Atasözleri ve anlamları: Türkçe atasözleri sözlüğü! En güzel, anlamlı atasözü örnekleri! Tüm atasözleri ve deyimler

Atasözleri ve anlamları sınavlarda, genel kültür sorularında vb. yerlerde karşımıza çıkabiliyor. Peki en popüler, en çok kullanılan atasözleri hangileridir? Atasözlerinin anlamları nelerdir? Atasözleri ve deyimler, Türkçe atasözleri, Emoji atasözü, damlaya damlaya göl olur atasözünün anlamı nedir?

ATASÖZÜ NEDİR? (TDK'YA GÖRE)

Türk Dil Kurumu'na göre atasözünün anlamı "Uzun deneme ve gözlemlere dayanılarak söylenmiş ve halka mal olmuş, öğüt verici nitelikte söz, deme, mesel, sav, darbımesel." demektir.

ATASÖZÜ NE DEMEK?

Atasözü geçmişten günümüze gelen, uzun deneyimlerden yararlanarak kısa ve özlü öğütler veren, toplum tarafından benimsenerek ortak olarak kullanılan kalıplaşmış sözlerdir. Türkçede "sav" ve "irsal-i mesel, darb-ı mesel" olarak da adlanılır.

Atasözleri bir toplumun duygu, düşünce, inanç ve kültür yapısını yansıtır. Atasözleri, kim tarafından ne zaman söylendiği bilinmediğinden anonimdir. Bu sözler topluma mâl olmuş, toplum tarafından benimsenmiş ve yüzyılların düşünce ve mantık isteminden geçerek günümüze ulaşmış kısa ve özlü sözlerdir. Atasözleri, bir düşünce açıklanırken ya da savunulurken tanık olarak da gösterilirler.

Atasözleri, halkın yalnızca ortak duygu ve düşüncelerini değil ortak dil zevkini de yansıtır.

ATASÖZLERİ VE ANLAMLARI

Dilimizdeki bazı atasözlerine ve anlamlarına aşağıdan bakabilirsiniz.

Aferinle kaldım kapıda, yenlerim döndü çaputa. : İlk bakışta deyim izlenimini veriyor. Anlamını göz önüne aldığımızda atasözü olduğu ortaya çıkıyor: Aşırı övgü ve kışkırtmalara kanıp yeteneklerinin üzerinde işler yapmaya kalkanlar; sonunda başarısız, perişan olurlar.

İt ürür, kervan yürür. : Gerçekleşmesi doğal olan işler engellenemez.

Alçak avlo atlamağa iyi gelir. : Bahçe ve bostanların, harmanların çevresi, ürünleri hayvanlardan korumak için avlo denilen uzun sırıkların kazıklara aralıklı olarak tutturulmasıyla oluşan setlerle çevrilir. İnsanlar bahçe ve bostana ya kapıdan ya da sırıkların bir kısmını yere indirerek girerler. Avlo, şayet alçak olursa insanlar atlayarak veya bacaklarını sarkıtarak kolayca ürünlerinin yanına varırlar. Söz; bu dış anlamından çok, mecazi anlamıyla kullanılır. Küçük, basit işlerin kısa zamanda, az emekle başarılıp sonuç alındığını ifade eder

Ağaç yaşken eğilir : İnsan küçükken eğitilmelidir.

İyi dost kara günde belli olur. : Dostunun iyi olup olmadığı yaşadığın kötü zamanlarda belli olur.

Ev alma, komşu al. : Komşular aldığın evden daha önemlidir çünkü eğer evin güzel olsa bile kötü komşuların varsa o ev sana mutluluk vermeyebilir.

Acemi katı kapı önünde yük indirir. : Bir işi üstlenip yarıda bırakma durumunda kullanılır.

Evdeki hesap çarşıya uymaz. : Daha önceden planladığın bir iş, onu yaparken aynı şekilde sonuçlanmayabilir. Örneğin bir arkadaşını ziyaret etmeye karar verip program yapabilirsin ama kapısına gitti-ğinde o evde olmayabilir.

Bulutlar Gerede'ye, al abayı gir odaya. : Bolu arazisinde veya komşu illerde bulutlar Gerede'ye doğru hareket ederse mutlaka hava soğur, mevsimine göre kar veya yağmur yağar. Kalın giysileri giyip sıcak bir eve, odaya girmek gerekir.

Komşuda pişer, bize de düşer. : Bir eşin dostun başına gelen iyi bir şey bize de fayda sağlayabilir.

