İçişleri Bakanlığı'ndan "Uluslararası Af Örgütü Raporu" Açıklaması: (3)

İçişleri Bakanlığı, "Uluslararası Af Örgütü tarafından hazırlanan raporda, devletimizin terörizme ve teröristlere karşı kamu düzenini ve vatandaşlarını korumak amacıyla yürütmüş olduğu mücadele sırasında terör örgütünün gerçekleştirdiği hak ihlalleri görmezden gelinmiştir." açıklamasında bulundu.

Bakanlık, Uluslararası Af Örgütü'nün 6 Aralık 2016 tarihli, "Yerinden edilenler ve mülksüzleştirilenler: Sur sakinlerinin evlerine dönme hakkı" başlıklı raporuna ilişkin basın açıklaması yaptı.

Açıklamada, Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı tarafından, Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgeleri'nde yaşanan terör olaylarına doğrudan maruz kalan, olaylardan dolaylı olarak etkilenen ve terör olayları nedeniyle göç etmek zorunda kalan Bingöl, Batman, Bitlis, Diyarbakır, Hakkari, Siirt, Muş, Mardin, Şanlıurfa, Şırnak ve Van illerinde yaşayan vatandaşlara yönelik olayların başlamasını takiben psikososyal destek hizmeti verildiği belirtildi.

Diyarbakır'da, psikososyal destek hizmeti için 10 günlük süreler halinde görevlendirilen psikolog, sosyal çalışmacı, çocuk gelişimcilerden oluşan 231 meslek elemanının hizmet verdiği vurgulanan açıklamada, bu hizmetlerin, Diyanet İşleri Başkanlığı, Milli Eğitim Bakanlığı (MEB), Gençlik ve Spor Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı il müdürlükleri ile koordineli olarak yürütüldüğü bildirildi.

Psikososyal destek ekipleri oluşturuldu

Diyarbakır Aile ve Sosyal Politikalar İl Müdürlüğü tarafından "Psikososyal Destek Ekipleri" oluşturulduğu ve ekiplerin, ailelerle bizzat ikametgahlarında mesleki görüşmeler yaptıkları, görüşme sürecinde, ailelerin ekonomik olarak desteklenmesi gerektiğinin tesbiti halinde gerekli iş ve işlemlerin başlatıldığı ifade edildi.

Vatandaşların hesaplarına ekonomik destek miktarlarının yatırıldığı ve bu süreçte çocuklara ilişkin hizmetlerin öncelikle karşılandığına yer verilen açıklamada, ekiplerin 2016 yılı içinde 3 bin 58 hane ziyareti yaptıkları, 2 bin 575 haneye ikinci kez, 357 haneye ise üçüncü kez ziyarette bulundukları bildirildi.

Aile ve Sosyal Politikalar İl Müdürlüğünce verilen sosyal ekonomik destek hizmetinden 15 mahallede 173 aile, 6 mahallede 79 aile, evde bakım hizmetinden ise 15 mahallede 617 kişi, 6 mahalleden 265 kişi faydalandı.

Açıklamada, terör olaylarının yaşandığı Güneydoğu ve Doğu Anadolu Bölgelerindeki bazı illerde, herhangi bir mağduriyete neden olmayacak şekilde temel ihtiyaçların karşılanabilmesi için ilgili Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıflarına (SYDV) sosyal yardım faaliyetleri için her ay gönderilen periyodik kaynaklara ilave olarak, Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışmayı Teşvik Fonu'ndan, terörden etkilenen vatandaşların temel ihtiyaçlarının karşılanmasında kullanılmak üzere 2015 yılında 8 milyon 519 bin 429 lira, 12 Aralık itibarıyla 2016 yılında 162 milyon 857 bin 580 lira olmak üzere toplam 171 milyon 377 bin 9 lira tutarında kaynak aktarıldığı belirtildi.

Her aileye aylık bin lira nakdi yardım yapıldı

Açıklamada, kaynağın 40 milyon 181 bin 633 liralık kısmının Diyarbakır il merkezi ve ilçe SYDV'ye aktarılan tutar olduğu belirtilirken, 2016 Ocak ayından itibaren her aileye aylık bin lira nakdi yardım yapıldığı bildirildi.

