Kalp Sağlığınız İçin Ağrı Kesici Kullanımına Dikkat!
Kardiyoloji Bölümü'nden Prof. Dr. Ali Metin Esen, ağrı kesici kullanımının kalp sağlığına olumsuz etkilerini ve dikkat edilmesi gerekenleri anlattı.
Dünyada en çok alınan ilaçlar arasında ilk sırada ağrı kesiciler yer alıyor. Baş, diş ya da eklem ağrılarında sıklıkla kullanılan ağrı kesicilerin kalp sağlığı üzerinde ise ciddi yan etkileri olabiliyor.
Kalp sağlığı için ağrı kesici ve dozuna dikkat edilmeli
Ağrı kesiciler, ülkemizde ve dünyada en sık kullanılan ilaçlar arasında yer almaktadır. Sadece Amerika'da yılda 60 milyon kez reçete edilmiştir. Ancak son yıllarda ağrı kesicilerin yan etkisi olarak ortaya çıkan; kalp krizi riskini artırması, hipertansiyon ve kalp yetersizliğinin tedavi etkinliğini azaltması gibi kalp damar komplikasyonları dikkat çekmektedir. Ağrı kesicilerin birden fazla ilaç çeşidi vardır ve kalp damar sağlığı üzerinde olan olumsuz etkileri ilaçtan ilaca değişkenlik göstermektedir. Özellikle steroid içermeyen ağrı kesicilere dikkat edilmelidir.
Aspirin steroid içermeyen bir ağrı kesici ancak…
Aspirinin kalp sağlığı üzerine olumsuz bir etkisi olmadığı gibi yıllardır kalp damar hastalıklarında koruyucu olarak kullanılan en seçkin ilaçlardan biridir. Aspirinin kalp krizi riskini en az %30 azalttığı bilimsel çalışmalarla da ispat edilmiştir. Ancak aspirin dışındaki steroid olmayan ağrı kesicilerde durum kalp damar sağlığı açısından hiç de parlak değildir. Steroid olmayan ağrı kesicilerin gastrointestinal sistem yan etkileri iyi bilinmektedir. Gastrointestinal yan etkiler yönünden daha masum olan seçici COX-2 inhibitörleri içeren yeni jenerasyon ağrı kesiciler reçetelerde sıklıkla yer bulmaya başlamıştır.
Steroid olmayan ağrı kesiciler mercek altında
Steroid olmayan ağrı kesicilerin kardiyovasküler olayları artırdığı ilk kez 2004 yılında rapor edilmiştir. Bu yüzden satışı durdurularak üretimine son verilmiştir. Ardından steroid olmayan tüm ağrı kesiciler kalp damar sağlığı açısından mercek altına alınmıştır. Araştırmalar neticesinde bu ilaçlarla ilgili kalp sağlığı açısından olumsuz bir tablo ortaya koyulmuştur. Artan kanıtlar nedeniyle Amerikan İlaç ve Gıda Dairesi (FDA) steroid olmayan ilaçları, siyah kutu uygulamasına dahil etmiştir.
Kalp hastaları ağrı kesici alırken doktoruna sormalı
Steroid içermeyen ağrı kesicilerin kullanımında en riskli grup, kadınlar ve öncesinde kalp damar hastalığı olduğu bilinen kişilerdir. Özellikle daha önce kalp krizi geçirmiş, by pass ameliyatı olmuş ve ciddi kalp krizi riski taşıyanlar, ağrı kesicileri mutlaka bir kardiyoloji uzmanı gözetiminde kullanmalıdır. Avrupa İlaç Dairesi (EMA) bu konuda daha da katı davranarak kalp damar hastası olanların bu guruptan her hangi bir ilacı kullanmamalarını belirtmiştir.
Menopoza giren kadınlar risk altında
Yeni jenerasyon steroid içermeyen ağrı kesiciler de kalp damar hastalıkları yönünden araştırılmıştır. 12 yıllık bir araştırmaya göre kadınların uzun süre bu grup ilaçları kullanmaları durumunda kardiyo vasküler hastalıklara yatkınlıkları artmakta, hastalıkların görülme sıklığı yüzde 1,44 artış göstermektedir. Eş zamanlı sonuçları açıklanan diğer bilimsel yayınlarda ise yüksek dozlarda uzun süre kullanılmaları halinde riskin daha fazla arttığı ortaya koyulmuştur. Menapoz sonrası kadınlar ve bilinen kalp hastalığı olan herkes daha büyük risk altındadırlar.
Uzun süre ağrı kesici kullananlar kalp kontrollerini yaptırmalı
Tanısı konulmuş kronik bir hastalık nedeni ile steroid içermeyen ağrı kesicilerinden her hangi birini uzun süre belli dozların üzerinde kullanan kişilerin mutlaka bir kalp kontrolünden geçmesinde fayda vardır. Halihazırda bu gruptan ilaçlar uzun süredir kullanılıyor ve kalp damar sağlığı ilgili durum bilinmiyorsa vakit kaybetmeden bir kardiyoloğa başvurulması, kalp damar sağlığının koruması adına çok önemlidir.