Denize düşen yılana sarılır : Hoşlanmadığımız ve sevmediğimiz kişilere zor zamanlarda ihtiyaç duyabiliriz.

İyilik eden iyilik bulur. : Çevrene iyilik yapıp yardımcı olan biriysen insanlar da sana o şekilde davranır. Yaptıklarının karşılığını mutlaka alırsın.

Elma olsa soysak, para olsa saysak. : Bu söz de ilk bakışta deyim intibası uyandırmaktaysa da insanlara bir nasihatte bulunduğu, hüküm bildirdiği için bizce atasözüdür. Anlamı şöyledir: İnsanın boş oturması, bir işle meşgul olmaması her yönden sakıncalıdır. En sevdiği, becerdiği işlerden başlayarak mutlaka zamanı çalışarak geçirmelidir.

Dikensiz gül olmaz. : Her güzel durumda bir kusur ya da hata olabilir.

Evladın azarı olsa da bezeri olmaz. : Zaman zaman evlatların anne babalarını azarladıkları, saygısızlık ettikleri görülürse de onlar hiçbir zaman büyüklerinden bizar, şikâyetçi olmaz, bezmez, bıkkınlık duymazlar.

Mallı zenginden evlatlı zengin iyidir. : Malı çok olan zenginler; genellikle hayırseverlik ve cömertlikte yeteri kadar verici, dağıtıcı değillerdir. Oysa çocuk sahibi zenginler, daha şefkatli, hayırsever ve cömert olurlar çünkü çocuklarının toplumda kabul görüp daha rahat yaşamalarını isterler.

Ağaç yaprağıyla gürler. : İnsan dostları ve arkadaşlarıyla güçlüdür.

Bir elin nesi var, iki elin sesi var. : Bir kişinin tek başına yapamadığını iki kişi kolaylıkla yapabilir. Birbirine destek olmanın ve paylaşmanın önemini anlatan güzel bir atasözü.

Kaz gelen yerden tavuk esirgenmez. : Büyük bir fayda sağlayacağınız iş için harcama yapmak normaldir.

Komşu komşunun külüne muhtaçtır. : Komşular hep birbirine yardım etmelidir.

Sabrın sonu selamettir : Karşılaştığı güçlükleri sabırla yenmeye çalışan kimse, sonunda başarıya ulaşır.

Damlaya damlaya göl olur : Bu atasözü olumlu ya da olumsuz anlamda da kullanılabilir. Ufak gördüğün önemsiz şeyler bir araya gelip önemli bir şeye dönüşebilir. Örneğin bozuk paralarını birik-tirerek zamanla çok paran olabilir. Başka bir örnek ise bir arkadaşını sürekli kızdırıp küstü-rürsen onun kızgınlığı büyüyüp seninle küsmesine neden olabilir.

Topala göre aksamamalı. : Birçok atasözünde kişilerin bulundukları ortamda daha huzurlu ve rahat yaşamaları için uyum, intibak tavsiye edilmiştir.

Ayağını yorganına göre uzat : Harcamalarını kazancına göre ayarlaman gerektiğini anlatan bir atasözü bu. Eğer gelirinden fazla harcarsan sıkıntıya düşebileceğini anlatır.

Hazıra dağlar dayanmaz. : Hazırda olan her şey sürekli harcanıp yerine yenisi konulmazsa tükenir ve zor-luk yaşayabilirsin.

Aklın yolu birdir. : İyi düşünüldüğünde ayrı ayrı kimselerce varılacak sonuç hep aynıdır.

Yaka eşeği gibi yavaş olursan herkes biner. : Bolu'nun Yaka köyünün eşekleri, ağır hareket etmeleriyle tanınmıştır. Atasözü bu gerçekliğe telmihte bulunmaktadır. Bir iş yaparken yeterince hızlı ve dikkatli olmak gerekir. Aksi takdirde işin sonunda elde edilecek kâr, mal ve hizmetler başkalarının eline geçer.

İki karpuz bir koltuğa sığmaz. : İki işi aynı anda yapmak zordur.

Can çıkmayınca huy çıkmaz. : Bir insanın huyu ne olursa olsun değişmez.

Gülü seven dikenine katlanır : Sevdiğin bir kişi ya da bir iş ile ilgili gelecek sıkıntılara ya da olumsuzluklara kat-lanman gerektiğini anlatıyor bu atasözü.

