Son Dakika: Dünya Sağlık Örgütü, maymun çiçeği salgınını küresel acil durum ilan etti

Maymun çiçeği virüsü, dünya çağında etkisini giderek artırıyor. Son açıklanan rakamlara göre 65 ülkede 15 bin 600 vaka sayısına ulaşan virüsle ilgili Dünya Sağlık Örgütü tarafından acil durum ilan edildi.

DSÖ GENEL DİREKTÖRÜ AÇIKLADI

Dünya Sağlık Örgütü Genel Direktörü Dr. Tedros Adhanom bugün basına yaptığı açıklamada "Küresel maymun çiçeği salgınının uluslararası endişe yaratan bir halk sağlığı acil durumunu temsil ettiğine karar verdim" ifadelerini kullandı.

"HALİHAZIRDA 75 ÜLKEDE 16 BİNDEN FAZLA VAKA VAR"

Tedros açıklamasında bir ay önce, Uluslararası Sağlık Tüzüğü uyarınca Acil Durum Komitesini, çok ülkeli maymun çiçeği salgınının uluslararası öneme sahip bir halk sağlığı acil durumunu temsil edip etmediğini değerlendirmek için toplanmasını istediğini ancak komitenin oybirliğiyle acil durum olmadığına karar verdiğini belirtti. Bu toplantının yapıldığı sırada maymun çiçeği vakalarının 47 ülkede 3040 olduğunu ifade eden Tedros, o günden itibaren salgının ilerlediğini ve hali hazırda 75 ülkede 16 binden fazla vaka olduğunu ve 5 kişinin maymun çiçeğinden öldüğünü ifade etti.

'BEŞ UNSURU DİKKATE ALDIM'

DSÖ Genel Direktörü, komitenin Perşembe günü tekrar toplandığını ve maymun çiçeği salgınının bir uluslararası öneme sahip bir halk sağlığı acil durumu olup olmadığıyla ilgili ortak karara varamadığını vurgulayarak Uluslararası Sağlık Tüzüğü ışığında "Bir salgının uluslararası öneme sahip bir halk sağlığı acil durumu oluşturup oluşturmadığına karar verirken beş unsuru dikkate almam gerekiyor" dedi.

Acil durum kararı verirken dikkate aldığı 5 unsurun 3 tanesinin karşılandığını açıklayan Dr. Tedros; maymun çiçeği virüsünün daha önce görülmeyen birçok ülkeye hızla yayılmasının, komitenin ortak karara varamamasının, birçok bilimsel bilgilerin yetersizliğin ve uluslararası bir yayılma potansiyelinin ortaya çıkmasının ve 5 unsurdan üçünün karşılanmasının acil durum kararı alırken dikkatte aldığı konular olduğunu açıkladı.

"DAHA FAZLA ULUSLARARASI YAYILMA RİSKİ VAR"

Dr. Tedros "DSÖ'nün değerlendirmesi, maymun çiçeği riski, riski yüksek olarak değerlendirdiğimiz Avrupa bölgesi dışında, tüm bölgelerde orta düzeyde olduğu yönündedir. Uluslararası trafiğe müdahale riski şu an için düşük olmasına rağmen, daha fazla uluslararası yayılma riski de var" dedi.

Tedros "Yani kısacası, yeni bulaşma yolları ile dünyaya hızla yayılan, hakkında çok az şey anladığımız ve Uluslararası Sağlık Tüzüğü'ndeki kriterleri karşılayan bir salgınımız var. Tüm bu nedenlerden dolayı, Küresel maymun çiçeği salgınının uluslararası endişe yaratan bir halk sağlığı acil durumunu temsil ettiğine karar verdim" dedi.

TÜRKİYE'DE İLK VAKA 30 HAZİRAN'DA DUYURULDU

Türkiye'de ilk vaka ise 30 Haziran'da duyuruldu. Duyuruyu yapan Sağlık Bakanı Fahrettin Koca,37 yaşındaki hastanın tecrit edillerek tedavi altına alındığını söyledi. Hastanın bağışıklık sistemi yetersizliği yaşadığı belirtildi.

FİZİKSEL TEMASLA BULAŞIYOR

Maymun çiçeği virüsünün Covid gibi solunum yoluyla değil, yakın fiziksel temasla bulaştığı biliniyor. DSÖ'nün 20 Temmuz'da yaptığı son açıklamaya göre şu ana kadar virüs nedeniyle 5 can kaybı yaşandı. Ölenlerin tümü Afrika'da.

ACİL DURUM NE ANLAMA GELİYOR?

Birleşmiş Milletler Dünya Sağlık Örgütü'nün acil durum ilanı, hükümetlerin ve uluslararası örgütlerin hastalığın yayılmasını engellemek için çabalarını artırmaları anlamında DSÖ'ye bazı yetkiler veriyor.

Öncelikle dünyaya salgının ciddi bir acil durum olduğu mesajı verilmiş oluyor. Acil durum ilanı ülkeleri salgınla mücadele konusunda iş birliği yapmaya ve kaynakları ortak kullanmaya, ayrıca salgının yayıldığı ülkelerin vatandaşlarını sağlık ve hijyen tavsiyelerine uymaya teşvik ediyor.

SEYAHAT UYARILARI YAPILABİLİR

DSÖ acil durum ilan ettiğinde, bazı şehirler ve bölgeler için seyahat uyarısı yapabiliyor. DSÖ'nün ayrıca ülkelerin kamu sağlığı önlemlerini denetleme yetkisi de bulunuyor.

Örgüt tavsiyelere uymayanlara hukuki yaptırım uygulayamıyor ancak BM üyeleri 2005 yılında kabul edilen DSÖ Uluslararası Sağlık Tüzüğü'nün yükümlülüklerini yerine getirmek zorunda olduğundan, DSÖ'nün tavsiyelerine uyulması konusunda ülkeler üzerinde baskı oluşuyor.