Biontech 2. aşı yan etkileri? Biontech aşısı sonrası denize girilir mi, duş alınır mı? Biontech aşısından sonra neler yapılmalı?

Koronavirüs ile mücadele kapsamında en önemli sınavını aşılamada veren Türkiye'de, aşılama tüm hızıyla devam ediyor. Günlük aşılamada hedeflenen 1,5 milyon doz aşı rekoru geçilirken. Sağlık Bakanı Fahrettin Koca 18 Haziran Cuma günü sosyal medya platformu Twitter'dan yaptığı paylaşımda "Bugün 1,5 Milyonuncu doz aşı, saat 21.43'te uygulandı. Aşı ordumuz, 2 saat 17 dakika içinde 82 Bin 232 doz aşı daha yaptı. Böylece son 24 saat içinde 1 Milyon 582 Bin 232 doza ulaştık. 24.00 itibariyle yeni günün mesaisi başladı. İçiniz rahat uyuyun. Hayırlı geceler." şeklinde paylaşımda bulundu. Dün yapılan kabine toplantısı sonrası açıklamalarda bulunan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın 1 Temmuz 2021 Perşembe gününden itibaren yasakların kalkacağını açıklamasının ardından birçok kişi aşı olmak için başvuru yapmaya başladı. Aşı olmadan önce araştırma yapan vatandaşlar internette aşıların yan etkileri hakkında birlgi aramakta. Şuan için en çok tercih edilen aşı olan Biontech aşısının yan etkileri nelerdir? Biontech aşısından sonra neler yasak? Biontech aşısından sonra neler yapılmalı? Biontech alerjisi olanlara yapılır mı? Aşı olduktan sonra alkol içilebilir mi? Aşı olduktan sonra banyo yapılabilir mi? Biontech aşısı Delta Varyantına karşı etkili mi? Biontech aşısı ne zaman antikor üretir?

BİONTECH AŞISININ YAN ETKİLERİ NELERDİR?

Bugüne kadar COVID-19 aşılarına yönelik gerek yürütülen klinik çalışmalarda gerekse mevcut aşı uygulamalarında ciddi yan etkilere rastlanmamıştır. Aşılama sonrasında görülen yan etkiler sıklıkla hafiftir.

Bunlar; yorgunluk, baş ağrısı, ateş, titreme, kas/eklem ağrısı, kusma, ishal, aşı uygulanan bölgede ağrı, kızarıklık, şişlik gibi hafif yan etkilerdir. Ancak nadir de olsa alerjik reaksiyonların olabileceği göz ardı edilmeden aşı uygulamasından sonra bir rahatsızlık hissedilmesi durumunda en yakın sağlık kuruluşuna başvurulması ve hekime yakın zamanda aşı olunduğu bilgisinin iletilmesi unutulmamalıdır. Daha sonra Pfizer/BioNTech aşısı da yapılmaya başlandı. CoronaVac aşısının tedarikinde yaşanan sıkıntının ardından Haziran ayıyla birlikte yüklü miktarda BioNTech aşısının teslimatıyla aşılama programı da hız kazandı.

ABD Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezi'nin (CDC) Pfizer/BioNTech aşısıyla ilgili hazırladığı bilgilendirme sayfasında, olası yan etkiler aşının yapıldığı kolda "ağrı, kızarıklık ve şişkinlik" olarak sıralanıyor.CDC'nin sıraladığı vücut genelinde hissedilebilecek olası yan etkiler de şunlar:

• Yorgunluk
• Baş ağrısı
• Kas ağrısı
• Soğuk terleme
• Ateş
• Mide bulantısı

Yan etkiler, ikinci dozdan sonra daha yaygın şekilde görülebilir.

CDC, "Bu yan etkiler, aşıdan sonraki ilk bir ya da iki gün içerisinde hissedilebilir. Bunlar, vücudun koruma geliştirdiğini gösteren normal işaretler ve birkaç gün içerisinde geçmeleri beklenir" diyor.İngiltere Ulusal Sağlık Hizmetleri'nin (NHS) aşıyla ilgili hazırladığı bilgi notunda, ilk iki gün içerisinde bazı yan etkilerin görülebileceği uyarısı yapılıyor. Notta en yaygın yan etkiler şöyle sıralanıyor:

• Aşının yapıldığı kolda ağrı, ağırlık hissi ve hassasiyet
• Halsizlik
• Baş ağrısı, kas ağrısı ve soğuk terleme

Notta, "İlk gün veya ikinci gün titreme gibi grip benzeri semptomlar gösterebilirsiniz... Ender görülen bir yan etki de aşıyı yaptırdığınız tarafta koltuk altı veya boyundaki lenf bezlerinin şişmesi olabilir. Bu yaklaşık 10 gün sürebilir. Ancak bu durum daha uzun sürerse doktorunuzla temasa geçmeniz önerilir" deniliyor.