Sur ilçesinde terör olaylarından etkilenen ailelere yönelik tahsis edilen 6 bin 24 kişilik toplum yararına çalışma kapsamında toplam 5 bin 122 vatandaşın işbaşı yaptığına yer verilen açıklamada, 585 kişilik Sur esnafının girişimcilik eğitiminden faydalandığı, ilçede 370 kişilik işbaşı eğitim programı uygulandığı ve kısa çalışma ödeneği için 96 işyerinin başvurusunun kabul edildiği ifade edildi.

Diyarbakır'da 38 milyon lira kira yardımı

Diyarbakır'da 6 Aralık 2016'ya kadar 38 milyon lira kira yardımı yapıldı ve Sur ilçesinde evi dışında kalacak yeri olmayan 942 vatandaş valilik tarafından çeşitli otellerde misafir edilerek, barınma ve yemek ihtiyaçları karşılandı.

Diyarbakır'da bazı evlerin eşyalar alınamadan yıkıldığı, bazılarından vatandaşların eşyaları ile ayrıldığı belirtilirken, zarar gören eşyalar hakkında tutanaklara göre belirlenen makul olması gereken standart bir rakamın ortaya konduğuna işaret edilen açıklamada, şu bilgilere yer verildi:

"Evi tamamen yıkılmış vatandaşın evinin enkaz bedelinin yüzde on ikisi kadar eşya yardımı yapılmaktadır. Evler ne kadar küçük olursa olsun asgari tutar olarak 5 bin TL ödenmekte, bunun üstündeki kısım için yüzde on iki önerilmektedir. Vatandaşların büyük bölümünün (%68) kabul ettiği bu yöntemle yaklaşık 8.5 milyon TL (6 Aralık 2016 tarihi itibarı ile) ödeme yapılmıştır. Kabul etmeyen vatandaşlarımızla görüşmeler devam etmekte, hiçbir vatandaşımızın mağdur olmaması sağlanmaya çalışılmaktadır."

Sur Kaymakamlığı tarafından sokağa çıkma yasağı uygulanan mahallelerdeki vatandaşlara koli ile gıda ve ekmek dağıtımı yapıldığı belirtilen açıklamada, şunlar kaydedildi:

"Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıfları, Vakıflar Genel Müdürlüğü, Kızılay Genel Başkanlığı ve Diyanet İşleri Başkanlığı tarafından koli ile gıda, battaniye, giyim yardımı ile nakdi yardım yapılmıştır. Sur İlçe Kaymakamlığınca 2 bin 100 koli gıda ve 11.000 adet ekmek dağıtılmıştır. SYDV, Vakıflar Genel Müdürlüğü, Kızılay Genel Başkanlığı ve Diyanet İşleri Başkanlığı tarafından 17 bin 750 koli gıda, 9 bin 750 adet battaniye, bir tır giyim yardımı ile 1 milyon 50 bin TL nakdi yardım yapılmıştır."

Kadınlara yönelik oluşturulan iki Aile Destek Merkezi Projesi kapsamında, 2015 yılı için 443 bin 113 lira, 2016 yılı için 265 bin 405 lira, 2015 yılında sosyal hizmet içerikli Yaşlılara Evde Bakım Projesi kapsamında ise 125 bin 535 lira kaynak olmak üzere, 834 bin 053 lira kaynak Sur SYDV'ye aktarılırken, kadınlara yönelik oluşturulan dört Aile Destek Merkezi Projesi kapsamında 2015 yılı için 303 bin 335 lira, 2016 yılı için 239 bin 527 lira olmak üzere, 542 bin 862 lira kaynak Diyarbakır SYDV'ye iletildi.

Bu süreç içerisinde SYDV'ler aracılığıyla yapılan diğer yardımlarda aksama olmadığı belirtilen açıklamada, "2015-2016 döneminde, 2022 Sayılı Kanun kapsamındaki aylıklar ve evde bakım yardımları, Diyarbakır il merkezinde 71 bin 590 hak sahibine olmak üzere 630 milyon 589 bin 848 TL tutarına ulaşmış olup Sur ilçesinde 5 bin 292 hak sahibine 30 milyon 527 bin 65 TL ödeme yapılmıştır. 2015-2016 döneminde Diyarbakır il merkezinde 112 bin 543 hak sahibine 129 milyon 282 bin 890 TL, Sur ilçesinde bin 343 hak sahibine 218 bin 200 TL düzenli yardım yapılmıştır." değerlendirmesi yapıldı.