Abanın kıymeti yağmurda bilinir. : Zamanında değerini bilmediğimiz şeyler zor zamanlarda ya da ona ihtiyaç duyduğunda kıymetlenebilir.

Kork Allah'tan korkmayandan. : Allah korkusu olmayan insanlardan korkman gerektiğini anlatır.

Üzüm üzüme baka baka kararır : Bir arada olan kişiler ya da yakın arkadaşlar zamanla birbirlerinin huyunu kapar ve birbiri gibi davranmaya başlar.

DAMLAYA DAMLAYA GÖL OLUR ANLAMI NEDİR?

Bu atasözü olumlu ya da olumsuz anlamda da kullanılabilir. Ufak gördüğün önemsiz şeyler bir araya gelip önemli bir şeye dönüşebilir. Örneğin bozuk paralarını birik-tirerek zamanla çok paran olabilir. Başka bir örnek ise bir arkadaşını sürekli kızdırıp küstü-rürsen onun kızgınlığı büyüyüp seninle küsmesine neden olabilir.

AYAĞINI YORGANINA GÖRE UZAK ANLAMI NEDİR?

Harcamalarını kazancına göre ayarlaman gerektiğini anlatan bir atasözü bu. Eğer gelirinden fazla harcarsan sıkıntıya düşebileceğini anlatır.

GÜLÜ SEVEN DİKENİNE KATLANIR ANLAMI NEDİR?

Sevdiğin bir kişi ya da bir iş ile ilgili gelecek sıkıntılara ya da olumsuzluklara kat-lanman gerektiğini anlatıyor bu atasözü.

ÜZÜM ÜZÜME BAKA BAKA KARARIR ANLAMI NEDİR?

Bir arada olan kişiler ya da yakın arkadaşlar zamanla birbirlerinin huyunu kapar ve birbiri gibi davranmaya başlar.

ACELE İŞE ŞEYTAN KARIŞIR ANLAMI NEDİR?

Acele ve dikkatsiz yapılan işlerde aksilik yaşanabilir.

SABRIN SONU SELAMETTİR NE DEMEK?

Karşılaştığı güçlükleri sabırla yenmeye çalışan kimse, sonunda başarıya ulaşır.

DENİZE DÜŞEN YILANA SARILIR ANLAMI NEDİR?

Hoşlanmadığımız ve sevmediğimiz kişilere zor zamanlarda ihtiyaç duyabiliriz.

ÖFKEYLE KALKAN ZARAR OTURUR ANLAMI NEDİR?

Öfkeyle verilen kararlar her zaman pişmanlığa neden olabilir.

LAF İLE PEYNİR GEMİSİ YÜRÜMEZ ANLAMI NEDİR?

Sadece konuşarak işler halledilmez, çalışmak ve emek vermek gerekir.

AĞAÇ YAŞKEN EĞİLİR ANLAMI NEDİR?

İnsan küçükken eğitilmelidir.

İTİ AN ÇOMAĞI HAZIRLA ANLAMI NEDİR?

Sevilmeyen biri hakkında konuşulunca o ortama gelirse söylenir.

TÜRKÇE KARIŞIK ATASÖZLERİ

Davulun sesi uzaktan kulağa hoş gelir.

Sular bulanmadan durulmaz.

Güzelliği bir sivilce, zenginliği bir kıvılcım yok eder.

Bana arkadaşını söyle,sana kim olduğunu söyleyeyim.

Yalancının evi yanmış,kimse inanmamış.

İki gönül bir olursa;samanlık seyran olur.

Ak akçe,karagün içindir.

Acı acıyı bastırır, su sancıyı.

Aç köpek fırın yıkar.

Adamın iyisi alışverişte belli olur.

Ağalık vermekle, dayılık vurmakla olur.

Akıllı düşman akılsız dosttan daha hayırlıdır.

Allah'ın bildiği kuldan saklanmaz.

Alma mazlumun ahını çıkar aheste aheste.

Avlunun otu acı olur.

Tuloğ dolu bal, ama domuz derisinden

Kara it, beyaz olmaz.

Çömlekçi kırık tastan su içer.

Can çıksa, huy çıkmaz,

Mendal uzak ol, mısıra Sultan ol.

Ucuz et satır kırdırır.

Yaşlı öküzle çift sürülmez.

Gelin atın üstündedir, Kimse bilmez kimin kısmetidir.

An beni bir koz ile isterse çürük çıksın.