BİONTECH AŞISININ YAN ETKİLERİ GÖRÜLMESİ HALİNDE NELER YAPILMALI?

Aşı sonrasında sık olarak karşılaşılabilecek durumlar ve bu hafif durumlara yönelik destekleyici yaklaşımlar şunlardır:

Aşı uygulanan bölgede ağrı/şişlik/kızarıklık

Aşı uygulanan kolunuza yüksekte olacak şekilde pozisyon veriniz. Soğuk uygulama yapınız. (Örnek: Soğuk suyla ıslatılmış bir havlunun aşı yapılan bölgeye uygulanması vb. Bu sırada cilde doğrudan buz temas ettirilmesinden kaçınılmalıdır.)

Parasetamol içeren ağrı kesiciler kullanılabilir.

Yorgunluk

İstirahat ediniz, yeterli sıvı aldığınızdan emin olunuz.

Hafif ateş, titreme

İstirahat ediniz, yeterli sıvı aldığınızdan emin olunuz, parasetamol içeren ağrı kesiciler kullanabilirsiniz.

Baş ağrısı

Parasetamol içeren ağrı kesiciler kullanabilirsiniz.

Kas/eklem ağrısı

İstirahat ediniz, yeterli sıvı aldığınızdan emin olunuz, parasetamol içeren ağrı kesiciler kullanabilirsiniz.

Kusma, ishal

Bol sıvı takviyesi yapabilirsiniz, beslenmenizi ishal diyetine uygun olarak düzenleyebilirsiniz. Ağızdan sıvı ve gıda alınamayacak kadar kusma olması durumunda sıvı kaybı olabileceğinden sağlık kuruluşuna başvurunuz.

COVID-19 aşısı uygulamasından sonra bunların dışında aşıyla ilişkili olabileceği düşünülen bir rahatsızlık hissedilmesi durumunda en yakın sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır.

YAN ETKİLER NEDEN KAYNAKLANIYOR?

BBC Sağlık ve Bilim Muhabiri James Callagher, Mart ayında Oxford-AstraZeneca aşısı yaptırdıktan sonra yazdığı bir makalede, aşının "kendisini yere serdiğini" ancak yine olsa yine yaptıracağını belirtti.James Callager, "Bana Oxford-AstraZeneca aşısı yapıldı. Sabah 09.30'da yaptırdım. O akşam kötüleştim ve üç gün boyunca yataktan doğrulamadım. En kötüsü migren ve kusmaydı. Her yerim ağrıyordu, titreme nöbetleri geçiriyordum ve bitap düşmüştüm" dedi.

Covid aşıları vücudumuzu koronavirüsle savaştığını düşünmeye itiyor. Doğal bağışıklık tepkimizi enfeksiyona karşı harekete geçiriyor.

Önce iğnenin yapıldığı kolunuzda bir reaksiyon oluşuyor. Şişme ve yanma hissi, bağışıklık sisteminin harekete geçtiğinin göstergesi.

Bu, tüm vücudunuzu etkileyebilir, ateş, titreme ve mide bulantısı dahil grip benzeri belirtiler görülebilir.

Edinburgh Üniversitesi'nden immünoloji ve enfeksiyon hastalıkları uzmanı Prof. Dr. Eleanor Riley, bunun "inflamatuar yanıt"tan kaynaklandığını söyledi.

Kimyasal yangın alarmı gibi işliyor. Vücudunuza yayılan kimyasallar bir şeylerin yanlış olduğu uyarısında bulunuyor. Prof. Riley'e göre bu bağışıklık yanıtını harekete geçiriyor ne olup bittiğine bakması için bağışıklık hücrelerini kolunuza gönderiyor. Bizim geçici olarak kötü hissetmemize neden olanlar da bu kimyasallar. Yan etkiler üzerinde konuşulacak kadar önemli mi?

