Evliya ne demek? Evliya sözleri nelerdir? Evliya nedir?

Evliya, günlük dilde sık kullanılan kelimelerden birisidir. Hem sosyal medyada hem de gündelik yaşantıda kullanılan evliya kelimesi, uzun yıllardan beri dilimizdedir. Türk Dil Kurumu'na (TDK) göre farklı anlamları olan evliya kelimesi, Türkçe'de tek başına ya da çeşitli cümleler eşliğinde kullanılabilir. Evliya kelimesi ne demek, TDK'ya göre anlamı nedir sorularının cevabını arayanlar için sabah.com.tr doğru adres! Peki, evliya kelimesi ne demek, TDK'ye göre anlamı nedir? Evliya kelimesinin kökeni ne, evliya kelimesinin kaç anlamı var? İşte, TDK bilgileri ile merak edilenler…

EVLİYA NE DEMEK, NEDİR?

Evliya kelimesi, dilimizde oldukça kullanılan kelimelerden birisidir.

Evliya, Arapça dilinden Türkçe'mize geçmiştir.

TDK'ye göre evliya kelimesi anlamı şu şekildedir:

- Ermiş

Evliya cümle içinde kullanımı

- Yeşil sarıklı evliya yataklarının huzurunda gibiyim.

EVLİYA İLE ATASÖZÜ VE DEYİMLER

- evliya gibi

EVLİYA BİRLEŞİK YAZIMI

evliya otu

EVLİYA KELİMESİ NEREDEN GELİR?

Veliler, Allah'ın sadık dostları, Allah'ın şerîatına bağlı olan kimseler. Kur'an-ı Kerîm'de evliya kelimesi, insanların sahte ilâh ve mâbudlar hakkındaki çeşitli inanç ve davranışlar ortaya koymaları; "Allah'tan başka veliler edinmek" şeklinde ifade edilmektedir: "Allah'ın dışında birtakım veliler edinenler ise; Allah, onların üzerinde gözetleyicidir. Sen onların üzerinde bir vekil değilsin" (eş-Şûrâ, 42/6). Bu âyette geçen veliler kelimesi şu anlamları kapsamaktadır:

1. Bir kimsenin başkasının gösterdiği yola göre amel ederek onun koyduğu kurallara, kanunlara ve adetlerine uyması (en-Nisa, 4/118-120; el-A'râf, 7/3, 27, 30).

2. Bir kimsenin başkasının yol göstericiliğine inanması, o şahsın gösterdiği yolun itimat edilir, diğerlerinin yanlış olduğuna iddiâ etmesi (el-Bakara, 2/257; el-İsrâ, 17/97; el-Kehf, 18/17-50; el-Câsiye, 45/19).

3. Bir kimsenin başkasının yaptığı kötülükleri gözardı ederek kendisini öbür dünyada kurtaracağına inanması (en-Nisâ, 4/123-173; el-En'âm, 6/51; er-Ra'd, 13/37; el-Ankebût, 29/22; el-Ahzâb, 33/65; ez-Zümer, 39/3).

4. Bir kimsenin bir başkasının yüce kerâmetleri dolayısıylâ kendisine yardım ederek afetler ve musibetlerden kurtaracağına inanması (Hud, 11/20; er-Ra'd, 13/16; el-Ankebût, 29/41).

Geniş halk kitlelerinden bazı kimseler, İslâm hakkında ciddi bilgileri olmadığı için salih zatların kendi kaderlerini değiştireceklerine inanarak batıl yola sapmışlardır. Oysa Allah'tan başka hidâyet edici yoktur. Bu tür davranışlar, Allah'tan yüz çevirme ve ondan başkasına yönelme demektir. Allah onlara veli olmayacak, onlara azap edecektir. Allah'tan başka veli yoktur, velâyet yalnız O'nun hakkıdır: "Rabbinizden size indirilene uyun, O'ndan başka veliler edinmeyin. Ne az öğüt alıyorsunuz" (el-A'râf, 7/3).

Lügatte veli; dost, arkadaş, itaatkar, komşu, işi üstlenen kişi anlamlarına gelmektedir. İslâmi ıstılahta; Allah dostları, Allah'ın sevgili kulları demektir: "İyi bil ki, gerçekten evliyâullah için korku yoktur, onlar mahzun da olmazlar'' (Yûnus, 10/62).

