Kanser Tedavisinde Son Nokta Tomoterapi Türkiye’de!!!

Kanser, tüm dünyada önemi giderek artan yaşamsal bir sağlık sorunu olarak güncelliğini koruyor. İstatistiklere göre; dünyada her 250–350 kişiden birisinin kansere yakalandığı ülkemizde ise, sebebi bilinen ölümler arasında 4. sırada yer alan kanser, son yıllarda kardiyovasküler sistem hastalıklarından sonra 2. sıraya yükseldi.

Kanserin hızla yayılımı tıp çalışmalarında da hızlı noktaya varmış kanserin ölümcül ve tedavisi

olmayan bir hastalık olmasının önüne geçilmesi sağlanmaya çalışılmaktadır. Ancak hekimler kanserden kurtulmanın iki önemli şartın altını çiziyorlar: Erken safhada tanı için düzenli hekim muayenesi ve kansere yakalandığı tespit edildikten sonra doğru metotlarla, tecrübeli sağlık ekibinin desteğinde kanserle mücadele.

Bunun yanında öncelikle görüntüleme metotlarındaki teknolojik gelişmeler kanserin çok erken evrelerde teşhis edilmesini sağlamakta ve bu şekilde de en iyi tedavi metotlarıyla tedavilerine olanak sağlamaktadır. Özellikle Radyoterapi alanında tıp teknolojisinin kullanımı ve Kemoterapi alanında yeni bulunan ilaçlar, kanserin tedavisi olmayan bir hastalık olmaktan çıkarıyor. Bu gelişmelerden en önemlilerinden birisi Radyasyon Onkolojisi alanında yeni bir teknoloji olan Tomoterapi cihazıdır.

İtalyan Hastanesi Radyasyon Onkolojisi Uzmanı ve Başhekimi Doç. Dr.Mustafa Vecdi ERTEKİN kanser tedavisinde son nokta olan Tomoterapi ve üstünlüklerini anlattı:

Tomoterapi nedir?

Kanser tedavisinde, sağlıklı dokuya zarar vermeden, bütün bileşenleri gantri üzerinde olan bir lineer hızlandırıcıdır. Aynı anda farklı yerleşimde olan tümörlerin tedavisi mümkün olabilmekte, vücudun çeşitli yerlerinde bulunan birden çok kitleyi aynı anda ışınlama kapasitesine sahiptir. Diğer cihazlarla tedavi süresince tek bir lokalizasyonda bulunan kitleyi tedavi ederken, tomoterapi tek bir tedavi sürecinde 40 x 160 cm.lik bir bölgeyi hiçbir ara vermeden ışınlayarak güvenilir ve hassas bir tedavi yapıbilabilmektedir. Dolayısıyla Tüm Vücut ışınlaması, beyin ve omiriliğin beraberinde ışınlaması durumunda etkin bir tedavi cihazıdır.

Tomoterapi nasıl çalışır?

Hastanın etrafında 360 derece dönerek bir sarmal (helikal) hareketi ile ışın demetinin yoğunluğunu ayarlayarak ışınlama yapar. Bir uyum içerisinde hareket eden çok yapraklı kolimatör (MLC) milisaniyeler içerisinde hareket ederek ile hastanın etrafında birden fazla farklı yoğunlukta foton radyasyon üretir. Bu arada tedavi sırasında tedavi masası da hareket eder.

Diğer cihazlardan farklı olarak büyük alan ışınlamalarında alan boyutunu 40 X160 cm.'e kadar açabilmesi ile güvenilir ve hassas bir tedavi yapabilmektedir. Dolayısıyla tüm vücut ışınlaması, beyin ve omuriliğin beraberinde ışınlaması durumunda etkin bir tedavi cihazıdır. Ayrıca vücudun farklı noktalarında bulunan birden fazla metastatik tümörü de bir seferde tedavi edebilme olanağı sunar.

Tomoterapinin diğer cihazlardan farkı nedir?

Tomoterapi cihazı kanserli bölgenin çevresindeki sağlıklı dokuları maksimum seviyede koruyarak, vücudun en hayati ve hassas bölgelerine bile yüksek dozda ışın göndererek tümörün yok edilmesi veya küçültülmesini sağlamayı amaçlar.