Az sayıda insanda aşı olduktan sonra kan pıhtılaşmasının görülmesi aşının yan etkileri haberlerde daha fazla yer bulmaya başladı.

Daha aşılama başlamadan önce rastlantı sonucu ortaya çıkacak sağlık sorunlarının, yanlış bir şekilde aşıdan kaynaklandığını düşünme riskine dikkat çekmiştim.Avrupa Birliği'nin ilaç sektörü düzenleme kurumu Avrupa İlaç Ajansı, bu vakaların aşıdan kaynaklandığına dair hiçbir bulgu olmadığını açıkladı.Ancak aşının gerçek yan etkileri var ve Prof. Pollard bu konuda açık ve dürüst olmak gerektiğine dikkat çekiyor.

BİONTECH AŞISINDAN SONRA NELER YAPILMALI?

Biontech aşısı olduktan sonra uzmanlar özellikle kas ağrısı ve ateş ile ilgili uyarılarda bulunmakta. Aşı olduktan ertesi gün ateş olması halinde gün de en fazla 4 defa "Parol" isimli ilacın alınabileceğini belirtiyorlar. Bunun haricinde aşı olduktan ilk 14 gün içerisinde kesinlikle alkol alınmaması gerekiyor. Ayrıca başka rahatsızlıklar var ise kullanılacak ilaçlar için uzman tavsiyesi alınması gerekiyor. Aşı olduktan sonra alerjik bir bünyeye sahipseniz mutlaka aşınızı yapacak olan yetkili kişiye bu bilgiyi vermenizi ve hastanenin ACİL kısmında aşı olma talebinde bulunmalısınız. Alerjik bünyeli insanlar için aşı olduktan sonraki bekleme süresi en az 45 dakikadır.

BİONTECH DELTA VARYANTINA KARŞI ETKİLİ Mİ?

Son dönemde özellikle Rusya'da ortaya çıkan Covid-19 Delta Varyantı, İlk olarak Hindistan'da çıktı ve Portekiz, Almanya, Fransa, Rusya ve İspanya'da görülmeye devam etti. Ülkemizde de bu varyanta sahip olan kişilerin görülmesinin ardından Biontech aşısının bu varyant üzerindeki etkisi merak edilmeye başlandı. Delta varyantı normal Covid virüsüne göre çok daha hızlı bulaşırken, öldürücülük açısından daha korkutucu olarak görülen Delta Varyantı, Covid 19'un mutasyon geçirmiş halidir.

Klasik semptomların yanı sıra; titreme, iştahsızlık, baş ağrısı ve kas ağrıları gibi etkiler de görünebilecek olan Delta varyantı, normal Covid 19'a göre farklı semptomlar ile ortaya çıkan Delta varyantı için uzmanlar Biontech aşısının koruyuculuğunun daha yüksek olmasından dolayı tavsiye ettiklerini belirtti. Ancak bu varyanta karşı aşı olduktan sonra da Temizlik, Maske ve Mesafe kurallarına uyulması gerektiği vurgulanmaktadır.

AŞI SONRASI DUŞ ALINIR MI DENİZE GİRİLİR Mİ?

Biontech aşısı olduktan sonra kesinlikle sıcak su ile duş alınmaması gerekmektedir. İlk iki gün ılık su ile duş almanın herhangi bir sakıncası bulunmamaktadır. Ancak Biontech aşısı olduktan sonra ilk 1-2 gün denize girmeniz sakıncalıdır. Ayrıca aşırı derecede sıcak havaya maruz kalmak da oldukça sakıncalı.

AŞIDAN SONRA ALKOL ALINIR MI?

Biontech aşısı olduktan sonra kesinlikle ilk 14 gün alkol alınmamalıdır. Aksi takdirde aşının etkisi olmayacaktır. Olası ASİE (Aşı Sonrası İstenmeyen Etki) izleminde değerlendirme açısından sıkıntı olacağı için alkol alınmaması önerilmektedir.

BİONTECH AŞISI KAÇ DOZUYGULANACAK?

18 ve üstü yaştaki kişilere dört hafta ara ile birer doz olmak üzere toplam iki doz olarak uygulanacaktır. Ancak yeni yapılan açıklamalar sonra 3. doz aşı uygulamasının başlatılabileceği söylenmekte.