Aslını inkâr eden haramzadedir.

Avrat var ev yapar, avrat var ev yıkar.

Az tamah çok ziyan getirir.

Başa gelen çekilir.

Bıçak yarası geçer, dil yarası geçmez.

Borç yiğidin kamçısıdır.

Can çıkmayınca huy çıkmaz.

Dolgun başak eğri durur.

Dut zamanı kar yağarsa, işler fış fış olur.

Elde yiyen yolda acıkır.

Gülü tarife ne hacet ne çiçektir bilinir.

Havanın kışına değil, Allahın işine bak.

İpin ucunu suya bırakan her gediğine bir taş batar.

İt eniği ile yal yenmez.

İt tavlamakla eti yenmez.

İti tarife ne hacet ne köpektir bilinir.

Kara haber tez duyulur.

Karganın derneği olmaz.

Kaza geliyorum demez.

Kel; ilacı olsa, kendi başına sürer.

Kendi düşen ağlamaz.

Kıratın yanında duran ya huyundan ya suyundan.

Kimsenin ahı kimsede kalmaz.

Komşu komşuya bakar, canını ateşe yakar.

Kork abrul beşinden, camuzu ayırır eşinden. (Abrul: Nisan)

Kötü komşu adamı hacet sahibi eder.

Kul azmayınca hak yazmaz.

Kursak kavurgasını ister.

Kusursuz dost arayan dostsuz kalır.

Laf göze anlatılır.

Lokma karın doyurmaz, şefaat artırır.

Mal canın yongasıdır.

Minareyi çalan kılıfını hazırlar.

Ne ekersen onu biçersin.

Nikâhta keramet vardır.

Olanla ölene çare bulunmaz.

Oynaşa güvenen evsiz kalır

Ölenle ölünmez.

Ölüsü olan bir gün ağlar, delisi olan her gün ağlar.

Rüzgâr eken fırtına biçer.

Sabrın sonu selamettir.

Sağılan koyunun memesi kesilmez.

Sel gider de kum kalır.

Sen bilirsin deyince değirmende dövüş olmaz.

Tavuğun cücüğünü güzün sayarlar.

Yahşi yiğit yareninden belli olur

Yaşlanmış Kürdün kocasına davar yaydırırlar.

Türkün kocasına beşik sallatırlar.

Yayla zağarının picinden ev iti olmaz.

Aç tavuk kendini darı ambarında sanır.

El elin eşeğini;türkü çağırarak arar.

Bir elin nesi var iki elin sesi var.

Dimyat'a pirince giden,evdeki bulgurdan olur.

Üzüm üzüme, baka baka kararır.

Dağ dağa kavuşmaz,insan insana kavuşur.

Bugünün işini yarına bırakma!

Bakarsan bağ,bakmazsan dağ olur.

ERZURUM VE YÖRESİNE AİT BAZI ATASÖZLERİ

Aç koyarsan hırsız olur, çok söylersen yüzsüz

Aç tavuk rüyasında darı görürmüş

Ağacı kurt öldürür, insanı dert

Ağır taşı kimse yerinden kaldıramaz

Akıllı düşünene kadar deli oğlunu evermiş

Akşamın hayrından sabahın şerri iyidir

Alışmış kudurmuştan beterdir

Allah dağına bakar kar verir

Allah kardeşi kardeş yaratmış, kesesini ayrı

Allah'ın bildiği kuldan saklanmaz

Alma mazlumun ahını çıkar aheste aheste

Araz (Araş) akar, göz bakar

Arsız neden arlanır, çulda giyse sallanır

Asıl azmaz

Aslını yitiren haramzadedir

Aş taşınca kepçeye paha biçilmez

At binenin, kılıç kuşananındır

Ateşle barut bir arada bulunmaz

Ateş olmayan yerde duman çıkmaz

Atın ölümü arpadan olsun

Ava giden avlanır

Avcı avında yolcu yolunda gerek

Avrat vardır arpa unundan aş yapar, avrat vardır dolu ambarı boş yapar

Az tamah çok ziyan, getirir

Balık baştan kokar

Başa gelen çekilir

Başı bezeklinin aşı tezekli olur

Ben ağa sen ağa inekleri kim sağa

Ben umarım bacımdan, bacım ölür acından

Benim için şap da bir şekerde

Besle kargayı oysun gözünü

Bir eli yağda bir eli balda

Bir ye bin şükret

Borcun yoksa kefil ol. vaktin çoksa şahit ol

Boş çuval dik durmaz

Büyük lokma ye, büyük söz söyleme

Bugünün işini yarına bırakma

Bugünkü tavuk yarınki kazdan iyidir

Buz üstüne bina yapılmaz

Can boğazdan geçer

Can çıkmadan huy çıkmaz

Cömertsin der, maldan ederler. Yiğitsin der candan

Çağrılan yere erinme, çağırmayan yere görünme

Çarşıda mum yok korun (körün) talaşına (telaşına)

