine yerleştirildiğini düşünen iş adamlarının sigorta primlerinde daha fazla maliyet yaratan itirazları işleme koyma vardı. İşi bitince kendini edebi çalışmalara verirdi. Daha sonraki yıllarında, Kafka'nın hastalığı, yazarın sigorta bürosunda çalışmasına ve yazı yazmasına engel oldu. Yıllar sonra Brod; Kafka, Felix Weltsch ve onu içeren yazarlar grubunu tanımlamak için Der enge Prager Kreis ("Yakın Prag Çemberi") terimini yarattı.
HASTALIĞI NEDENİYLE ASKERLİĞE ALINMADI
1911 sonlarında Elli'nin kocası Karl Hermann ve Kafka, Prager Asbestwerke Hermann & Co. adlı Prag'daki ilk asbest fabrikasında ortak oldular. Bu dönemde Yiddiş tiyatro gösterilerini ilginç ve eğlenceli buldu. Bir Yiddiş tiyatro topluluğunun Ekim 1911'de gerçekleştirdiği performansı seyrettikten sonraki altı ay boyunca Kafka "Yiddiş dili ve edebiyatına kendini kaptırdı." 1915 yıllarında I. Dünya Savaşı'nda Kafka askerlik hizmetini yerine getirmek için askere çağrıldı fakat işi, zorunlu hükûmet hizmeti olarak değerlendirildiği için sigorta enstitüsündeki işverenleri, erteleme talebinde bulundu. Daha sonra orduya katılmaya teşebbüs etti fakat 1917'de teşhis edilen tüberkülozla ilişkili tıbbi problemlerinden ötürü askere alınmadı. 1918'de İş Kazası Sigortacılığı Enstitüsü, o sırada tedavisi olmayan hastalığından ötürü Kafka'yı emekliye ayırdı ve hayatının geri kalan kısmının çoğunu sanatoryumlara geçirdi.
'MEKTUPLAR' KİRAPLARI İLE MEŞHURDU
Ağustos 1917'de Kafka'ya tüberküloz tanısı kondu ve kayınbiraderi Karl Hermann'ın Bohemya köyü Zürau'daki çiftliğinde çalışan kız kardeşi Ottla'nın yanına giderek birkaç ay burada kaldı. Günlükler ve Oktavhefte (octavo) yazdı. Bu kitaplardaki notlardan Zettel'in 109 tane numaralandırılmış metin parçası ortaya çıkardı ve her biri Kafka tarafından tek tek numaralandırılmıştır. Bu metinler daha sonra Die Zürauer Aphorismen oder Betrachtungen über Sünde, Hoffnung, Leid und den wahren Weg (Aforizmalar) adıyla yayımlandı.
1920'de Kafka, Çek gazeteci ve yazar olan Milena Jesenská ile yoğun bir ilişki kurdu. Milena'ya yazdığı mektuplar daha sonra Briefe an Milena (Milena'ya Mektuplar) adıyla yayımlandı. Temmuz 1923'te Baltık Denizi'ndeki Graal-Müritz'e yapılan bir tatil sırasında Kafka, ortodoks bir Yahudi ailenin 25 yaşındaki anaokulu öğretmeni Dora Diamant'la tanıştı. Berlin'e taşındı ve Diamant ile birlikte yaşadı. Diamant, Kafka'nın Talmud ile ilgilenmesine vesile oldu. Kafka, dört öykü üzerine çalıştı ve bunlar, Ein Hungerkünstler (Açlık Sanatçısı) adıyla yayımlandı.
AÇLIK NEDENİYLE HAYATINI KAYBETTİ
Kafka hiç evlenmemiş olmasına rağmen evliliğe ve çocuklara oldukça değer vermiştir. Hayatı boyunca Kafka'nın birkaç kız arkadaşı oldu. Ayrıca yeme bozukluğundan ötürü acı çekmiş olabilir. Kafka'nın larinjeal tüberkülozu kötüleşti ve 1924 yılının mart ayında Berlin'den Prag'a döndü. kız kardeşi Ottla, kendisinin bakımını üstlendi. 10 Nisan'da Viyana'nın hemen dışındaki Kierling'de Dr. Hoffmann'ın sanatoryumuna gitti ve burada 3 Haziran 1924'te öldü. Ölüm nedeni açlık gibi görünüyordu: Kafka'nın gırtlak yoluyla beslenmesi ona acı veriyordu ve parenteral beslenme henüz geliştirilmediğinden Kafka'yı beslemenin başka yolu yoktu. Naaşı, Prag'a geri getirilerek 11 Haziran 1924'te Prague-Zizkov'daki Yeni Yahudi Mezarlığı'na gömüldü.