Ahmet Telli kimdir? Ahmet Telli hayatı ve eserleri

Ahmet Telli, sanatın işlevinin toplumsal olmasını öneren ve öngören lirik şiirleriyle dikkat çekti. Ancak şiiri kuru öneri metinler olmaktan kurtarmak için, estetik bağlamda insanın bireysel ve doğal durumlarından devinerek şiirini zenginleştirmesini bildi.

AHMET TELLİ KİMDİR?

2 Aralık 1946'da Çankırı'nın şu an Karabük'e bağlı olan Eskipazar ilçesinde doğan Ahmet Telli, Hasanoğlan ve Kayseri Pazarören, Pınarbaşı öğretmen okullarında eğitim gördü. Öğretmen okulundan sonra dört yıl ilkokul öğretmenliği, daha sonra da Gazi Eğitim Enstitüsü'nü bitirmesinin ardından, Kastamonu, İnebolu, Doğanyurt, Kırıkkale ve Ankara Atatürk Lisesi'nde Türkçe ve Edebiyat öğretmenliği yaptı. 1981'de Gazi Eğitim Enstitüsü'nde öğretmenken, sıkıyönetimce tutuklanarak görevine son verildi. Aynı yıl, TCK'nın (o zamanlar) 141, 142 ve 146. maddelerinden yargılandı. 141 ve 146'dan beraat etti. Cigerxwîn şiirleri üstüne yazdığı bir yazısından ötürü 142. maddeden kısa bir süre hüküm giydi.

Kitapçılık, yayıncılık yaptı, çeşitli yayınevlerinde yönetici ve editör olarak bulundu. 1993'te mahkeme kararıyla öğretmenliğe döndü ve emekli oldu. İlk şiiri 1961'de yayımlandı. 1972'de Cengiz Tuncer'in Kerkenez adlı romanı üstüne yazdığı ilk yazısına Varlık Dergisi Eleştiri Ödülü ikinciliği verildi. 70'li yıllarda daha çok deneme ve kitap tanıtma yazıları yazdı ve kitaplarını 1979'dan sonra yayınlamaya başladı.

1980'de Hüznün İsyan Olur kitabına Ömer Faruk Toprak Şiir Ödülü (Metin Altıok'la birlikte); Saklı Kalan adlı kitabına da 1982 Yazko Şiir Özendirme Ödülü verildi. 2010 yılında yayınlanan Nida kitabına da 2011 Akdeniz Altın Portakal Şiir Ödülü verildi. Özellikle 1972'den sonra, birçok edebiyat dergisinde yazıları, şiirleri yayımlandı. Türkiye Yazıları dergisi (Mart 1983, sayı: 72), Kavram ve Karmaşa dergisi (Ocak - Şubat 2002, sayı:22), Gümüş - Deliler Teknesi eki - (Ocak 2007), Bireylikler dergisi (Mayıs - Haziran 2011, sayı:32) şiiriyle ilgili özel sayılar yayımladılar.

1960 sonrası toplumcu gerçekçi şiirimizin ikinci kuşağında yer alan özgün şairlerden olan Ahmet Telli, sözcük seçimi ve ses tonu bakımından İsmet Özel'den etkilenirken romantik ve başkaldırıcı şiiriyle bir yandan da Attilâ İlhan'a yakın bir duruş sergiler.

Eserleri

Şiir kitapları

• Yangın Yılları (1979)
• Hüznün İsyan Olur (1979)
• Dövüşen Anlatsın (1980)
• Saklı Kalan (1981)
• Su Çürüdü (1982)
• Belki Yine Gelirim (1984)
• Çocuksun Sen (1994)
• Kalbim Unut Bu Şiiri - Seçmeler (1994)
• Barbar ve Şehla (2003)
• Yüzünün Doğusu Gül - Gul e Rojhilata Ruye Te - Şiirlerden seçmeler Türkçe - Kürtçe (2005)
• Nida (2010)
• Bakışın Senin (2016)
• Veda Divanı - Toplu Şiirleri (2018) ISBN 978-605-185-224-9

Diğer eserleri

Yazılar

• Ben Hiçbir Şey Söylemedim (2001)
• Sulara mı Yazıldı (2001)
• Buradayım Sözümde (2005)
• Neylersin (2012)
• Söylesen
• Görsen (2016)
• Öykü
• Arkadaşlık Günleriydi

Hakkında yayımlanan eserler

• Yangın Yılları'ndan Nida'ya Ahmet Telli Şiiri, Asuman Susam, 2011, Everest Yayınları
• Nida Odağında Ahmet Telli Şiiri, Sempozyum Kitabı, 2012, Everest Yayınları

Kendi sesinden CD

• Kalmasın, 1994
• Kül ve Kil, 1997

Ödülleri

• 1980 Ömer Faruk Toprak Şiir Ödülü Hüznün İsyan Olur kitabı ile (Metin Altıok'la paylaştı)
• 1982 Yazko Şiir Özendirme Ödülü Saklı Kalan kitabı ile
• 2011 Altın Portakal Şiir Ödülü Nida kitabı ile
• 2020 PEN Türkiye Şiir Ödülü[3]