Sağlık Haberleri Mercek Altında

Anadolu Üniversitesi (AÜ) İletişim Bilimleri Fakültesinin TÜBİTAK'ın desteğiyle yürüttüğü araştırmada görevli 30 kişilik ekip, 2 yılda yaklaşık 3 bin gazete, dergi, internet ve televizyon yayınını sağlık haberleri konusunda mercek altına aldı.

" Türkiye'de Sağlık Konulu Yayıncılık İlkelerinin Benimsenmesi: Kaynak, İleti ve Hedef Kitle Bağlamında Sağlık Konulu Yayınların Analizi" projesinin yürütücüsü AÜ İletişim Bilimleri Fakültesi Basın ve Yayın Bölüm Başkanı Prof. Dr. Erkan Yüksel, Türkiye'de sağlık konulu yayınları izlemek, değerlendirmek, bu yayınlarda neler olup bittiğini göstermek için TÜBİTAK'ın desteğiyle 2010'da çalışmalara başladıklarını ifade etti.

Yaklaşık 2 yıldır devam eden projenin 3. aşamasına geçtiklerini ifade eden Prof. Dr. Yüksel, şöyle konuştu:

"Gelecek yıl tamamlanacak bu çalışma iletişim bilimleri alanında gerçekleştirilen Türkiye'nin en büyük projesi. 30 kişilik bir kadroya sahibiz. 2010'dan bugüne kadar gazeteler, dergiler, internet ve televizyon yayınlarında sağlıkla ilgili haber veren 3 bin yayını taradık. Bir arşiv oluşturduk. Bunların üzerinde içerik analizi formu oluşturduk. Kodlamalarını yapıyoruz. Bu yayınları yapan, bu programlara konuk olarak çıkan, görüş bildiren sağlık profesyonelleriyle görüştük. Onların sağlık haberlerine ilişkin görüşlerini topladık. Bunların raporunu tamamladık. Birtakım sıkıntılar olduğu ortaya çıktı. Sıkıntıları konunun ileri gelenleriyle paylaştık. Bu konuda Sağlık Bakanlığı, Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı ve RTÜK ile de görüştük. Bunun yanında anket de yaptık. Vatandaşa, sağlık programları konusunda neler düşündüklerini ve programlardan nasıl yararlandıklarını, bu programları nasıl bulduklarını sorduk. Türkiye'de 33 ilde yaklaşık 2 bin 500 kişiyle anket yaptık."

"Mucize Tedavi Kavramına Gazetelerde Sıkça Rastlanıyor"

Prof. Dr. Yüksel, projenin yan ürünleri olan bazı bildirileri yayımlandıklarını bildirdi. Sağlık haberlerindeki "mucize tedavilere" yönelik bir bildiri ortaya çıktığını anlatan Yüksel, şöyle devam etti:

"Bu çalışmada, sağlık haberlerinde olmamasını düşündüğümüz, Sağlık Haberleri Etik İlkelerinde ilk maddeyi oluşturan 'mucize tedaviden söz etme' ilkesinin haberlerde yer alıp almadığını kontrol etmeye çalıştık. Bu konuda toplam 182 haberi inceledik ve 'mucize tedavi' kavramının gazetelerimizde sıkça işlendiğini gördük. 'Mucize' kavramının yaygın günlük gazetelerde yüzde 65 oranında pozitif anlamda kullandığını tespit ettik. 'Mucize'nin pozitif kullanımı yerel yayınlarda yüzde 25, bölgesel yayınlarda yüzde 8,9 gibi bir düzeyde. Yaygın günlük gazetelerde 'mucize tedavi' haberlerine daha fazla yer verildiği saptadık.

'Alternatif' veya 'tamamlayıcı tıp' olarak tanımlanan konuların mucize tedavi ile birlikte yer aldığını gördük. Bu bildiri Karadeniz Teknik Üniversitesinde bir etkinlikte sunuldu. Orada en iyi bildiri seçildi. Bu bildiriyi İngilizce'ye çevirip bu kez ABD'de düzenlenen bir iletişim sempozyumunda sunduk. Orada da en iyi bildiri seçildi."

"Sağlık Yayınlarının Fotoğrafını Çekeceğiz"

Prof. Dr. Yüksel, doktorların sağlık konulu haberlerdeki görüşlerini de incelediklerini kaydederek, "Yaklaşık 180 kişiyle 45'er dakika görüştük. Bu yayınların denetlenmesi, kontrol edilme veya kamuoyuna bu yayınlarla ilgili doğru bilgi verilmesi ihtiyacı ortaya çıktı. Sonuç olarak birilerinin bu konuda acilen bir şeyler yapması görüşünde birleştik. Bir merkez birim ya da platform oluşturulması görüşü ortaya çıktı. AÜ olarak sorumluluğu üstümüze aldık ve bu işe talip olduk. Sağlık yayınlarını izleme ve araştırma konulu bir merkez kurmak üzere çalışmalara başladık." dedi.

Sağlık Bakanlığı ile görüşmelerin devam ettiğini, Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürü Dr. Seraceddin Çom ile toplantı yapıp görüş alışverişinde bulunduklarını anlatan Prof. Dr. Yüksel, şunları bildirdi:

"Projenin sonunda sağlık yayınlarının fotoğrafını çekeceğiz. Uzmanların ve kaynakların görüşlerini aldık. Bu konudaki yayınlarda dikkat edilmesi gereken ilkeleri ortaya çıkartacağız. AÜ bünyesinde sağlık yayıncılığı dersi ve platformu oluşturacağız. Bu platformla sağlık haberciliği, yayıncılığı ve programcılığı konusunda eğitim alma imkanı sağlayacağız. Bu portal herkese açık olacak. Böylece sağlık konulu yayınların uzmanlar tarafından değerlendirilmesini sağlayacağız."

- ESKİŞEHİR