Bartolomeo Cristofori kimdir ? Piyanonun atası Cristofori
Bartolomeo Cristofori kimdir ? Google tarihe adını altın harflerle yazdırmış farklı dallardan büyük sanatçıları ziyaretçilerine hatırlatmaya devam ediyor. Doodle köşesinde bugün Bartolomeo Cristofori var. Piyanonun icadı denince akla gelen isim Cristofori'nin hayatını sizler için araştırdık.
Bartolomeo Cristofori 1700'lü yıllarda Floransa'da ilk piyanoyu yaptı. Bartolomeo Cristofori'nin en büyük başarısı; piyanonun temel mekanik sorunu olan, çekicin tellere vurması anında sesin çekicin etkisi ile sönümlenmemesi ve çekicin çok çabuk bir şekilde tellerden ayrılarak notanın yeniden çalınabilmesi sorununa bir çözüm üretmesidir.
Bartolomeo Cristofori , ölümüne kadar sadece 20 piyano üretmişti. Bartolomeo Cristofori öldükten sonra bir çok sanatçı ürettiği piyanolar üzerinden çalışmalara devam etti.
Atası olan "harp"ile bu piyano arasındaki önemli fark, tellerinin gerilmemesi, tersine tellerin üzerine yumuşak çekiçlerle vurulması idi. Bu değişikliğin getirdiği en önemli avantaj, değişik volümlerde ses elde edebilme olanağıydı. Bu nedenledir ki Christofori, yaptığı enstrümana "gravicembalo col piano e forte"— yani "yumuşak ve yüksek sesli harpsichord" adını verdi. 1770 yılında Johann Andreas Stein, piyanoyu daha da geliştirdi. Çekiçlerin tellere vurduktan sonra geri çekilmesini sağladı. Böylece ses, daha titreşimli çıkabiliyordu.
Mozart, 1777 yılında çaldığı bir Stein piyanosundan sonra adeta büyülenmişti, John Broadwood and Sons adlı İngiliz firması, piyanoya ilk pedalı taktı. 18. yüzyılda piyano tellerinin yatay yerine dikey gerilmesi için de çalışmalar sürdürülmüştü. Bu konuda ilk başarılı sonuç, 1811 yılında, Londra'da Robert Wornum adlı piyano imalatçısı tarafından alındı. 1830'lu yıllardan sonra, piyanolar yalnızca yapısal değişikliklere uğradılar.
Asıl adı pianoforte olan piyano telli çalgılar kategorisinde bulunmaktadır. Adını kuvvetli ses anlamına gelen forte ve zayıf ses anlamına gelen piano terimlerinin birleşmesinden almıştır. Zaman içerisinde daha kolay söylenmesi açısından ismi piyano olarak kısaltılmıştır.
Piyanonun atası çembalodur. Şekil olarak da benzerlikler gösteren bu çalgıda, ses çıkartmak için tuşların tellerle olan teması, tuşlara monte edilen çıtalar yardımı ile elde edilmekteydi ancak sesin gürlüğünün ve hafifliğinin sağlanması oldukça zordu. 1700' lü yıllarda çembalo geliştirerek ilk piyano yapılmıştır. Barok Dönemin en önemli bestecisi ve aynı zamanda klavsen ve çembalo tamircisi olan J. Sebastian BACH' ın da bu ilk piyanoyu denediği bilinmektedir.
Piyano genel olarak konsol, kuyruklu ve elektro piyano olarak üç ana gruba ayrılır. Bu sınıflandırmaların içerisinde çeşitli boy ve tuş sayısı bulunmaktadır. Fakat genel olarak piyano, 88 tuşludur. Bu tuşlardan 36' sı siyah tuş (diyez ve bemol), 52' si ise ana sesler olan beyaz tuşlardan oluşmaktadır.