Tomoterapi diğer cihazlardan farklı olarak hastanın etrafında 360 derece dönerek ışın çıkartır. Tomoterapi cihazı, bilinen bütün radyoterapi cihazlarının yaptığı işi tek başına yapabilen bir cihazdır.Günümüzde konformal tedavi imkanı sağlayabilen Lineer Akseleratör cihazları mevcuttur. Bu cihazlarla 3 boyutlu konformal radyoterapi (3D CRT) ve yoğunluk ayarlı radyoterapi (IMRT) yapma imkanı vardır. Son zamanlarda IMRT için artan bir ilgi mevcuttur. IMRT ile daha yüksek tümör dozu ve minimum çevre sağlam doku dozu elde etmek mümkündür. Bu tedavi şekillerinin hepsi, Tomoterapi cihazıyla tek bir defada yapılabilmektedir. Tomoterapi cihazının diğer cihazlardan farklı kılan en önemli özellikleridir.

Hastada nasıl bir etki yaratıyor?

Bizim için de hasta için de ikinci önemli faydası bu cihaz ile hasta konforunun da maksimum derecede sağlanmasıdır. Çünkü radyoterapinin yapıldığı yerin özelliklerine göre hastayı rahatsız edici yan etkileri gelişir. Bulantı, kusma, daralma hissi, yorgunluk, bitkinlik, halsizlik, ağız yaraları, yutarken ağrı, ishal… Vb. şikayetler Tomoterapi ile minimumda yaşandığı için, hasta radyoterapisini aldıktan sonra daha kolaylıkla günlük yaşamına devam ettirebilir.

Tomoterapinin kullanıldığı kanser türleri nelerdir?

Tomoterapi tüm kanser türlerinin ışınla tedavisinde güvenle kullanılmaktadır. Bunun yanı sıra ışınlama hassasiyeti bakımından özellikle tercih edilen tümörler:

• Beyin tümörleri

• Akciğer tümörleri

• Tüm baş – boyun kanserleri (Gırtlak, Geniz ve Tükürük Bezi Tümörleri)

• Meme Tümörleri

• Prostat Tümörleri

Tomoterapide tedavi süreci nasıl gelişir?

Hazırlık ve Tedavi Planlaması: İlk olarak tedavi pozisyonu belirlenerek bilgisayarlı tomografi ile planlama tomografisi çekilerek görüntüler elde edilir. Bu görüntülerden tümör hacmini ve riskli bölgeler çizilerek üç boyutlu görüntüler elde edilir. Doktor sonrasında tümör ve çevreleyen yapıların ne kadar radyasyon alacağına karar verir. Burada önemli olan tümöre en yüksek dozu verirken çevre hassas dokulara en düşük dozu vermeyi sağlamaktır.

Tomoterapi cihazı bilinen ve en hassas radyoterapi planlaması yapabilen cihazlarla karşılaştırıldığında IMRT ile tükürük bezini %30 daha iyi korumaktadır. Tükürük bezleri fazla ışın alırsa fonksiyonunu kaybeder ve şiddetli kalıcı ağız kuruluğuna neden olur.

Tomoterapi planlama sistemi ile mümkün olduğunca doktor talimatına uygun model, konumu ve ışın demeti yoğunluğun ile hesaplamalar yapılarak tedavi planlanır.

Hasta pozisyonu ve tedavi: Her tedavi öncesi tedavi alanından CT görüntüsü alınarak hastanın pozisyonu ayarlayarak alan doğrulaması yapılır ve sonra tedaviye başlanır. Tedavide aynı anda bir uyum içerisinde çok yapraklı kolimatör (MLC), gantri ve tedavi masası hareket eder. Hastanın etrafında 360 derece dönerek bir sarmal hareketi ile ışın demetinin yoğunluğunu ayarlayarak ışınlamayı yapar. Tedavi ağrısızdır.

Işınlanan bölge ve dozuna bağlı olarak tedavi süresi ortalama 15- 20 dakikadır. Seanslar genelde günde bir kez, haftada beş gün uygulanabileceği gibi steroataktik radyoterapi yapılarak daha küçük boyutlu tümörlere bir seferde çok yüksek doz (özellikle beyin metastazları, beyin tümörleri …vb.) Stereotaktik vücut radyoterapisi ile birkaç gün içinde bitirilebilen yüksek dozlarda tedaviler (küçük boyutlu akciğer, prostat tümörleri, karaciğer metastazları, boyun metastazları…vb.) uygulanabilir.