"Yanıklara yoğurt ve diş macunu gibi ürünleri sürmeyin" uyarısı

Bayındır Söğütözü Hastanesi Acil Servis Bölümünden Dr. Gökhan Şahin, "Yoğurt, diş macunu gibi ürünler kesinlikle yanık üzerine sürülmemelidir. Bu tip uygulamalar yanıktaki hasarı ve enfeksiyon riskini artırır." ifadelerini kullandı.

Bayındır Sağlık Grubu'ndan yapılan açıklamada, deride gerçekleşen yanıklar sonucu yaşanan vücut fonksiyonlarında bozulmaların hayati tehlike oluşturabildiği, bu nedenle yanıklara ilk yardım tedavisi uygulanmasının oldukça önemli olduğu anlatıldı.

Açıklamada, yanıklarda uygulanması gereken ilk yardım tedavisi hakkında değerlendirmeleri yer alan Dr. Gökhan Şahin, sıcak (alev, buhar), soğuk, elektrik, radyasyon, sürtünme veya kimyasal ajanlara maruz kalarak derinin hasara uğramasının yanık olarak tanımlandığını bildirdi.

Yanığın, bariyer olan derinin hasar görmesi sonucunda vücudun ısı ve sıvı dengesinin bozulmasına, enfeksiyonların oluşmasına neden olduğunu kaydeden Şahin, bu sebeplerle vücut fonksiyonlarında yaşanan bozulmaların hayatı tehdit edecek durumları ortaya çıkarabileceğini aktardı.

Hangi yanıklarla ilgili tedavi merkezine başvurulması gerektiğine değinen Şahin, "Tanıklar derinse, derinin kuru ve kösele görünüme dönmesine neden olmuşsa, yanma sonrasında siyahlaşma, beyazlaşma gibi renk değişiklikleri varsa, çapı 8 santimetreden büyükse veya eller, ayaklar, yüz, kasık, kalça ya da büyük bir eklemi kaplıyorsa, bu tip yanıklar ciddi yanık olarak değerlendirilir ve tedavi için yanık merkezi olan bir sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır." açıklamasında bulundu.

"En az 20 dakika soğuk suyun altında tutulmalı"

Dr. Gökhan Şahin, yanıklarda ilk yardımın çok önemli olduğunu ve hayati değer taşıdığını belirterek, uygulanması gereken ilk yardım adımlarını şöyle sıraladı:

"İlk önce yanma işlemi durdurulmalıdır. Yanan kişi ısı kaynağından uzaklaştırılmalı, elbiseler tutuşmuşsa sırasıyla 'dur, yat ve yuvarlan' yöntemiyle kıyafetlerdeki alevler söndürülmelidir. Yanan giysiler ve yanık yerdeki takılar çıkarılmalıdır. Kıyafetler cilde yapışmışsa bölge soğutulmalı, cilt zarar görmemişse sağlam cildi korumak için yanık ve soğutulmuş kıyafet uzaklaştırılmalıdır. Yanık veya haşlanmış bölge olabildiğince çabuk soğutulmalıdır. Yanık yer en az 20 dakika veya ağrı rahatlayana kadar akan soğuk suyun altında tutulmalıdır."

Şahin, yanık yeteri kadar soğutulduğunda bölgenin streç filmle gevşek bir şekilde sarılması gerektiğini, temiz plastik bir torbanın yanık yerin kapatılması için kullanılabileceğini aktardı.

Yanık yerin üzerine buz, krem veya jel uygulanmaması gerektiğini vurgulayan Şahin, "Yoğurt, diş macunu gibi ürünler kesinlikle yanık üzerine sürülmemelidir. Bu tip uygulamalar yanıktaki hasarı ve enfeksiyon riskini artırır. Ayrıca su dolu kabarcıklar enfeksiyon riskini artıracağı için patlatılmamalıdır. Yanık yer kalp seviyesinin üzerinde tutulmalıdır. Ağrı için ağrı kesici alınabilir. En kısa sürede en yakın sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır." önerilerinde bulundu.

Yanık tiplerinin sınıflandırılması

Bayındır Söğütözü Hastanesi Acil Servis Bölümünden Dr. Şahin, yanığın şiddetinin derecesine ve vücuttaki yanık tutulum alanına göre değiştiğini, birinci derece yanıkta sadece derinin en üst tabakasının etkilendiğini, bu yanıkların kızarıklık ve ağrı ile karakterize olduğunu bildirdi.

İkinci derecede yanıklarda üst ve orta derinin, üçüncü derecede derinin tüm katlarının etkilendiğini kaydeden Şahin, dördüncü derece yanıklarda tüm deri ile beraber altındaki kas dokusunun da yandığını, bu tip yanıklar genellikle siyah renkli, çok ağır ve ölümcül olduğunu anlattı.