Yargıtay Başkanı Kaynak Emekli Oldu

Yargıtay Başkanı Nazım Kaynak, yeni Anayasa ile ilgili Yargıtay Başkanlar Kurulu'nca da benimsenen 12 konuyu ana hatlarıyla açıkladı. Kaynak'ın açıkladığı başlıklar arasında, "Anayasa'nın kısa olması, askeri yargı-sivil yargı ayrımının kaldırılması, insan hakları ihlallerinin yüksek mahkemelerce de denetlenmesi ve devletin, yargılamanın 'adil yargılanma hakkı' çerçevesinde, makul sürede sonuçlanması için gerekli tedbirleri alması gerektiğinin Anayasa'da yer alması" bulunuyor.

Yaş haddinden yarın emekliye ayrılacak olan Kaynak için Yargıtay'da veda töreni düzenlendi. Törene, Danıştay Başkanı Hüseyin Karakullukçu, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı Hasan Erbil, HSYK 1. Daire Başkanı İbrahim Okur ve çok sayıda Yargıtay çalışanı katıldı.

Törende veda konuşması yapan Kaynak, 31 yıldır görev yaptığı Yargıtay'dan ayrılmanın hüzünlü sevincini yaşadığını belirtti.

40 yıllık meslek hayatının sonuna geldiğini, bu süre boyunca adalet dağıtmaya çalıştığını, bunu yaparken hukuku üstün tutarak, adalet terazisini dengesinden saptırmayarak kanuna ve vicdanına göre karar verdiğini ifade eden Kaynak, veda törenlerinin aynı zamanda bir hesaplaşma, özeleştiri ve öz muhasebe olduğunu söyledi.

Yargıtay Başkanı olduğu 11 ayda yaptıkları çalışmaları anlatan Kaynak, çözülmesi gereken sorunların başında "aşırı işyükü"nün geldiğini ifade etti.

Aldıkları önlemlerle uzun yıllar sonra ilk kez Yargıtay'da gelen işten daha fazla iş çıkmaya başladığını belirten Kaynak, "Bu gelişme, bizleri ve tüm kamuoyunu Yargıtay'ın işyükü probleminin önümüzdeki birkaç yıl içerisinde çözüleceği konusunda umutlandırdı" dedi.

Yargıtay'ın bina ihtiyacının da bulunduğunu ifade eden Kaynak, İncek'te 280 dönümlük bir arsa tahsisi konusunda anlaşmaya varıldığını bildirdi.

Yargıtay'ın üye sayısının artırılmasından sonra lojman ihtiyacının ortaya çıktığını kaydeden Kaynak, dün itibarıyla bu sorununun da büyük ölçüde çözüldüğünü söyledi.

Yargıtay camiasının en önde gelen sorunlarından birisinin özlük haklarıyla ilgili olduğuna işaret eden Kaynak, "Biz bu konuyu hiçbir zaman maaş sorununa indirgemedik. Bilakis yargı mensuplarının saygınlığı ile eşdeğer olarak değerlendirdik" diye konuştu.

-Yargıtay Başkanlar Kurulu'nun 12 ana maddesi-

Vatandaşların sivil Anayasa'ya ihtiyaç ve özleminin bilindiğine dikkati çeken Kaynak, "Bizim de önceliklerimiz arasında yer alan bu hususla ilgili olarak Yargıtay'da oluşturmuş olduğumuz 'Anayasa Hazırlama Komisyonu' çalışmalarını nihayet tamamlamıştır. En kısa süre içerisinde TBMM'ye de göndermeyi umduğumuz bu çalışmayı kamuoyuna açıklamak bana nasip olduğu için son derece mutluyum. Komisyon, bu çalışmayı yaparken, sadece ilkeleri belirleme veya kazuistik bir çalışma yapma konusunda tereddütler yaşadıysa da, ilkeleri belirlemekle yetinmenin, bulunulan aşamada, maksada daha iyi hizmet edeceği düşünüldü" dedi.

Kaynak, yeni Anayasa ile ilgili Yargıtay Başkanlar Kurulu'nca da benimsenen olan 12 konuyu şöyle sıraladı:

"1) Kısa Anayasa: Yeni Anayasa, sadece temel ilkeleri içeren kısa bir metinden oluşmalıdır. Her konuyu ayrıntılı olarak düzenleyen Anayasalar, devletin dünyadaki hızlı değişime paralel olarak kendisini değiştirmesini ve yenilemesini güçleştirmektedir.

2) Yargı etiği: Yargı etiği kodlaştırılmalı, bu manada hakimin özellikleri ve yargılama faaliyetinde uyulması gereken ilkeler Anayasa'da sayılmalıdır. Hakim; bilgili, ehliyet ve liyakatli, anlayışlı, doğru ve güvenilir, saygın, metanetli ve dirayetli olmalıdır. Yargılama faaliyetlerinde bağımsızlık, tarafsızlık, doğruluk ve tutarlılık, dürüstlük ve eşitlik ilkelerine uygun davranılmalıdır.

