Doktordan Önce Google'a Soruyoruz

Yaşar Üniversitesi İletişim Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Ümit Atabek, tüm dünyada internetin, başlıca sağlık enformasyon sağlayıcısı konumuna geldiğini belirterek, genellikle doktora gitmek yerine, önce Google'da arama yapıldığını, araştırmalara göre, hastaneler ve doktorlar hakkında bilgi almak için internete başvuranların oranının yüzde 92 olduğunu söyledi.

GOOGLE'DA MEVSİMİNE GÖRE SAĞLIK ARAMASI

Sağlık alanında internette trend analizi yapan Social Touch tarafından geçtiğimiz yıl yapılan araştırmada, özellikle ilaçlarla ilgili enformasyon ihtiyacı için internet kullananların oranının yüzde 83 olarak saptandığını kaydeden Atabek, "Doktora değil de Google'a soruyoruz, ancak sorarken de daha önce soranların yanlış sorularıyla aratıyoruz. Google Trends bize sağlık alanında eğilimlerin dönemsel değişimlerini gösterebiliyor. Bu aracı kullanarak, yaz mevsimi başlangıcında zayıflama, yaz boyunca güneş yanığı, kış mevsimi başlangıcında ise grip, bitkisel çaylar, soğuk algınlığı ile ilgili aramaların arttığı görülüyor. Bu eğilimler, toplumda sağlık enformasyonunun hangi konularda ve nasıl elde edildiğinin de göstergesi. Örneğin, zayıflama araması yapanların oranı, kanser ve diyabet araması yapanların iki katından fazla. Bu da sağlığa bakış açısını gösteriyor" dedi.

HASTA OLAN ÖNCE İNTERNETE BAKIYOR

5 yıl önce yapılan TÜBİTAK araştırmasına göre yaşlıların birinci enformasyon kaynağının televizyon olduğunun belirlendiğini kaydeden Yaşar Üniversitesi İletişim Fakültesi dekanı Prof. Dr. Ümit Atabek, özellikle genç ve eğitimli kişilerin enformasyon kaynaklarının ise internet olduğunu belirtti. Atabek, "Şimdi hekime gitmeden önce başka bir şeye ihtiyaç duyuluyor. Bu ihtiyacı medya hevesle karşıladı. Önce televizyonlarda, sağlıkla ilgili şov programları ardı ardına geldi. Sağlık tanımı dahi medyatik olmaya başladı. Yeni kuşak ise televizyon yerine yeni medyayı, başta Google olmak üzere internet içeriklerini koydu. Artık insanlar hasta oldukları zaman ilk olarak internetin başına geçiyor. Bunu yaptıklarında ise genellikle çok yoğun bir bilgi yığınının etkisinde kalıp yanlış yönlendirilebiliyorlar. Sorun teknolojinin kullanılması değil, o teknolojinin nasıl kullanıldığı" diye konuştu.

TIBBİ BİLGİLERİ WEB DEĞİL, HEKİMLER VERMELİ

Günümüzde yaşamın her alanı tıbbileştirildiğini ifade eden Atabek, "Sağlık ve iletişim alanında önemli değişimler ve dönüşümler ortaya çıkıyor. Artık kimse sadece doktordan ya da sağlık kuruluşundan aldığı bilgilerle yetinmiyor. İnsanlar artık araştırıyor ve kıyaslıyor. Özellikle, hastalarıyla yeterli iletişim kurma becerisi bulunmayan hekimlerden tam olarak alamadıkları bazı bilgileri internetten ayrıntılı olarak elde edebiliyorlar. Bunlar olumlu gelişmeler. Ancak bu yeni iletişim düzeninin mutlaka kamusal bir izleme sürecini içermesi gerekiyor. Başta Sağlık Bakanlığı olmak üzere kamusal kuruluşların konuya önemle eğilmeleri gerekli. Meslek kuruluşlarının da katıldığı bir ortak anlayış ve işbirliğini öneriyoruz. Kamusal düzenlemeler, sorunları önemli ölçüde azaltacaktır. Aksi durumda, internette sağlık enformasyonu hem aşırı sağlık kaygısına hem de kişilerin bilimdışı çözümlere yönelmesine neden olacaktır" dedi.

