Eczacılıkta "Robotik Ünite" Dönemi

YEŞİM SERT KARAASLAN - Eczacılıkta hastaya sunulan danışmanlık hizmetinin artırılabilmesi, yanlış ilaç verilme riskinin sıfırlanması, hızlı hizmet sunumu ve stok kontrolünün sağlanabilmesi amacıyla "robotik üniteli eczane" modelleri hizmete giriyor.

Eczacılık alanında son teknolojiyle oluşturulan "robotik üniteli eczane" modeliyle, ilaçlar artık eczacı tarafından değil, özel bir ünite içine yerleştirilmiş ilaçların bulunduğu stantla bağlantılı bir robotik kol tarafından temin edilerek, eczacıya iletilecek.

Gazi Üniversitesi (GÜ) Eczacılık Fakültesi Dekanı Prof. Dr. İlkay Erdoğan Orhan, AA muhabirine yaptığı açıklamada, bilim ve teknolojinin birçok alanda yenilikler sunduğunu, verilen hizmet kalitesinin artmasını sağladığını belirterek, bu alanlardan birinin de eczacılık olduğunu söyledi.

Robotik uygulamaların da gelişen teknolojik çalışmalarda önemli yer tuttuğunu ifade eden Orhan, artık robotik üniteli eczane modellerinin hayata geçmeye başladığını bildirdi. Orhan, robotik üniteli eczane örneklerinin yurt dışında uygulamaya girdiğini, özellikle hastaneler gibi çok sayıda ilaç depolayan eczanelerde yoğun olarak kullanıldığını, Türkiye'de ise henüz çok yeni olduğunu aktardı.

Eczacılığın fonksiyonunun artık danışmanlığa yönelik bir hizmet anlayışını içerdiğini belirten Orhan, iş yoğunluğu nedeniyle zamanın hasta ve eczacı arasındaki danışmanlık için yetersiz olduğuna değindi.

"İlaçları, robotik kol temin edecek"

Orhan, yeterli sürede etkin bir danışmanlık hizmeti verilebilmesi için teknolojiden faydalanılması gerektiğine işaret ederek, "Bu yeni uygulama bu ve buna benzer önemli avantajlar sağlayacak. İsmin ilk olarak robotların hizmet vereceğini çağrıştırdığını biliyoruz ama aslında bu bir robotik ünite. Bilinen anlamda robotlar eczanede dolaşmayacak. Eczacının, eczacılık fonksiyonunu yitirmesine sebep olacak bir sistem değil kesinlikle. Bir eczane otomasyon sistemi." dedi.

Sistem hakkında bilgi veren Orhan, şöyle devam etti:

"Tamamen teknolojik yazılım üzerine kurulmuş bir sistem. Bu sistem, eczanenin bilgisayarına kuruluyor ve 10 bin kutuya kadar ilaç depolanabiliyor. İçinde ilaçların yer aldığı özel ünite, robotik bir kolla çalışıyor.

Geleneksel eczanelerde ilaçlar ve ilaç dışı ürünler, eczanenin içindeki dolaplara dağıtılmış, her biri belli kategorilere göre sınıflandırılmış durumda. Vatandaşımızdan bir reçete geldiğinde eczacı ya da eczacı kalfası, hasta ya da hasta yakının yanından ayrılarak reçetedeki ilaçları temin için eczane içinde hareket ediyor.

Bu sistemde ise eczacı direkt hastayı, reçeteyi getiren kişiyi karşılıyor, reçetesini alıyor ve sisteme giriyor. Eczacı ilaçları sisteme girecek. Bu aşamadan sonra, istenilen ilaçlar, eczacı hastaya arkasını dönmeden, hastanın yanından ayrılmadan, hasta ile iletişimini koparmadan, arkada bulunan ünitenin yanındaki robotik kol tarafından, sıfır hatayla toplanarak, eczacının ulaşabileceği bir hazneden eczacıya sunulacak. Eczacı da buradan ilaçları hastaya iletecek."

Orhan, robotik üniteli sistemin eczane alanının daha fonksiyonel kullanılması, kaynak verimliliğinin artırılması gibi avantajlar sağladığına da değindi. Orhan, "İlaç ve ilaç dışı ürünler, eczane alanı, personel, zaman ve maliyetleri optimize edilip, eczanenin daha düzenli çalışmasını sağlayarak gelirini artırıyor. Daha hatasız ve güvenli ilaç sunumu, daha etkin ve kolay stok kontrolü/bilgisi, daha etkin alan kullanımıyla ilaç dışı ürün alan artışı, daha hızlı servis, e-reçete uyumu, hasta ve yakınlarına daha uzun süre zaman ayırabilme gibi fayda sağlayacak." ifadesini kullandı.

İlaç verirken insan kaynaklı yanlışlıkların da zaman zaman olabildiğine dikkati çeken Orhan, söz konusu uygulamayla bunun da ortadan kalktığını vurguladı. Orhan, "Bu sistemde, yanlış ilaç ya da yanlış dozajda ilaç verilmesi riski sıfıra iniyor. Stok kontrolünün da hatasız yapılmasını sağlıyor." dedi.

"Türkiye'de eczacılık fakülteleri arasında tek örnek"

Fakültelerinde eczacılık alanındaki son teknolojik gelişmeyi öğrencilere aktarabilmek amacıyla robotik üniteli simülasyon eczanesinin açıldığını belirten Orhan, kurulan eczanede öğrencilerin mezun olmadan son teknolojik özelliklere sahip eczane modellemesi üzerinden eczane işletmeciliğini daha iyi öğrenmesi, danışmanlık hizmetini, hasta ile iletişim becerisini artmasını amaçladıklarını ifade etti.

Orhan, bu şekilde öğrencilere gelecek vizyonu kazandırmayı hedeflediklerine işaret ederek, şunları kaydetti:

"Bu amaçla, Gazi Üniversitesi'nde kurulan Dr. Hacı Ahmet Keleşoğlu Robotik Üniteli Simülasyon Eczanesi, Türkiye'de eczacılık fakülteleri arasında bir ilk ve tek örnek olarak sadece Fakültemizde bulunmakta olup, öğrencilerimizin eğitimi ve eczane pratiklerini üst düzeyde geliştirmeye yönelik bir mesleki laboratuvar amacıyla kullanılacak."