3) Askeri yargı-sivil yargı ayrımının kaldırılması: Anayasa'da 'ayrıca bir askeri yargıya' yer verilmemesi gerektiğini düşünüyoruz. Bu anlamda, askeri ilk derece mahkemeleri ve askeri yüksek mahkemeler kaldırılmalı, disiplin mahkemeleri ise 'disiplin kurullarına' dönüştürülmelidir.

4) Yüce Divan: Esas itibarıyla bir ceza mahkemesi olan Yüce Divan ceza muhakemesi konusunda uzmanlaşmış yüksek hakimlerden müteşekkil Yargıtay bünyesinde oluşturulmalı ve daha fonksiyonel hale getirilmelidir.

5) Koruyucu hukuk ve alternatif çözüm yolları: Anayasa'da koruyucu hukuk ve alternatif çözüm yollarını öneren ve teşvik eden düzenlemelere yer verilmelidir. Yasama ve yürütme organları ile idare yapacağı iş ve işlemlerde öncelikle ihtilafa neden olmamayı gözetmeli, bunu sağlamak amacıyla da ihtiyaç duyulan yapıları oluşturmalıdır. Bu alanda düzenleyici etki analizi yapılmalı; idari uyuşmazlıkların idare içinde çözümlenmesi, taraflar arasında pazarlık, emsal veya tanıma kararları yoluyla uyuşmazlıkların azaltılması yöntemleri benimsenmelidir.

6) İnsan hakları ihlallerinin yüksek mahkemelerce de denetlenmesi: Temyiz mercileri olan Yargıtay ve Danıştay temyizen incelemekte oldukları işlerde, insan haklarına aykırılık iddialarını da denetlemeli ve bu iddiaların doğruluğunu tespit ettikleri takdirde zararın giderilmesine karar verebilmelidirler.

7) Yüksek mahkemelere üye seçimi: Yüksek mahkemelere seçilecek üyelerin nitelikleri; objektif kriterler, liyakat esası ve yüksek mahkemelerin ihtiyaçları gözetilerek kanunla belirlenmeli, zaman içerisinde ihtiyaçların ve aranan niteliklerin değişiklik gösterebileceği gözetilerek bu hususa Anayasa'da yer verilmemelidir.

8) Soruşturmanın etkinleştirilmesi: Devletin soruşturmanın etkin bir şekilde yapılması için gerekli tedbirleri alması gerektiği Anayasa'da yer almalıdır.

9) Devletin suç mağduru olan kişilere karşı objektif yükümlülüğü: Devlet, kişilerin suç mağduru olmasının engellenmesi, suç mağduru olmaları halinde ise suçun işlenişine, mağdurun kendi kusurlu davranışıyla sebebiyet vermemiş olması şartıyla, bu mağduriyetin giderilmesi için gerekli tedbirleri almalı ve bu husus bir ilke olarak Anayasa'da bulunmalıdır.

10) Adil yargılanma hakkı: Devletin, yargılamanın 'adil yargılanma hakkı' çerçevesinde, makul sürede sonuçlanması için gerekli tedbirleri alması gerektiği hususu Anayasa'da yer almalıdır.

11) Yargı hizmetinin kalitesinin artırılması: Devlet, yargı hizmetiyle ilgili kalite süreçlerinin belirlenmesi, standartlarının oluşturulması, izlenmesi ve geliştirilmesi için gerekli ve etkin tedbirleri almalıdır.

12)Yargılama giderlerinin bundan faydalananlarca karşılanması: Devlet; yargı hizmetinden yararlananların, yargı sisteminin kurulması ve işletilmesi dahil olmak üzere bu hizmetin sunulması için yapılan tüm harcamalara katılmalarını sağlayacak düzenlemeleri yapmalıdır."

-Karanfillerle uğurlandı-

Konuşmasının ardından Yargıtay Başkanvekili İhsan Akçin, Kaynak'a "onur belgesi" ve "onursal başkanlık" kimliği verdi.

Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı Erbil de Kaynak'a hediye vererek, komşusu ve yürüyüş arkadaşını kaybettiği için üzüntülü olduğunu söyledi.

Nazım Kaynak da Erbil ile her sabah bir saat yürüyüş yaptıklarını belirterek, bu sürede Yargıtay'ın ve Türkiye'nin sorunlarını konuştuklarını ifade etti.

Törenin ardından Yargıtay protokol kapısında üyeler ve katılımcılarla hatıra fotoğrafı çektiren Kaynak, alkışlar ve karanfillerle uğurlandı.

- ANKARA