GOOGLE'DA EN ÇOK YAPILAN SAĞLIK ARAMALARI

ABD'de yapılan bir araştırmaya göre, internette sağlıkla ilgili araştırma yapacak her 10 kişiden 8′i, ilk önce Google'ı kullanıyor. Google'ın 2004 yılından itibaren dünyada yapılan arama oranlarını paylaştığı "Google Trends" ise Türkiye'de de sağlık alanında hangi aramaların popüler olduğunu görmemizi sağlıyor. Türkiye'de son bir yılda sağlık alanında yapılan aramalar insanların sağlığa bakış açısını da ortaya koyuyor. Google'da yapılan aramalara göre, eğilimlerin dönemsel değişimleri de açıkça görülüyor. Yaz mevsimi başlangıcında zayıflama, yaz boyunca güneş yanığı, kış mevsimi başlangıcında ise grip, bitkisel çaylar, soğuk algınlığı ile ilgili aramaların arttığı görülüyor. ABD'de 2012 yılında kanser, diyabet, depresyon, akne, uçuk, bel ağrısı aramalarda ilk sıralarda yer alırken Türkiye'de ise son bir yılda, zayıflama ve diyet araması, kanser ve diyabet aramalarının iki katından fazla olarak karşımıza çıkıyor.

AYDIN ÇOK ARAYAN İLLER ARASINDA

Zayıflama ve diyet aramasında, bilimsel gerçekliği bulunmayan "zayıflama çayı", "zayıflama hapı" en çok arananlarda ilk iki sırada yer alıyor. Son dönem aramalarda popüler olanlar ise çeşitli zayıflama ilaçları ile zayıflama eşofmanları. Zayıflama ve diyet kelimeleri en çok yaz aylarına girmeden önce, nisan ve mayıs aylarında yoğunlaşıyor. Zayıflama aramalarında Isparta, Niğde, Afyon, Çanakkale ile Aydın ilk beşte sıralanıyor.

ANGELİNA JOLİE VE CEYDA DÜVENCİ DE MERAK EDİLDİ

Kanser aramalarında ise "kanser belirtileri", "kanser nedir" kelimeleri ilk iki sırada yer alıyor, ancak son dönemde popüler olan aramalar ise "Angelina Jolie kanser" ve "Ceyda Düvenci kanser" kelimeleri. Kanser aramalarında alt bölgelerde ise İstanbul, Aydın, Ankara, Eskişehir ve izmir ilk beşte yer alıyor.

KALP RAHATSIZLIKLARI EN ÇOK ARANANLARDAN

Sağlık aramalarında en sık aranan kelimelerin başında ise kalp geliyor. Aranan alt kelimelerde ise kalp krizi ile kalp ameliyatı ilk ikide bulunuyor. Kırıkkale, Niğde, Sivas, Bolu ve İstanbul, kalp kelimesinin aratıldığı alt bölge illeri olarak ilk beşte sıralanıyor. Ağustos ayı başında neredeyse hiç yapılmayan grip – nezle aramasının geçen Eylül sonuna doğru büyük bir yükselişe geçerek tavan yaptığı görülüyor. Bu alanda aramalarda grip aşısı, grip tedavisi ve nezle, alt kategorilerde ilk üç sırada yer alıyor.

Prof. Dr. Atabek, Google'ın Calico adlı bir sağlık enformasyon şirketi kurmakta olduğunu belirterek, "Google bunu halka ücretsiz ve güvenilir sağlık enformasyonu sunmakta kullanacak, ancak Calico'nun aynı zamanda giderek artan oranlarda sağlık sektörü pazarlama iletişiminde de kullanacağını öngörebiliriz" dedi.