Sanal Kumar Bağımlılığı ve Önleme Yöntemleri

Anadolu Üniversitesi Sosyal Medya ve Dijital Güvenlik Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi (SODİGEM) Müdürü Prof. Dr. Adile Aşkım Kurt, bilgisayar ve mobil cihazlarda güvenlik ayarları güçlendirilerek kumar sitelerine erişim zorlaştırılarak kumar bağımlılığının önlenebileceğini söyledi.

Kurt, AA muhabirine, dünya genelinde çevrim içi kumar pazarının hızla büyüdüğünü, 2023 yılında yaklaşık 71,6 milyar dolar olan pazar büyüklüğünün 2032'ye kadar 189,18 milyar dolara ulaşmasının beklendiğini anlattı.

En büyük çevrim içi kumar ürününün "bahis oynama" olduğunu ifade eden Kurt, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Bahis, çevrim içi kumar pazarının yüzde 53'ünü oluşturmaktadır. Avrupa'da ise spor bahisleri yüzde 42,5'lik payıyla en popüler çevrim içi kumar türüdür. Büyüyen bu pazar, kısa sürede, emeksiz, sıcak para kazanma fırsatı sunmasıyla bireylerin sanal ortamlarda kumar oyunlarına karşı yoğun ilgi göstermesine ve bu ilginin kontrol edilememesiyle sanal kumar bağımlılığına yol açmaktadır. Sanal kumar bağımlılığı, çevrim içi kumar oynama, ruh hali değişimleri, harcanan para miktarının artması, kumar oynamayı durduramama veya azaltamama, uykusuzluk, kayıpların peşinden koşma ve kumar alışkanlıkları hakkında yalan söylemeyi içeren bir durumdur."

"Bireyin haz ve mutluluk isteği bağımlılığa dönüşebilir"

Kurt, kadınlara göre erkeklerin daha fazla rağbet gösterdiği ve yaş grubunun giderek düştüğü çevrim içi kumar platformlarının zaman ve mekandan bağımsız olarak kumar oynama fırsatı sunması, seçeneklerinin çok olması, sürekli oynanabilmesi, sürükleyici arayüzlerin bulunması, dijital ödeme seçenekleri, kumar oynamak için seyahat etme maliyetinin olmaması ve yasal olması gibi sıralanabilecek nedenlerle bireyleri cezbettiğini vurguladı.

Anonim platformlar olmaları nedeniyle söz konusu sanal kumar sitelerinde kişinin kimlik bilgilerinin gizli kalmasının sürecin en cazip yönlerinden biri olduğunu anlatan Kurt, şunları kaydetti:

"Mobil cihazlar, dokunmatik ekran arayüzleri ve cep telefonu ekranı gibi küçük ekranlar için tasarlanmış duyarlı tasarımlar sayesinde sorunsuz kullanıcı deneyimi sunmaları, kullanıcı etkileşimini artırarak kişilerin oyun ve bahis sitelerinde daha uzun süre vakit geçirmelerine yol açmaktadır. Sanal kumar bağımlılığının temelinde, diğer bağımlılık türlerinde olduğu gibi beyindeki ödül ve ceza mekanizmalarını kontrol eden kimyasal maddelerin dengesiz dağılımı yatmaktadır. Kumar oyunları sırasında beyinde, kişinin zevk ve motivasyonunu artıran dopamin adlı kimyasal salgılanır. Dopamin salgısı devam ettikçe birey mutlu olur ve yaptığı işten haz duyar. Bireyin bu hazzın ve mutluluğun bitmemesini istemesi kumar oynamaya devam etmesine neden olur ve zamanla bağımlılığa dönüşebilir."

Sanal kumar bağımlılığına ilişkin eğitimlerin yapılmasını SODİGEM'in verdiği dijital okuryazarlık eğitimlerinde de talep edildiğini söyleyen Kurt, sanal kumar bağımlılığının belirtileri arasında sürekli kumar oynama isteği, kumar oynama konusunda kontrol kaybı, iş, okul ve sosyal ilişkilerde sorunlar, maddi sıkıntılar, yalan söyleme ve kumar oynama konusunda suç işleme gibi davranışlar bulunduğunu bildirdi.

Kumar bağımlılığından korunmanın yolları

Sanal kumar bağımlılığının psikolojik etkilerinin kaygı, suçluluk ve utanç, depresyon, duygusal dengesizlik ve başa çıkma yeteneğinin azalması şeklinde kendini gösterdiğini aktaran Kurt, şunları ifade etti:

"Sanal kumar bağımlılığından korunma yollarına teknolojik açıdan bakılacak olursa kumar sitelerine erişimi engelleyen kumar bloklama yazılımları kullanılabilir. Bilgisayar ve mobil cihazlarda güvenlik ayarları güçlendirilerek kumar sitelerine erişim zorlaştırılabilir. Bunların yanında elbette ki profesyonel yardım alma, aile ve arkadaşlardan destek, hobiler edinme, zaman yönetimi, bütçe belirleme gibi tedbirler de kumar bağımlılığından korunmanın diğer yollarıdır."