TÜM KATEGORİLER
Dünya Radyo Günü ne zaman? 13 Şubat Dünya Radyo Günü nedir? Radyo ne zaman icat edildi?
UNESCO tarafından her yıl çeşitli etkinliklerle kutlanması yönünde karar alınan Dünya Radyo Günü hangi tarihte kutlanmaktadır? Radyo ne zaman icat edildi? İlk iletişim aracılarından biri olarak kabul edilen radyo için 13 Şubat günü tüm dünyada etkinlikler düzenleniyor. İşte 13 Şubat Dünya Radyo Günü hakkında detaylar...
Dünya Radyo Günü, 2011 yılında uluslararası özel bir gün olarak kabul edildi. Türkiye'd eise ilk radyo yayını 6 Mayıs 1927 tarihinde gerçekleştirildi. Bugün dahi vazgeçilmez bir araç olan radyo, güncelliğini korumaya devam ediyor. Radyo, telefon ve telgrafın hemen ardından gelişti. İşte, Türkiye'de radyonun gelişimi.
DÜNYA RADYO GÜNÜ NEDİR?
Birleşmiş Milletler Radyosu'nun kuruluş günü olan 13 Şubat, 2011 yılında UNESCO tarafından "Dünya Radyo Günü" ilan edildi ve böylelikle her yıl farklı temalarla kutlanmaya başaldı. 2019 yılındaki teması ''diyalog, tolerans ve barış'' şeklindeydi.
RADYO NE ZAMAN İCAT EDİLDİ?
Radyo, bugünki halini kuşkusuz telefon ve telgrafa borçludur. 1860'ta İskoç fizikçi James Clerk Maxwell, radyo dalgalarının varlığını keşfetti. Dünyadaki ilk radyo böylelikle temelde 1865 yılında James Clark Maxwell tarafından icat edilmiş oldu. Çığır açan mucit James Clerk Maxwell, elektromanyetik dalgaların uzayda ışık hızı ile yayılabileceğini teorik olarak ilk kez ortaya attı. Öte yandan Maxwell, elektronik olarak üretilen radyo dalgalarının yayılma teorisini kurdu. Ardından Alman fizikçi Heinrich Hertz, 1888 yılında Maxwell'in teorisini pratik olarak gerçekleştirdi. İtalyan mucit Guglielmo Marconi de, 1895'te ilk kez bilinçli olarak radyo dalgaları gönderip almayı başaran isim oldu.
Radyo yayınının ilki 1896 senesinde İtalyan fizikçisi Guglielmo Marconi'nin, 1890 yılında Olive Lodge tarafından başlatılan çalışmalarını mors cihazı haline getirmesiyle gerçekleşti. İlk yayın bir mil mesafe katetse d eikincisi 200 mile ulaştı. Uygulama başlangıçta en çok denizaşırı bölgelerden telgraf şeklinde bilgi aktarması şeklinde yapılıyordu.
İlk deneme de Marconi, geliştirdiği radyo ile bir gemiden, kıyıda bulunan asistanına 3 adet S harfi yolladı. Asistanı da sinyali aldığı zaman havaya ateş etti. ve MArconi'nin yolladığı 3 adet 's' ile uzayda ilk kez radyo dalgaları yayıldı. 1898 yılında ise ilk radyo resmen kullanılmaya başlandı. İlerleyen yıllarda da yüksek frekanslı radyo dalgalarının iyonosfere çarpıp geri döndüğü anlaşıldı ve radyonun kullanımı da yaygınlaştı.
TÜRKİYE'DE RADYO
Türkiye'de mucize kutu radyo, ilk kez 6 Mayıs 1927'de yayın yaptı. İlk amatör radyo denemesi Fransız'ların hediye ettiği telsiz ile 19 Mart 1923 tarihinde denendi fakat başarılı olunamadı.
Cumhuriyetin ilanından sonra 1925 yılında "Telsiz tesisi hakkında kanun" adında bir yasa çıkarılarak ülke genelinde telsiz şebekesi kurulması kararlaştırıldı. Bu amaç doğrultusunda yapılan ihale ile bir Fransız şirketi telsiz şebekesini yani radyo vericisini kuracaktı. Fransız şirketi 1925 yılında Ankara ve İstanbul'da çalışmalarına başladı. Radyo yayınının nasıl yapılacağı hala gizemini korurken, ilk çalışmaları İleri gazetesinin sahibi Sedat Nuri Bey başlatarak bir şirket kurdu.
1926 yılında vericilerin yapım işlemi tamamlandığında radyonun kuruluş çalışmaları da başlamış oldu. Maddi destek gerekiyordu ve Celal Bayar'dan yardım istendi. Maddi desteğin yanında teknik anlamda da destek için Sedat Bey'in yeğeni telsiz meraklısı Hayrettin Bey'e konudan bahsedildi. Çalışmalara başlansa da hükümetten bazı kimseler çeşitli nedenlerle buna karşı çıkıyordu.
Hayrettin Bey tüm girişimleri sonucunda karşıt görüşleri bastıramadı ve durumu Mustafa Kemal'e açtı. Mustafa Kemal'in, "Getirsinler de dinleyelim o vakit." demesi üzerine radyo oluşumunu atatrük'e götürdü ve istasyon ararken bir Rus radyosu çıktı. Mustafa Kemal bir müddet dinledikten sonra birden ayağa kalkarak "Efendiler, bakınız Ruslar şu anda propaganda yapmaktalar. Bu radyo bize ziyadesiyle gerekli." deyip radyonun kurulmasını emretti. Hükümet, böylelikle radyonun kuruluşuna karar verdi. Diğer ülkelerdeki radyolarının toplam verici güçleri 116 kiloWatt'tı. Ankara ve İstanbul'da kurulacak istasyonların verici güçleri ise 20 ve 250 kiloWatt'tı. Bunlar, diğer ülkelerde olan vericilere oranla en güçlüleriydi. Yapılacak yayınların diğer ülkelerden de dinleneceği düşüncesiyle Türkçe'nin yanına Fransızca ve Almanca dilleri de eklenmişti.
6 Mayıs 1927 tarihinde ilk radyo yayını başladı ve Ankara'da ilk yayınsa Kasım 1927'de yapıldı. Radyonun Anadolu'ya yayılması 1940 ve 1950 yıllarında olmuştu. 1970'li yıllarday ise Türkiye'nin tamamında dinlenmeye başlamıştı.