Açıklamada, 4 bin 627 vatandaşın tek tek aranarak sağlık hizmeti alabilecekleri en yakın aile sağlığı merkezi ve hastane konusunda bilgilendirildiği ve aile hekimleri tarafından 6 bin 541 bebek aşısı, 847 gebe izlemi, 2 bin 332 bebek izlemi, 2 bin 685 çocuk izlemi yapıldığı, otellerde misafir edilen vatandaşlara da genel sağlık taraması ve ağız-diş sağlığı taraması yapıldığı bildirildi.

Ekonomik alanda bölgenin ve bölge esnafının terör nedeniyle uğradığı zararın karşılanmasına önem verildiği vurgulanarak, prim borçları ile kredi ödemelerinin ertelenmesi ve çiftçilere karşı kredi desteği sağlanması hususlarında adım atılmakta olduğu belirtildi.

Eğitim

Terör örgütü PKK'nın 2015 yılı Haziran, Temmuz aylarından itibaren saldırılarını artırması nedeniyle barış ortamının zarar gördüğü ifade edilen açıklamada, örgütün saldırılarını eğitim kurumlarına yoğunlaştırdığı bunun sonucunda ilçede 3 ilkokul, 1 anaokulu ve 1 ortaokulun tamamen kullanılamaz hale geldiği, 1 ilkokul, 2 ortaokul, 1 imam-hatip ortaokulu, 1 anadolu imam hatip lisesinin de kısmen tahrip olduğunu ancak Milli Eğitim Bakanlığı tarafından onarılarak yeniden hizmet vermeye başladığı vurgulandı.

Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgelerinde terör olayları nedeniyle eğitimine ara vermek zorunda kalan bin 286 anadolu imam hatip lisesi ve imam hatip ortaokulu öğrencilerine telafi eğitimi verildiği belirtilen açıklamada, terör örgütü PKK'nın bölge halkına yönelik baskıları nedeniyle vatandaşların çocuklarını okullara göndermekte zorluk çektiği kaydedildi.

Bu doğrultuda MEB tarafından eğitimi destekleyici çalışmalar yaptığı işaret edilen açıklamada, süreç içerisinde yaygın eğitim kurumlarının vatandaşlara hizmet vermeye devam ettiği bildirildi.

Açıklamada, MEB Okul Öncesi Eğitim ve İlköğretim Kurumları Yönetmeliğinin ilgili maddeleri ile MEB Ortaöğretim Kurumları Yönetmeliğinin "Telafi Eğitimi" başlıklı 61. maddeleri hükümlerince yapılamayan derslerin telafi eğitimi ile tamamlanma imkanının bulunduğu ifade edildi.

Sur ilçesinde bulunan iki okuldan Alparslan Anadolu Lisesi olaylar başlamadan tedbir amacıyla Yenişehir ilçesinde bulunan Katip Çelebi Ortaokulu bünyesine taşındığı için eğitim-öğretime devam ettiği belirtilen açıklamada, Vali Aydın Arslan Fen Lisesinin de olaylara uzak bir bölgede olması nedeniyle eğitim-öğretim faaliyetlerine ara vermeden sürdüğü aktarıldı.

Bazı yerleşim bölgelerinde eğitime geçici sürelerle ara verilmesinden dolayı öğrencilerin okula devam edemedikleri hatırlatılan açıklamada, bu doğrultuda ilgili yönetmelikler çerçevesinde telafi eğitimi yapıldığı belirtildi.

Öğrencilere psikolojik destek hizmeti

Öğrencilerden Psikolojik Travma yaşayan çocuklara yönelik olarak ilçede 37 branş öğretmeni ve ayrıca 30 PDR öğretmeni birlikte çalışarak, terör mağduru öğrencilere psikolojik destek hizmeti verilmiştir.

Psikolojik travma yaşayan öğrencilere yönelik 37 branş, 30 PDR öğretmeni birlikte çalışarak psikolojik destek hizmeti verildiği belirtilen açıklamada, eğitime ilçe dışında devam etmek zorunda kalan öğrencilere ulaşım yardımı verildiği ve ilçe dışında ikamet etmek zorunda kalan çocukların eğitime erişiminin sağlandığı, okula devam oranlarının artırılması için İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü bünyesinde Devamsız Öğrenciler Komisyonu ve Okullar bünyesinde Okul İkna Ekipleri oluşturularak, sorun yaşayan öğrencilere ulaşıldığı bildirildi.

