"Kısırlaştırılmamış hayvanın ticareti yapılamayacak" (1)

ADEM BALTA - TBMM Tarım, Orman ve Köyişleri Komisyonu Başkanı Yunus Kılıç, çalışmaları devam eden yeni hayvan hakları yasa teklifine ilişkin, "Petshoplarda iki aydan küçük hayvan satılamayacak. Bu hayvanlar kimliklendirilecek, menşei belli olacak. Kısırlaştırılmamış hayvanın ticareti yapılamayacak." dedi.

Kılıç, Meclise sevk edilmesi beklenen yeni hayvan hakları yasası teklifine ilişkin AA muhabirine açıklama yaptı.

Türkiye'deki hayvan hakları çalışmalarına değinen Kılıç, 2004 yılında çıkarılan Hayvanları Koruma Kanunu'nun, yürürlüğe girdiği dönemin şartları itibarıyla Avrupa ülkelerinin de ilerisinde olduğunu ancak yeni talep ve ihtiyaçların ortaya çıkmasının yeni düzenleme yapılmasına neden olduğunu belirtti.

Hayvan hakları konusunda yeni bir yasal düzenlemeye ilişkin baskının arttığını vurgulayan Kılıç, Tarım ve Orman Bakanlığı ile Adalet Bakanlığının çok yönlü çalışma yürüttüğünü, yeni bir kanun teklifi hazırlandığını bildirdi.

Yasa teklifinin henüz Meclise sevk edilmediğini anımsatan Kılıç, Meclis çatısı altında Hayvan Haklarını Araştırma Komisyonu kurulduğunu, konuyla ilgili sivil toplum örgütü temsilcileri, akademisyen ve uzmanların görüşlerini dinlediklerini ifade etti.

Araştırma komisyonunun tamamlanmasıyla çok kapsamlı bir yasal düzenleme yapılacağını anlatan Kılıç, "Burada amacımız devam eden kanun teklifi çalışmasına herkesin katkısını sağlamaktır. Böylece beklenen taleplere daha çok karşılık verecek bir yasal düzenleme yapılmış olacaktır. İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı seçiminden sonra Meclis konu üzerinde yoğunlaşacaktır." dedi.

"Onların da yaşam hakkı vardır"

Almanya ve İsviçre gibi ülkelerde hayvan haklarının Anayasa'da yer aldığını ancak Türkiye'de bu konunun Kabahatler Kanunu'nda ele alındığını belirten Kılıç, "Hayvan Hakları Kanunu'nun olması yönünde talepler var. Bu talep bizce de makul bir talep çünkü onların da canlı olmaktan kaynaklanan yaşam hakkı vardır. Bu isme biz de sıcak bakıyoruz. Bu hakların korunması, sürdürülebilir olması aynı zamanda toplumun inanç ve değerleriyle de uyumlu hale getirilmesi gerekir. Belki de Milli Eğitim Bakanlığı müfredatı bile değişebilir çünkü bu yönde de talepler var." diye konuştu.

Kurban Bayramı'nda hayvan kesiminin kaldırılması ve evcil hayvan ithalatının yasaklanmasından hayvan polis veya zabıtasının kurulmasına kadar farklı başlıklarda birçok talebin olduğunu dile getiren Kılıç, "Bu taleplerin her birinin ayrı ayrı değerlendirilmesi gerekir. Çünkü bu yolla geçimini sağlayan, ticaret yapan birçok sektör var. Bunun için her kesimin beklentilerini göz önünde bulundurarak hareket ediyoruz. Toplumun inanç ve değerlerini gözeterek hayvan haklarını en üst düzeyde korumayı amaçlıyoruz." ifadelerini kullandı.

"Yaklaşık 2 milyon hayvan sokakta yaşıyor"

Türkiye'de çoğunluğu köpeklerden oluşan yaklaşık 2 milyon hayvanın sokakta yaşadığına ve kısırlaştırma yetersizliği nedeniyle bu sayının kontrol altına alınamadığına işaret eden Kılıç, "Şu an Türkiye'de yapılan kısırlaştırma, artışı engelleyecek seviyede değil. Mesela yılda 200 bin kısırlaştırma yapılıyorsa hayvan sayısı 400 bin artıyor. Öncelikle bu artışın durdurulması lazım. Benim hesaplamama göre yılda en az 500 bin kısırlaştırmanın yapılması gerekiyor ki orta ve uzun vadede bu sayı kontrol altına alınabilsin. Düzenli, sürdürülebilir ve takipli olarak yılda 500 bin hayvanı kısırlaştırdığımızda en az 5 yıl içinde hayvan sayısını dengeleyebilirsiniz." şeklinde konuştu.