Çıra, dibine ışık vermez

Çok segirden (koşan) tez yorulur

Çok söyleme arsız edersin, aç bırakma hırsız edersin

Çöreğinde çiği olan gocunur

Çürük tahta mıhi (çivi] tutmaz

Dağ dağ üstüne olur, ev ev üstüne olmaz

Dağ dağa kavuşmaz insan insana kavuşur

Dağ ne kadar yüce olsa, yol onun üstünden aşar

Davacısı kadı olanın, yardımcısı Allah olsun

Davulun sesi uzaktan hoş gelir

Deli dostun olacağına, akıllı düşmanın olsun

Delik büyük, yama küçük

Deliye hergün bayram

Deli kız düğün etmiş, kendi baş sedire geçmiş

Demiri nem çürütür, insanı gam

Deveye diken lazım boynunu uzatsın

Dilin kemiği yok

Dinsizin hakkından imansız gel

Dünya malı dünyada kalır

Dünya yansa bir horum bağ otu yanmaz

Düşmez kalkmaz bir Allah'tır

Ecel geldi cihana, bas ağrısı mahane

Eceli gelen keçi çobanın değneğine sıçrar

Ekmeği ekmekçiye ver, bir ekmek de üste

Elin ağzı torba değil ki çekip bûzesin

El mi yaman, bey mi?

Elden gelen öğün olmaz, o da vaktinde bulunmaz

El kazanı ile aş kaynamaz

El yarası onulur, dil yarası onulmaz

Ergen gözüyle kız alma, gece gözüyle bez

Eşek çamura batanca yol gösteren çok olur

Et tırnaktan ayrılmaz

Ev alma komşu al

Ev danası öküz olmaz

Evdeki hesap çarşıya uymaz

Evli evinde, köylü, köyünde gerek

Fazla mal, göz çıkarmaz

Felek kimine kürk giydirir, kimine yelek

Fukaranın ahı, tahttan İndirir şahı

Gelen gideni aratır

Gelin ata binmiş, "ya kısmet demiş ''

Geven ne ki gölgesi ne ola

Gözden ırak olan, gönülden de ırak olur

Gün doğar, âlem görür

Gün doğmadan neler olur

Güneş balçıkla sıvanmaz

Güvenme varlığa, düşersin darlığa

Güzelin basından çile eksik olmaz

Güzün gelişi yazdan bellidir

Hamama giden terler

Harman yel ile düğün el ile olur

Hazıra dağlar dayanmaz

Her horoz kendi çöplüğünde öter

Her kuşun eti yenmez

Her yiğidin bir yoğurt yiyişi vardır

Her yiğidin gönlünde bir arslan yatar

Hırsız evden olunca, öküz bacadan çıkar

Hırsıza beyler borçludur

İmam evinde aş ölü gözünde yaş bulunmaz

İnsani arkadaşı azdırır

İnsana dayanma ölür, ağaca dayanma kurur

İnek öldü şab kesildi dana öldü hep kesildi

İnsanın yere bakanından suyun durgun akanından kork

İnsanoğlu kanatsız kuştur

İsli kazanın yanında durma sana da is bulaşır

İsteyenin bir yüzü, vermeyenin iki yüzü Kara

İşten artmaz, dişten arta

İyi dost kara günde belli olur

İyi olacak hastanın doktor ayağına gelir

Kabahat da gizli ibadet de

Kabahat samur kürk olsa, kimse üzerine almaz

Kabul olunmayacak duaya amin denilmez

Kadı ekmeğini karınca yemez

Kadı kızında bile kusur bulunur

Kalp kalbe karşıdır

Kalpten kalbe yol vardır

Kara haber tez duyulur

Kardeş kardeşi bıçaklamış, dönmüş yere kucaklamış

Kârını bilmeyen kasap, elinde kalır masat

Kaş İle göz, gerisi söz

Kaynayan kazan kapak tutmaz

Kaz gelen yerden tavuk esirgenmez

Kazma kuyunu, kazarlar kuyunu

Kediye ciğer emanet edilmez

Komşu komşuya bakar canını ateşe yakar

Martta merek yarı gerek.