İkna ve destek çalışmaları sonucunda 2015-2016 öğretim yılında ilçede sürekli devamsız durumda olan 401 ilköğretim öğrencisinin okula devamı sağlanırken, 12 bin 952 öğrenciden 3 bin 501'i sokağa çıkma yasaklarının başlaması nedeniyle Diyarbakır İl Milli Eğitim Müdürlüğü tarafından farklı okullara nakledildi. Geriye kalan 9 bin 451 öğrenci ise yasak başladıktan sonra ilçe dışındaki okullara devam ettirilmesiyle, ilçede okullaşma oranında bir düşüş yaşanmadı.

Ulaşım yardımından yararlanan öğrencilere ayrıca sosyal yardım çalışmaları kapsamında kırtasiye ve giyim yardımı da yapılarak mağdur olmalarının önüne geçildiği belirtilen açıklamada, diğer illere geçici olarak giden öğrencilerin MEB E-okul sistemi üzerinden "Misafir öğrenci" sayılarak eğitime erişimleri sağlandı.

Sur ilçesi başta olmak üzere, terörle mücadele operasyonları nedeniyle eğitimlerine ara verilen öğrencilerin eğitimlerini tamamlayabilmeleri için telafi programı uygulaması yapabilmesi amacıyla MEB tarafından, Diyarbakır Yenişehir İMKB 75. Yıl Yatılı Bölge Ortaokulu'na 2016 yılında 18 bin lira, Mardin Ömerli Yatılı Bölge Ortaokulu'na 85 bin 750 lira, Mardin Yeşilli Yatılı Bölge Ortaokulu'na 132 bin 680 lira, Batman Beşiri Atatürk Yatılı Bölge Ortaokulu'na 140 bin 630 lira, Şırnak Merkez Vali Aydın Aslan Yatılı Bölge Ortaokulu'na 230 bin 000 lira, Şırnak Uludere Şenoba Org. Edip Başer Yatılı Bölge Ortaokulu'na 72 bin 912 lira, Hakkari Merkez Akçalı Yatılı Bölge Ortaokulu'na 53 bin lira ödenek gönderildi.

Telafi programındaki öğrencilere psikososyal destek sağlamak amacıyla, telafi eğitimi yapılan 2 okul ve 5 pansiyonda 27 rehberlik öğretmeni görevlendirmesi yapıldığı kaydedilen açıklamada, bu doğrultuda Diyarbakır'da 100 rehberlik öğretmenine "Psikoeğitim Eğitici Eğitimi Kursu" adıyla hizmet içi eğitim verildiği ve eğitim alan öğretmenlerin tüm öğrenci, öğretmen ve velilere ulaşmalarının sağlandığı bildirildi.

Açıklamada, psikoeğitim çalışmaları esnasında aşırı düzeyde travmatik tepkiler gösteren ve desteğe ihtiyacı olduğu düşünülen öğrencilerle çalışılmak üzere Mersin Öğretmenevi'nde bir üst müdahale programı olan "Grupla Psikolojik Danışma (Toparlanma Tekniklerinin Öğretilmesi) Kursu" düzenlendiği, bu kapsamda Diyarbakır'dan 12 rehberlik öğretmeninin kursa alındığı vurgulandı.

Bölgedeki öğrenci ve eğitmenlerin motivasyonlarının arttırılması amacıyla 10. Uluslararası Robot Yarışması'nın bölgede yapılması sağlandığı belirtilen açıklamada, "Mesleki Eğitim Kardeş Okul Projesi çerçevesinde Diyarbakır-Sur, Mardin-Nusaybin, Şırnak-Cizre Mesleki ve Teknik Eğitim Okulları ile Ankara Mesleki ve Teknik Ortaöğretim okulları arasında kardeş okul eşleşmesi yapılmıştır." değerlendirmesi yapıldı.