AŞI YAPTIRDIKTAN SONRA DA MASKE, MESAFE VE TEMİZLİK KURALLARINA UYMAYA DEVAM EDECEK MİYİM?

Aşı uygulandıktan sonra hastalığa karşı koruyuculuğun gelişmesi genellikle birkaç hafta alır. Bununla birlikte herkeste aynı düzeyde koruyuculuk gelişmeyebilir. Ayrıca aşılanan kişi kendisi korunuyor olsa bile virüsü aldıysa başkasına bulaştırabilir. Bu nedenle aşı uygulandıktan sonra da maske, mesafe ve temizlik kurallarına uyulması gerekmektedir. Bakanlığımız tarafından artık önlemlere gerek olmadığı açıklanana kadar bu önlemlerin alınmasına devam edilmelidir.

BİONTECH AŞISI HAMİLELERE UYGULANIR MI?

Gebelikte inaktif COVID-19 aşısının uygulanmasına ilişkin veri bulunmamaktadır. COVID-19'u ağır geçirme riski yüksek olan gebelere kendi istekleri halinde aşı uygulanabilir. Aşının gebeliğin ilk üç ayında uygulanmaması tercih edilir.

BİONTECH AŞISI KİMLERE YAPILMAMALIDIR?

T.C. Sağlık Bakanlığı Koronavirüs Bilim Kurulu tarafından belirlenmiş öncelikli risk grubunda 18 yaş altındaki kişiler yer almadığından şu an için bu gruba COVID-19 aşısı uygulanmayacaktır.

Gebelikte COVID-19 mRNA aşısının uygulanmasına ilişkin veri bulunmamaktadır. COVID-19'u ağır geçirme riski yüksek olan gebelere kendi istekleri halinde aşı uygulanabilir. Aşının gebeliğin ilk üç ayında uygulanmaması tercih edilir.

Emzirme döneminde COVID-19 mRNA aşısının uygulanmasına ilişkin veri bulunmamaktadır. COVID-19'u ağır geçirme riski yüksek olan emziren kadınlara kendi istekleri halinde aşı uygulanabilir.

COVID-19 mRNA aşısı; COVID-19'u geçirmekte olan kişilere, 180 gün içerisinde COVID-19'u geçirmiş (PCR testiyle doğrulanmış) kişilere ve aşının uygulanmasından önceki 10 gün içerisinde doğrulanmış bir COVID-19 vakasıyla temas etmiş kişilere uygulanmayacaktır.

BİONTECH AŞISININ UYGULANMAMASI GEREKEN DURUMLAR NELER?

Aşının içeriğinde bulunan herhangi bir maddeye karşı anafilaksi öyküsü varlığında aşı uygulanması önerilmemektedir.

Daha önce yaşanan belirgin bir alerjik reaksiyon varsa aşı uygulamasından önce bu durum sağlık personeline belirtilmelidir.

Aşının içeriğinde bulunan herhangi bir maddeye karşı ya da aşının ilk dozunu takiben anafilaksi dışı akut alerjik reaksiyon öyküsü varlığında aşının bir sonraki dozu uygulanmadan önce alerji/immünoloji uzmanına danışılmalıdır.

Diğer tüm aşılarda olduğu gibi yüksek ateş (38ºC ve üzerinde), tablosu netleşmemiş hastalık ve kronik hastalıkların atakları sırasında aşının uygulanmasının bir süre ertelenmesi önerilmektedir.

BİONTECH AŞISI NE ZAMAN ANTİKOR ÜRETİR?

Biontech aşısını tercih eden kişilerde antikor seviyesi 1 ile 3 hafta arasında artış göstermeye başlar ve Covid-19'a karşı direnç göstermesine yetecek antikor sayısına aşı olduktan 21 gün sora ulaşmaktadır.

BİONTECH AŞISI NE KADAR ETKİLİ?

Klinik çalışmalarda, inaktif COVID-19 aşılarının hastalığa karşı koruyucu etkisinin yüksek olduğu gösterilmiştir. COVID-19 aşılarının koruyuculuk süresi henüz bilinmemektedir, bunun için ek araştırmalara ihtiyaç bulunmaktadır. Ancak uzmanlar aşınınCOVID-19'da koruyucu sürenin 1 hatta 1,5 yılı bulabileceğini iddia etmekte.