Görme Engelli Çocuklarda "Obezite" ve "Zayıflık" Tehdidi

YEŞİM SERT KARAASLAN - Hacettepe Üniversitesi (HÜ) tarafından görme engelli çocuklarda beslenme sorunlarına ilişkin araştırma, bu çocuklarda özellikle açık alanda yapılan fiziksel aktivitelerin sınırlı olduğu, diyet kalitelerinin düşük olduğu ve aynı yaş grubu sağlıklı çocuklara göre hafif şişmanlık/şişmanlık görülme sıklığı kadar, zayıflık ve çok zayıflık sorununun da genel ülke ortalamasına göre daha yaygın olduğunu ortaya koydu.

Hacettepe Üniversitesi (HÜ) Halk Sağlığı Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Hilal Özcebe başkanlığında Beslenme ve Diyetetik Bölümünden Ayşegül Çakmak ve Fatma Çelik tarafından görme engelli çocukların şişmanlık durumunu değerlendirmek amacıyla çalışma yapıldı.

Yaşları 6-11 arasındaki görme engelli çocukları kapsayan çalışma hakkında bilgi veren Özcebe, çocukların günlük uyku süresinin bu yaştaki çocuklara uygun olacak şekilde erkek çocuklarda 9,4, kız çocuklarda 9,6 saat olduğunu söyledi.

Özcebe, çocukların aktif olarak geçirdikleri süre sorulduğunda, erkek ve kız çocukların günde ortalama 1,3 saatini açık alanda oynayarak geçirdiklerini, okuldaki haftalık beden eğitimi derslerinde ise ortalama bir saatlerinin aktiviteye ayrıldığını belirtti.

-"Görme engelli çocuklarda şişmanlık ve zayıflık Türkiye ortalamasından fazla"

Özcebe, çocukların 24 saatlik besin tüketim kayıtları sonucunda enerji alımlarının incelendiğini dile getirerek, şunları belirtti:

"Buna göre, kız çocuklar Türkiye'ye Özgü Beslenme Rehberi'nde yer alan önerilere göre yaşlarına uygun alması gereken enerjinin ortalama yüzde 72'sini, erkek çocuklar ise yüzde 76.9'unu karşılamaktadır. Rehberde yer alan önerileri karşılama oranları diğer besin ögelerine göre incelendiğinde, erkek çocukların yaklaşık yarısında kalsiyum (yüzde 49.6), yarısından fazlasında posa (yüzde 56.8) ve dörtte üçünde niasin (yüzde 73.7) az alınmaktadır.

Kız çocuklarda da benzer bulgular vardır. Kız çocuklarının yarısının posa (yüzde 54), kalsiyum (yüzde 57.6) ve dörtte üçü enerji (yüzde 72) alımları düşüktür."

Özcebe, okul çağı çocuklarda, niasin gereksiniminin karşılanamamasının kısa dönemde iştahsızlık ve halsizliğe, uzun dönemde ise sinir sistemini, sinir sistemini etkileyen ve deride yaralarla seyreden pellegra hastalığına neden olduğuna dikkati çekerek, "Kalsiyumun yetersiz alınması çocuklarda kemik gelişiminin bozulmasına, uzun dönemde raşitizme, posa yetersizliği ise bağırsak çalışmasının bozulmasına neden olur" diye konuştu.

Özcebe, Akdeniz diyet göstergesine göre (KIDMED indeksi) çocukların dörtte birinin (yüzde 27,1) diyet kalitesinin çok düşük olduğu, yarısının (yüzde 55,9) diyetlerinin iyileştirilmesi gerektiği ve yüzde 17'sinin Akdeniz tipi diyet ile uyum gösteren diyet tükettiklerinin belirlendiğini bildirdi.

DSÖ kriterlerine göre değerlendirilen görme engelli çocukların yüzde 40,7'sinin vücut ağırlıklarının normal değerlerde olduğunu ifade eden Özcebe, şöyle devam etti:

"Bu oran erkeklerde yüzde 44,7 ve kızlarda yüzde 33,3'tür. Genel olarak incelendiğinde, tüm çocukların yüzde 44'ünün hafif şişman veya şişman, 15,33'ünün çok zayıf veya zayıf olduğu bulunmuştur.

Araştırmamız sırasında ulaştığımız görme engelli çocuklarda hem şişmanlık hem de zayıflık sorununun Türkiye ortalamasından fazla olduğu görülmektedir.

Bu araştırmada, görme engelli çocuklarda özellikle açık alanda yapılan fiziksel aktivitelerin sınırlı olduğu, diyet kalitelerinin düşük olduğu ve aynı yaş grubu sağlıklı çocuklara göre hafif şişmanlık/şişmanlık görülme sıklığı kadar zayıflık ve çok zayıflık sorununun genel ülke ortalamasına göre daha yaygın olduğu gösterilmiştir.

Besin alımları ve diyet kalitelerinin düşmesine karşın; fiziksel fonksiyonların kısıtlanması nedeniyle özellikle görme engelli çocuklar da şişmanlık açısından toplumdaki önemli risk gruplarından birini oluşturmaktadır. Diğer taraftan besin kalitesinin düşük olması ve alınan enerjinin düşük olması da zayıflık nedenidir."

Görme engelli çocukların, ideal ağırlıklarının korunabilmesi ve ileriye dönük hastalık riskinin azaltılabilmesi için çocukların ve ailelerinin sağlıklı beslenme ve fiziksel aktivite konusunda bilinçlendirilmesi gerektiğine işaret eden Özcebe, görme engelli çocukların sağlıklı beslenme ve fiziksel aktivite yapmak için özel olanaklara sahip olması gerektiğinin altını çizdi. - Ankara