Kız Çocuklarının Okula Devam Oranlarının Artırılması Hibe Programı'nın, Doğu ve Güneydoğu Anadolu'daki 15 pilot ilde yoğunlaşacak faaliyetlerine 1 Kasım 2015 tarihinde başlandığı kaydedilen açıklamada, "İki yıl sürecek hibe programı kapsamında on binlerce eğitimciye, yerel kanaat önderine, aile ve çocuğa doğrudan ulaşılmakta, saha araştırmaları yapılmakta, eğiticiler eğitilmekte, bilgilendirme toplantıları, seminerler, konferanslar, festivaller düzenlenmektedir." ifadelerine yer verildi.

Sur'da güvenlik güçleri ve diğer kamu kurumlarının gayretleriyle tekrar güvenli ortamın tesis edildiği bildirilen açıklamada, şunlar kaydedildi:

"Öğrencilerin eğitime erişimleri ve anayasal hak olan eğitim hakkını kullanmaları önündeki engeller ortadan kalkmış, sorun yaşayan öğrenciler tekrar eğitime kazandırılmıştır. Terör olaylarından dolayı mağduriyet yaşayan öğrencilerin terörden kaynaklı mağduriyetleri ilgili yerleşim yerlerinde telafi eğitimleri uygulanarak hızlı bir şekilde giderilmiştir."

"Rapor, tarafsız sivil bir gözlemden uzaktır"

Açıklamanın sonuç bölümünde ise şu görüşlere yer verildi:

"Uluslararası Af Örgütü tarafından hazırlanan raporda, Devletimizin terörizme ve teröristlere karşı kamu düzenini ve vatandaşlarını korumak amacıyla yürütmüş olduğu mücadele sırasında terör örgütünün gerçekleştirdiği hak ihlalleri görmezden gelinmiştir. Raporda, PKK için terör örgütü ifadesini kullanmaktan imtina edilmesi de raporun taraflı ve önyargılı olduğu değerlendirmesini desteklemektedir. Bu itibarla rapor, tarafsız sivil bir gözlemden uzaktır.

Mevzuatımızda gerekli hukuki dayanaklara sahip olan sokağa çıkma yasağı uygulamasına terörist saldırıların olduğu mahallelerle sınırlı olmak üzere vatandaşların can ve mal güvenliğini sağlamak amacıyla geçici olarak başvurulmaktadır. Diyarbakır'ın Sur ilçesinde operasyon bölgesinde kalan vatandaşlarımızdan bölgeyi terk etmek isteyenlere her türlü kolaylık sağlanmış, operasyon öncesinde vatandaşımıza duyuru yapılmış ve talepte bulunan birçok vatandaşımız bölgeden güvenli şekilde tahliye edilmiştir."

Operasyonlar sırasında vatandaşların zarar görmemesi amacıyla sağlık, gıda, elektrik ve benzeri hizmetlerin kesintisizliğinin sağlandığı belirtilen açıklamada, "Evlerini terk etmek zorunda kalan vatandaşlarımızın ihtiyaçları, göç ettikleri yerlerde gereği gibi karşılanmış ve göç ederken geride bıraktıklarından ötürü zarara uğramamaları temin edilmiştir. Vatandaşlarımızın yaşam hakkı başta olmak üzere, özgürlük ve güvenlik hakkı, mülkiyet hakkı gibi temel hak ve hürriyetleri Devletimizin güvencesi altındadır." ifadesi kullanıldı.

Devlet tarafından bölgede yapılan hizmetlerin, düzenli, koordineli ve bütüncül biçimde yürütüldüğüne işaret edilen açıklamada, şu değerlendirmelerde bulunuldu:

"Halk, terör örgütlerinin terörist eylemlerinden endişe duymakta, Devletimizin yürüttüğü operasyonlar sonrası oluşan huzurlu ortamın korunmasını istemektedir. Tüm yapılanlar, sürecin halkın rızası doğrultusunda işlemesi hedefiyle yapılmakta ve halkın sürece sahip çıktığı bir yeniden yapılanma gerçekleştirilmektedir.

Devletimiz, ülkemizin her köşesinde tüm vatandaşlarımızın can ve mal güvenliğini sağlamak için gerekli önlemleri almakta kararlıdır. Hiçbir insani ve ahlaki değer tanımayan FETÖ, PKK ve DEAŞ gibi bütün terör örgütleriyle kararlılıkla mücadeleye devam edilecektir. Türkiye mücadelesini özgürlükleri kısıtlayan değil, tam tersine demokrasiyi koruyan bir güvenlik anlayışıyla sürdürmektedir."

(Bitti)