Hz. Peygamber (s.a.s.) de evliyayı şöyle tarif etmiştir: "Onlar görüldüğü zaman akla Allahu Teâlâ gelir. Yüzleri nurludur. Onlarla beraber bulunanlar şakı olmaz."

EVLİYA SÖZLERİ NELERDİR?

Gençlik zamanında dinin emirlerine uymak, dünya ve ahiret nimetlerinin en üstünüdür. - İmam Rabbani

Derdi dünya olanın, dünya kadar derdi olur. - Yunus Emre

Başkalarının sözlerini sana taşıyan bir kimse, bil ki senin sözlerini de onlara taşıyordur. - Hasan-i Basri

Sabredin! Hüzünsüz bir neşe ve darlıksız bir bolluk olmaz. - Abdülkadir Geylani

Kadın ile erkek arasında fark yoktur. Fark senin görüşlerindedir. - Hacı Bektaşi Veli

Sabır saadeti ebedi kalır, sabır kimde ise o nasip alır. - Yunus Emre

Ehli diller arasında aradım, kıldım talep. Her hüner makbul imiş, illa edep illa edep! - Yunus Emre

Eğriyi kendinde arayan, doğruyu kalbinde bulur. Aşkına emekle yürüyen, dermanı derdinde görür.- Hz. Mevlana

Sabır, şükre eş bir aşk halidir. - Hz. Ömer (r.a.)

Ya tam açacaksın yüreğini, ya da hiç yeltenmeyeceksin. Grisi yoktur aşkın. Ya siyahı, ya beyazı seçeceksin. - Şems-i Tebrizi

Çok suyun ekinleri öldürmesi gibi, çok gülmek de kalbi öldürür. - Hz. Ömer (r.a.)

Edebin ne kadar önemli olduğunu bilseydiniz. Allah'tan rızık yerine edep isterdiniz. - Hz. Ali (r.a.)

Allah'a ne zorluğu olur, alemi bir şahsa doldurur. - İmamı Rabbani

Kabre hazırlıksız giren, denize kayıksız açılmış gibidir. - Hz. Ebubekir (r.a.)

Kişinin kendi nefsine hakim olması saadetin tamamı; şehvetin ve nefsin kişiye hakim olması ise şekavettin tamamıdır. - İmam-ı Gazali

Duanı aziz bir yolcuyu uğurlar gibi yap. Çünkü dua, Hak katında bir yer hazırlar, elçilik yapar. - Abdülkâdir-i Geylanî

Bir kadın edepten daha güzel elbise giymemiştir. Bir erkek edepten daha güzel bir servet edinmemiştir. - İmam-ı Gazali

Kendi nefsinde görmediğin ayıbı başkasında görmen, ayıp olarak sana yeter. - Hz. Ömer (r.a.)

İlim ilim bilmektir, İlim kendin bilmektir, Sen kendini bilmezsen, Bu nice okumaktır. - Yunus Emre

Ey insan! İnsanların çokluğuna bakıp da aldanma. Çünkü sen yalnız ölecek, kabre yalnız girecek, yalnız kabirden kalkacak ve kendi hesabını yalnız vereceksin. - Hasan-ı Basri

Pergel gibiyiz; bir ayağımız sımsıkı şeriata bağlı, diğer ayağımızla yetmiş iki milleti dolaşıyoruz. - Hz. Mevlana

İçi dışına, sözü işine uymamak, nifaktandır. Nifakın temeli ise yalandır. - Hasan ı Basri

Bir evin temeli çürük ise, yine bir müddet dayanır. Fakat içindeki kadın fena ise hemen yıkılır. - Hz. Ali (r.a.)

Hararet nardadır; sacda değildir, Akıl baştadır; taçta değildir, Her ne arar isen kendinde ara, Mekke'de, Kudüs'te, Hac' da değildir. - Hacı Bektaş-ı Veli

Kalp salih olunca daimi zikir elde edilir ve kalbin her tarafına Hakk'ın zikri yazılır. Böyle bir kalbin sahibinin gözleri uyuyabilir ama kalbi Rabbini zikreder. - Abdulkadir Geylani

Kalp katılığı, çok yalan ve hasetten meydana gelir. - Hz. Ebubekir (r.a.)