Dünyada kısırlaştırmadan başka sokak hayvanlarının düzensiz üreme ve çoğalmasını önleyecek bir yöntemin olmadığını kaydeden Yunus Kılıç, sadece dişilerin değil erkek hayvanların da kısırlaştırılması gerektiğini belirtti.

"Kısırlaştırılmamış hayvanın satışı yapılamayacak"

Çalışmaları devam eden hayvan haklarına ilişkin yasal düzenleme hakkında bilgi veren Kılıç, hayvanlara işkence ve kötü muamele konusunda, "Ceza olmalı hatta bu ceza paraya çevrilmeyecek şekilde olmalı. Çünkü cezalar 2 yıl ve altında olduğu takdirde ceza paraya çevrilmeden erteleniyor dolayısıyla hiçbir yaptırım gücü olmuyor. Yapılacak düzenlemenin mutlaka cezai yaptırımı olacaktır. " ifadelerini kullandı.

Düzensiz hayvan üremesi ve sayısının artmasına karşı bazı önlemlerin alınacağını ifade eden Kılıç, "Hayvanların üreme hakkının ellerinden alınmasını doğru bulmasam da kısırlaştırma zorunlu olacak. Petshoptan bir hayvanı alıyorsanız, iki aydan küçük hayvanı satamayacak. Ayrıca bu hayvanlar kimliklendirilecek, yazılacak, menşei belli olacak ve bu süreçte de hayvanın kısırlaştırma işlemi bitmiş olarak satılabilecek. Kısırlaştırılmamış hayvanın ticareti yapılamayacak. Şu an bu düzenleme bir zaruret. İnternette satışlar da devam ediyor. İnternet üzerindeki satışlara ilişkin düzenleme de yasada yer alacak." bilgisini paylaştı.

"Mahallelerde beslenme alanları kurulacak"

Yunus Kılıç, mevcut kanunda belediyelerin sokak hayvanlarına ilişkin yükümlülüklerinin olduğunu ancak yeni düzenleme ile denetim yetkilerinin arttırılacağını söyledi.

Bazı duyarlı vatandaşların, apartman önlerine veya sokak başlarına bıraktıkları yemek atıklarıyla köpekleri beslediklerine, bunun da bazı olumsuz sonuçlara neden olduğuna dikkati çeken Kılıç, "Çocuklar sabah okula giderken veya spor yapmak amacıyla çıkılan bir yürüyüşte, köpek saldırılarıyla ağır yaralanma veya ölümle neticelenen durumlarla karşılaşıyoruz. Bunların önüne geçmek için belediyelerin yükümlülüğünü arttırıyoruz. Belediyeler, mahallenin sakin yerlerinde beslenme alanları kuracak. Burada hem köpeklerin sokak ve insanlardan uzak yaşamasını önlüyoruz hem de yiyecek alanlarını paylaşmak istemediği için yaşanan köpek saldırılarını engellemiş oluyoruz." diye konuştu.

Hiç kimsenin sokak köpeklerinin barınaklarda yaşamasını istemediğine işaret eden Kılıç, yerel yönetimlerin belediye sınırları içindeki hayvanları yakalayıp kısırlaştırdıktan sonra tekrar kendi alanlarına bırakacaklarını ifade etti.

Hayvan hakları için fon kurulması talebi olduğunu, bu talebi mantıklı bulduklarını söyleyen Kılıç, "Sokakta 2 milyon hayvan yaşıyor. Hayvanların kısırlaştırılmasından tutun da diğer bakım ve rehabilitasyonu büyük masraf istiyor. Bunun için özel bir fon kurulabilir. Emlak vergileri, oyunlar, bahisler ve at yarışlardan gelecek paralarla bir fon da oluşturulabilir." dedi.