Mescidin içi dururken dışı haramdır.

Misafir misafir iistemez ev sahibi heç birini

Ne düğün görmüş oynamış ne de ölü görmüş ağlamış

Ne etliye garişir ne sütliye

Ne yardan geçir ne serden

Oğlan dayıya kız bibiye çeker

Okka her yerde dörtyüz dirhemdir

Öküzün inek başlısı , tarlanın ufak taşlısı.

Ölmüş eşek kurttan korkmaz.

Ölüsü olan bir gün , delisi olan her gün ağlar.

Sen ağa ben ağa inekleri kim sağa

Sinsiden iş çıkar , bir elinden taş çıkar

Sofrada elin mecliste dilin kısa tut

Tandır sıcakken ekmek tutar.

Tarlayı taşlı, kızı kardaşlı yerden al

Tarlada izi olmayanın harman da yüzü olmaz

Ucuz etin tiridi olmaz

Umma, küsersen

Ununi elemiş, elegini asmış

Yatsılık töre, o da olmiya göre

Yetim hırsızlığa çıhanda, ay akşamdan doğar

Yüz güzelligi evden hamama, huy güzelligi Erzurum'dan Şam'a

Zor kapıdan gelende, şer (kötü) bacadan çıhar

Zulüm ile abad olanın ahıri (sonu) berbat olur

GİRESUN VE YÖRESİNE AİT BAZI ATASÖZLERİ

Acı acıyı, çay da sancıyı keser.

Aç köpeğin gözü ateşi korkutur.

Aldığını vermeyen, aradığını bulamaz.

Ananın bastığı yavru ölmez.

Aş taşınca kepçeye paha biçilmez.

At biniciyi tanır.

At karnından, yiğit alnından belli olur.

At murat, katır devlet, eşek kısmet, deve ise gurbettir.

Ata arpa, yiğide arka gerek.

Ata dost gibi bak, düşman gibi bin.

Atı görüp aksar, suyu görüp susar.

Atta, avratta, yurtta meymenet vardır.

Ayda gelene hoş geldin, günde gelene hoşt geldin derler.

Ayı görür aya, günü görür güne tapar.

Ayyaşın şafağı meyhanede söker.

Ağzıyla isteyen, gözüyle yiyendir.

Akça sayış, don yürüryüş öğretir.

Akşam olunca topal keçi öne geçer.

Hanım hanım değilse hizmetçi lala arar.

Hasmın karınca ise de merdane gör.

Baba oğluna bir bağ bağışlamış, oğul babaya bir salkım üzüm vermemiş.

Bağı bilinen üzüm dişe dokunmaz.

Balık gölde büyür.

Baş gövdeden, baş baştan üstündür.

Büyük dağın büyük fırtınası olur.

Cahil sofu şeytanın maskarasıdır.

Cami yıkılsa da mihrap durur.

Çağrılan yere erinme, çağrılmayan yere görünme.

Havlayan köpek değerini artırır.

Horona giren kıçını sallar.

Çekiç yemeyen taş, yapıya uymaz.

Çocuk kundakta, gelin duvakta terbiye olunur.

Çocuk olan evde dedikodu olmaz.

Çörden, çöpten kurulan evde balkon aranmaz.

Denizde bir taşım olsun.

Deveciden dostu olanın kapısı büyük gerek.

Dıvarı hatıl, gelini hatun tutar.

Dilenci parasının zekatı olmaz.

Beli kırılan at sahipsiz kalır.

Bildik evin kapısı açılırken ses verir.

Bir abam var atarım, nerde olsa yatarım.

Bir fısılcık (kıvılcım) yedi köyü yakar.

Bir iğne deliği koca fıçıyı boşaltır.

Boransız dağ olmaz.

Boş çuval dik durmaz.

Dişten artan hekime, işten artan kasaba

Dost için ölmeli, düşman için dirilmelidir.

Dostun iyisi akrabayı aratmaz.

Dökülen kabını doldurmaz.

Düğün yemeğiyle köpek tavlanmaz.

Ebe çok olunca çocuğun gözü kör olur.

Ekmeğin büyüğü hamurundan olur.

Eldeki bir kuş, daldaki iki kuştan iyidir.

