Dolar kurunu kim belirliyor? Döviz kurları nasıl belirlenir?
Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın TL mevduatıyla ilgili açıklaması sonrası dolar geriledi. Haftalardır sürekli yükselen doların düşüşe geçmesi vatandaşları heyecanlandırdı. Doların bir anda yükselip biranda düşüşe geçmesi "Dolar kurunu kim belirliyor? Döviz kurları nasıl belirlenir?" sorularını gündeme getirdi.
Merkez Bankası'nın faiz indirimleri sonrası yükselişe geçerek üst üste tarihi rekorlar kıran Dolar, TL karşısında bugün itibariyle 18,43'e kadar yükselmişti. 2021 yılının son kabine toplantısı sonrası Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın TL mevduatıyla ilgili açıklaması sonrası Dolar, 12.68 seviyesine kadar düştü. Gelişmenin ardından vatandaşlar dolar kuru hakkındaki detayları aramaya başladı. Dolar kurunu kim belirliyor? Döviz kurları nasıl belirlenir?
DOLAR KURUNU KİM BELİRLİYOR?
Türkiye'de uygulanacak döviz kuru rejimini, Hükûmet ile birlikte belirlemek ve uygulamak Merkez Bankasının temel görevlerinden biridir. Belirlenen döviz kuru rejimi çerçevesinde döviz kuru politikasının biçimlendirilmesi ile uygulanması görevi ve yetkisi ise Merkez Bankasına aittir. Merkez Bankası, kur politikası uygulamalarını, para politikası hedeflerine uygun olarak belirlemektedir. Uygulanan para politikasının değişmesi durumunda, kur politikasında da değişikliğe gidilebilmektedir.
DÖVİZ KURLARI NASIL BELİRLENİR?
Türkiye; 2001 ekonomik krizinin ardından, piyasadaki arz ve talep koşullarına göre belirlenen dalgalı döviz kuru uygulamasına geçmiştir. Dalgalı kur rejiminde döviz kurları piyasadaki arz ve talep koşulları tarafından belirlenmektedir.
Döviz arz ve talebini belirleyen temel unsurlar şunlardır:
- Uygulanan para ve maliye politikaları
- Ekonomik altyapı
- Uluslararası gelişmeler
- Bekleyişler
Döviz kurunun bir politika aracı olarak kullanılmadığı dalgalı kur rejiminde Merkez Bankası, nominal veya reel herhangi bir kur hedefi belirlemez. Bununla birlikte Banka; finansal istikrara yönelik riskleri azaltmak amacıyla, Türk lirasının aşırı değerlenmesi veya değer kaybetmesine karşı tedbirler almaktadır.
Bunun yanında Merkez Bankası, Ülkemizin altın ve döviz rezervlerini saklamak ve yönetmekle de görevlidir. Uluslararası rezervler; genel olarak ülkelerin para otoriteleri tarafından kontrol edilen, kullanıma hazır, diğer para birimlerine çevrilebilme (konvertibilite) özelliği bulunan ve uluslararası ödeme aracı olarak kabul edilen varlıkları ifade eder.
