TBMM İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu

TBMM İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu Başkanı Hakan Çavuşoğlu, komisyona 2 Temmuz tarihi itibarıyla 2 bin 529 bireysel başvurunun gerçekleştiğini, bu başvuruların 2 bin 393'ü hakkında gerekli işlemlerin yapıldığını söyledi.

TBMM İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu, AK Parti Bursa Milletvekili Hakan Çavuşoğlu başkanlığında toplandı.

Çavuşoğlu, yoğun bir seçim trafiğinin geride bırakıldığını, sonuçların Türkiye'ye hayırlar getirmesini temenni etti.

Seçimlerin, demokratik düzenin en temel kurumu olduğunun, siyasi çalışmaların merkezinde yer aldığı için parlamentonun çalışmalarını da etkilediğinin altını çizen Çavuşoğlu, "Artık önümüzde 4 yılı aşan seçimsiz bir dönem bulunmaktadır. Bu dönemi komisyonumuz açısından en verimli şekilde değerlendirmeyi, siyasi denetim görevini de en etkin biçimde yerine getirmeyi hedefliyoruz." dedi.

Komisyona 2 Temmuz 2019 tarihi itibarıyla 2 bin 529 bireysel başvurunun ulaştığını, bunlardan 2 bin 393'ü hakkında gerekli işlemin yapıldığını vurgulayan Çavuşoğlu, işlem yapılıp cevabı beklenen başvuru sayısının ise 379 olduğunu söyledi.

Çavuşoğlu, komisyonca işleme alınan konuların dağılımı hakkında şu bilgileri verdi:

"Cezaevleri sorunlarına ilişkin bin 951 başvuru yapılmıştır. Yargıya ilişkin 408, yerinde inceleme talebi 99, kolluk uygulamaları 62, işçi sorunları 54, memur sorunları 52, yasal düzenleme talebi 49, sosyal güvenlik işlemlerinden şikayet 27, yardım talebi 27, engelli sorunları 21, yurt dışında yaşayan Türklerin sorunları 13, gayrimenkul sorunları 11, komisyonun girişimde bulunması talebi 9, askerlikle ilgili sorunlar 7, terör kaynaklı sorunlar 7, yabancı ülkelerde bölgeler ve uluslararası kuruluşlarla ilgili sorunlar 5, yabancıların sorunları 6, kayıp vakaları 5, güvenlik soruşturması kaynaklı sorunlar 4, memuriyet sınavları sorunları 4, üniversite ve YÖK sorunları 4, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesine başvuru için yardım talebi ise 1 şeklindedir. Bunlara ilişkin gerekli işlemler yapılmış olup hassasiyetle takip edilmektedir."

Daha sonra İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu Hükümlü ve Tutuklu Haklarını İnceleme Alt Komisyonu Başkanı ve Hatay Milletvekili Hüseyin Yayman, Sincan Ceza İnfaz Kurumları İnceleme Raporu hakkında komisyona sunum yaptı.

Yayman, kendilerine gelen talepler doğrultusunda 17 Ocak tarihinde Sincan'a bir ziyarette bulunduklarını, cezaevlerinde bilinçli bir işkencenin olmadığını Sincan Cezaevinde gördüklerini söyledi.

Ziyarette dikkatlerini çeken konuların başında kapasitenin üstünde tutuklu ve hükümlünün bulunmasının geldiğine dikkati çeken Yayman, "Cezaevi yapmak yerine suçu önleme konusunda aktif politikaların belirlenmesi daha doğru olacaktır. Tutuklu ve hükümlülerin topluma kazandırılması adına yürütülen mesleki eğitim faaliyetlerinin üst düzeyde oluğunu söylemek mümkün. Sincan özelinde komisyonumuza gelen şikayetlerin çok ciddi sorunlar içermediğini söylemek doğru olacaktır. Günümüzde hükümetin çabaları, muhalefetin titiz çalışmaları sonucunda cezaevlerinde ciddi sorunlara rastlanmamaktadır." diye konuştu.

Yayman, tutuklu ve hükümlülerin taleplerinin başında kullanılan su miktarının artırılması, ısıtma probleminin giderilmesi ve havalandırmaların daha sağlıklı biçimde yapılmasının geldiğini söyledi.

Cezaevlerinde kalan mahkumların ürettiği ürünlerin satışından elde edilen kar marjının artırılması isteğinin de talep edildiğini dile getiren Yayman, ayrıca cezaevlerinde anne ve babanın yanı sıra kardeşlerinde görüşmelere dahil edilmesinin, kütüphanedeki kitap sayısının artırılmasının da istendiğine işaret etti.

Yayman, komisyon olarak yaz tatilinde 3 cezaevi ziyareti daha gerçekleştirmeyi hedeflediklerini, ortaya çıkan sorunların çözümü noktasında girişimlerde bulunulması için hareket edeceklerini sözlerine ekledi.

