Ayetullah Humeyni kimdir? Ayetullah Humeyni ne zaman yaşamını yitirdi? Ayetullah Humeyni cenazesi

Ruhullah Musavi Humeyni, 1989 yılında yaşamını yitirdi ve o dönem Ayetullah Humeyni cenazesi 10 - 13 milyon oranında katılımla en yoğun cenaze namazıydı. İran Devriminin hukuki ve ruhani lideri Ruhullah Humeyni cenazesi, mezarı ve daha fazlası haberimizde...

AYETULLAH HUMEYNİ KİMDİR?

Humeyni, 1902 yılında İran'ın Humeyn şehrinde dünyaya geldi. Doğumundan kısa bir süre sonra babası toprak ağası tarafından öldürüldü, annesini de 15 yaşındayken kaybetti. Humeyni'nin ailesi dini ulema geleneğine sahip bir aileydi. Ehlibeytin yedinci imamı olan İmam Musa el-Kâzım'ın torunları olan ataları, 18. yüzyılın sonlarında, vatanları Nişabur'dan Kuzey Hindistan'ın Lucknow bölgesine göç etmişlerdi. Kintur isimli küçük bir kasabaya yerleştiler ve böylece bölgede Şii nüfusa dini eğitim ve öğretim çalışmaları yapmaya başladılar.

DOĞDUĞU ŞEHRİ SOYADI YAPTI

1920'de İslami ilimler üzerine eğitim almak için gittiği Arak kentinde Şeyh Abdülkerim Hairi'nin öğrencisi olan Ruhullah, 1922'de Kum kentine yerleşti. 1930'da, doğduğu kentin anısına Humeyni soyadını aldı. Felsefe, mantık, kelâm, fıkıh, irfan ve öteki İslam ilimleriyle ilgili çok sayıda yapıt kaleme aldı. 1929'da Betül Sakafi Humeyni ile evlendi ve çiftin 7 çocuğu oldu, bunlardan ikisi hayatnı kaybetti.

AYETULLAH UNVANINI ALDI

İslam bilimleri alanındaki çalışmalrından daha çok Muhammed Rıza Şah Pehlevi'ye ve Batı esintilerin ekarşı çıkası ile tanınan Huimeyni, İslam kurallarını savundu. 1950'lerde Ayetullah, 1960'ların başlarında da büyük Ayetullah unvanını alarak Şiî molla hiyerarşinin en üst katına yükseldi.

TÜRKİYE'YE SÜRGÜN EDİLDİ

1962-63'te şahın toprak reformu programı çerçevesinde bazı dinsel vakıfların mülklerine el konulmasına muhalefet ettiği gerekçesiyle tutuklandı. Bunun üzerine hükümet karşıtı hareketler baş gösterdi. Bir yıl tutukluluğun ardından 4 Kasım 1964'te Türkiye'ye sürgün edildi. 4 Kasım 1964 tarihinde Ankara'ya getirilen Humeyni burada kısa süre kaldıktan sonra, Bursa'ya götürüldü. Bursa'da Humeyni'yi Farsça bilen askeri istihbarat uzmanı Albay Ali Çetiner karşıladı. Bir dönemi Ali Çetiner'in evinde misafir olarak geçirdi. Tartışmalı eseri Tahrir el-Vesile'yi bu dönemde yazmaya başladı. Türkiye'deki macerasınından hemen sonra şahın isteği ile Irak'a sürgünü gerçekleşti, Necef'e yerleştirildi. Ancak Humeyni, Şahın devrilmesi ve İslam Cumhuriyeninin yerine getirilmesi adına çalışmalarını durdurmadı.

ŞAH MUHAMMED RIZA PEHLEVİ İRAN'I TERK ETTİ

Şah rejiminin halkta uyandırdığı hoşnutsuzluğun tırmanmasıyla 1970'lerin ortalarında İmam Humeyni'nin İran içindeki etkisi gitgide artmaya başladı. 6 Ekim 1978'de Şahın baskısıyla, Irak lideri Saddam Hüseyin, Humeyni'den Irak'ı terk etmesini isteyince, Fransa'da Paris'in bir banliyösü olan Neauphle-le-Chateau'ya yerleşti. Çalışmalrını hız kesmeden sürdürdü. 1978 sonlarında kitle gösterilerinin, grevlerin ve halk arasındaki hoşnutsuzluğun bütün ülkeye yayılması karşısında Şah Muhammed Rıza Pehlevi 16 Ocak 1979'da İran'ı terk etmek zorunda kaldı.

ÖMÜR BOYU SİYASİ VE DİNİ ÖNDER SEÇİLDİ

Pehlevi'nin ülkeden çıkışı ile Ayetullah Humeyni, 1 Şubat 1979'da İran'a döndü. Devrimin siyasi, hukuki, ruhani lideri olan İmam Humeyni, dört gün sonra bir hükümet atadı ve 1 Mart'ta Kum'a yerleşti. Aralık ayında yapılan anayasa referandumuyla İran İslam Cumhuriyeti'nin kurulmasından sonra ömür boyu siyasi ve dinsel önder seçildi. İmam Humeyni, Hukuk düzeni olarak İslami hukuk uygulanmasına geçilmesini uygun gördü. Birçok örgütün iç yüzünü ortaya koyup çökmesini sağladı. Kadınların başlarını kapamaları zorunlu kılındı, Batı müziği ve alkol yasaklandı ve şeriat yasalarında belirtilen cezalar uygulamaya kondu.

Dış politikasının başlıca ilkesi Batı yanlısı çizginin bütünüyle terk edilmesi ve hem ABD'ye, hem de Sovyetler Birliği'ne karşı uzlaşmaz bir tutum alınmasıydı.

3 Haziran 1989 tarihinde hayatını kaybeden Humeyni'nin, 10 ile 13 milyon arası tahmin edilen sayıda kişinin akın ettiği cenaze namazı tarihe geçti. Cenazesi Behişt-i Zehra'da defnedildi.