Elin yanında atın kuyruğunu kesme kimi uzun der kimi kısa der.

Gavur diye öldürür şehit diye namazını kıldırır.

Gönlün sevdiğinden daha güzel olmaz.

Görmedim haberim yok bin bela savar.

Evli olup ev halinden bilesin, bekar olup hangır hangır gülesin.

Fındığını ye harmanını sorma.

Fındık dalda iken cebe girmiş sayılmaz.

İstenilen yere git ar eyleme, istenilmeyen yere gidip dar eyleme.

İşini bilmeyen kasap, kalır elinde masat.

İt itle hırlaşmasa kediler aç kalır.

Yabancı iğne can acıtmaz.

Yağmurda ıslananın denizden korkusu olmaz.

Yalı gel de bir top at.

Yaptığından değil yapamadığından kork.

Yelin ahrı yağaş, şakanın ahrı döğüş.

Yer eken yerinmez.

Yıkılan ağaca kafa tutan çok olur.

Yiğidin karısı bir olur.

İtin ürenini makbul sayarlar.

Kabahat gelin olmuş bir güvey bulamamış.

Kabahatli köpeğin kuyruğu kısık olur.

Kahveci ile oyun oynayan müşterinin avanağıdır.

Karnımdaki değil sırtımdaki görünür.

Kestane topurundan çıkmış, topurunu beğenmemiş.

Malını hırsıza emanet et.

Mezar taşıyla iftihar edilmez.

Misafir misafiri, ev sahibi hiçbirini istemez.

Misafire kalk git demezler, atının yemini keserler.

Oğlan babadan görür at oynatmasını, kız anadan görür sofra donatmasını.

Oğlan büyür koç olur, kız büyür hiç olur.

On dost on bin liradan iyidir.

Ortak atın beli kırık olur.

Oynaşına güvenen yarsız kalır.

Ödünç mal güle güle gider, ağlaya ağlaya gelir.

Öküzü sal, yiğidi ar öldürür.

Ölenin sahibi çoktur.

Ölmeden çene çekilmez.

Ölmüş eşek arıyorsun nalını mıhını sökecek.

Örtük yüzün dostu olmaz.

Paranın ağzı dili yok, nereye verirsen gider.

Pay edene pay kalmaz.

Pehlivan olan ustaya çıkmaz.

Sahibinden hatır uman köpekten hayır gelmez.

Sarhoşluk arabacılığa benzemez.

Selamını aldım seni Allah'a saldım.

Sevip deli olacağına vur da kahraman ol.

Sırtımı unlu görüp de değirmenci sanma.

Sineğin balı, tembelin malı olmaz.

Sinek balla tutulur.

Sivri sinek rüzgara vız gelir

Köpeğe gem vurma, kendini at sanır.

Köşe taşı yerine yaraşır.

Küçük balık kılçıklı olursa büyük onu yutamaz.

Küsen dilenci boş cepli kalır.

Laf lafı laf da tabakayı açar.

Soğan yiyenin ağzı kokar.

Solucana kıyamet kopacak demişler, görmeyeyim diye toprağa girmiş.

Sonradan görmüş, dininden dönmüşe benzer.

Tanımadığın horuzun sesini dinleme.

Taşa ırmağa yiğitlik olmaz.

Taşkınlığın sonu şaşkınlıktır.

Tepeden aşan yolcuya buyur edilmez.

Tık tık eden nalça, işi gören akçedir.

Tırıs'a giden atın karnı aç kalmaz.

Zengin ister dünyayı tutam, fakir ister peşinden yetem.

Uzun ağaç kese kese tükenir.

Vajkitsiz açılan gül çabuk solar.

Vakitsiz gelen misafir kediyi bile uyandırır.

Vuramayan sopanın büyüğünü alır.

Yiğit düştüğü yerden kalkar.

Yiğit yiğidi gözünden tanır.

Yoz malın saman yiyecek zamanı değil.

Yük altında türkü mü olur.

Zehirden şifa, kahpeden vefa olmaz.

Zengin arabasını dağdan aşırır, züğürt düzde yolun şaşırır.

Güneş olsa kimseye doğmaz.

Güzelin köyü sorulmaz.

İki kaptan gemiyi batırır.

Elmanın dibi göl, armudun dibi yol, dudunki ise bel olmalıdır.

Eşek dört nala ahır yolunda kalkar.

Ev kabadayılığı yiğide yaraşmaz.