Komisyon üyesi diğer milletvekilleri de cezaevi sorunları ve çözüm önerilerine ilişkin görüşlerini bildirdi.

HDP Siirt Milletvekili Meral Danış Beştaş, cezaevlerinde birçok hak ihlalinin bulunduğunu, çözümü noktasında ilgililerin keyfiyet içinde hareket ettiğini öne sürdü.

Cezaevi ziyaretlerinin habersiz yapılmasının olumsuzluklarla karşılaşma olasılığını artıracağını belirten Beştaş, "Cezaevi ziyaretlerine haber verilerek gidilmesi yönetimin birtakım hazırlıklar yapmasına ve dolayısıyla olumsuzlukları görmemize engel olmaktadır." görüşünü dile getirdi.

HDP Kocaeli Milletvekili Ömer Faruk Gergerlioğlu da kendisine gelen şikayet mektuplarına göre cezaevlerinde durumun anlatılan kadar iyi olmadığını, birçok tutuklu ve hükümlünün ağır işkencelere maruz kaldığını ileri sürdü.

"Komisyonun adaletsizliğe kayıtsız kalacağını düşünmüyorum"

AK Parti Van Milletvekili Osman Nuri Gülaçar da Sincan cezaevini ziyaret ettiklerinde karşılaştıkları manzaranın gayet şeffaf olduğunu söyledi.

Türkiye'nin cezaevleri koşulları bakımından şu an Avrupa'nın çok çok üstünde bir ilerleme sergilediğinin altını çizen Gülaçar, "Beyazı siyah gösterme algısı bazı olumsuzlukların düzeltilmesine de engel teşkil ediyor. Komisyonun adaletsizliğe kayıtsız kalacağını düşünmüyorum. Sincan'da kadın, çocuk ve diğer yetişkin koğuşlarında görülen olumlu olumsuz her konuyu bu rapora dercetmeye çalıştığımızı düşünüyorum. Görülen eksikler karşı tarafa iletilmiş ve sonrasında bir kısmının düzeltildiği bilgisi bizlere iletildi. Raporun aslında yapılan itirazlar itibarıyla iyi olduğunu düşünüyorum." diye konuştu.

AK Parti Diyarbakır Milletvekili Oya Eronat ise "Cezaevleri güllük gülistanlık olsaydı bu komisyonun kurulmasına da gerek kalmazdı. Cezaevlerinde sorunlar var mıdır? Evet vardır ama görüştüğümüz kadın mahkumlar çocuklar için kullandığı bezin markasının değiştirilmesini talep ediyor. Eğer ağır işkence yapıldığı iddiaları doğru olsaydı bu kadınlar bebek bezi yerine iddia edilen işkenceleri dile getirirlerdi." ifadelerini kullandı.

Sosyal medya tartışması

HDP'li komisyon üyesi milletvekillerinin insan hakları ihlalleri iddiasıyla yaptığı konuşmaların, danışmanları aracılığıyla sosyal medyadan canlı olarak yayımlanması diğer komisyon üyelerinin tepkisine neden oldu.

Komisyon Başkanı Çavuşoğlu'nun, çekim yapan milletvekili danışmanlarından yayımı sona erdirmelerini istemesi üzerine HDP Kocaeli Milletvekili Gergerlioğlu duruma itiraz etti.

HDP'li Beştaş'ın danışmanının yayım yapmasına sessiz kalındığını belirten Gergerlioğlu, "Ayrımcılık yapmanızdan dolayı sizleri kınıyorum." dedi.

Çavuşoğlu da TBMM İçtüzüğünün ilgili maddesi gereği bu kararı alma hakkına sahip olduğunu, durumun fark edilmesi sonrasında Beştaş'ın danışmanına da müdahalede bulunduğunu belirtti. Çavuşoğlu, "Bu durumun bundan sonraki görüşmelerde yapılmamasını rica ediyorum. Yapılan, haksız ithamlardır." diye konuştu.

Gergerlioğlu'nun, Çavuşoğlu'nun konuşması sırasında sık sık araya girmesi üzerine komisyondaki diğer milletvekilleri de Gergerlioğlu'na tepki gösterdi. Görüşmeler bir süre karşılıklı atışmaların yaşanmasıyla devam etti.

Görüşmelerin tamamlanması sonrasında Sincan Ceza İnfaz Kurumları İnceleme Raporu oy çokluğu ile kabul edildi.

Toplantıda AK Parti'li üyelerce çocuk haklarının geliştirilmesi amacıyla "Çocuk Hakları Alt Komisyonu" kurulması hakkında önerge verildi. Çocukların mağduriyetine sebep olan olayların araştırılması amacını taşıyan önerge, müzakerenin ardından oy birliği ile kabul edildi.