HSYK'nın Yapısında Değişiklik Yapan Teklif

TBMM Anayasa Komisyonu, "tali komisyon" olarak belirlendiği HSYK ile ilgili teklifin içeriğini görüşmedi.

Komisyon'da söz alan milletvekilleri, usul tartışmasında teklifle ilgili görüşlerini dile getirdi. CHP ve MHP'li milletvekillerinin, HSYK yasa teklifinin Anayasa'ya aykırılığının Anayasa Komisyonu tarafından ele alınması gerektiğini ifade ederken, kendilerinin Meclis Başkanlığı'na yaptığı başvurudan önce Komisyon'un toplantıya çağrılmamasını eleştirdi. Kuzu ile muhalefet milletvekilleri arasında zaman zaman tartışma yaşandı.

Komisyon Başkanı Burhan Kuzu, kendisine Meclis Başkanlığı'ndan yazı geldikten sonra 16 Ocak Perşembe günü toplanmak üzere yazı hazırladığını belirterek, ancak yeğeninin ölüm haberini almasının ardından Ankara dışına çıkmak zorunda kaldığını söyledi. Kuzu, "Yolda giderken Meclis Başkanı başsağlığı dilemek için beni aradığında Komisyon'u toplayacağımı söyledim. Ama 'ben dedim de toplanıyor' denilmesini kabul etmiyorum.  Neden kabul etmiyorsunuz bizim samimiyetimizi. Ben toplamasaydım, ne yapacaktı Meclis Başkanı? İzin verdiğiniz saat ve gündemle toplanmak zorunda değilim. Kimseden korkmam ben, yok öyle bir şey" diye konuştu.

MHP Isparta Milletvekili Nevzat Korkmaz'ın "Komisyon'un nasıl toplanacağı belli. Acınızla ilgili bir şey söylemek istemiyorum ama illa sizin olmanız gerekiyor mu?" demesine Kuzu, "Ben bulunmak istedim" karşılığını verdi. Korkmaz, "Anayasa Komisyonu Başkanı'nın Anayasa profesörü olması bir şanstır. Senelerce Anayasa öğretmiş birinin başkanlık yaptığı Komisyon'un böylesine önemli ve Anayasa'ya aykırılık taşıyan hususla ilgili görüş bildirmesi gerekmiyor mu?" sorusuna Kuzu, "Elbette gerekiyor ama yapmadınız. Bu Komisyon'a nezaketsizlik yaptınız" demesine Korkmaz, "sonucu değiştirmiyor" dedi.

Korkmaz, Türkiye'de son zamanlarda yaşanın "sistem krizi" olduğunu savunarak, getirilen yasal değişiklikle krizi çözecek mekanizmaların ortadan kaldırıldığını, ayrıca zamanlamasının "iyi niyetli olmadığını" ileri sürdü. Korkmaz, 17 Aralık'ta yolsuzluk depremi yaşandığını belirterek, "320 milletvekili içinde olsa yüzde 3,4'tür, dejenerasyona tabi olan arkadaşlar... Birileri 4-4,5 milyon doları saklamış, yazık değil mi siz töhmet altında kalıyorsunuz. Eminim ayakkabı kutularıyla ilgili ne şakalar yapılıyordur. Gittikçe yükünüz ağırlaşacak. O mizahtır ki sizi nefes alamaz hale getirecek. Bütün ülke adeta bir Bilal oğlana mahkum ediliyor. Yazıktır, günahtır. İnşallah yanlış hesap Bağdat'tan döner" diye konuştu.

AK Parti Adana Milletvekili Fatoş Gürkan, yasa teklifinin tali komisyon olarak  Anayasa Komisyonu tarafından görüşülmeyeceğinin bildirildiğini ifade ederek, "Biz de Adalet Komisyonu çalışmalarına katıldık. Orada düzenlemenin Anayasa'ya aykırı olmadığı yönünde karar çıktı. Teklif orada kabul edildi. Burada konuşulanlar da orada söylenenlerle aynıdır. Bir komisyonun toplanması için gündemi olmalı ve bu gündemi de faydalı olmalı" dedi.

CHP İzmir Milletvekili Rıza Türmen, ortada vahim bir durum olduğunu ileri sürerek, "Büyük bir yolsuzluk iddiası var. 3 bin polis görevden alındı, bu işe bakan savcılar ve Adli Kolluk Yönetmeliği değiştirildi. Şimdi bu değişikliği doğru bulmayan HSYK'ın cezalandırılması söz konusu, ardından sıra Danıştay'a gelecek. Böyle bir tablo içinde HSYK değişikliği başlı başına bir sorundur. Yargı bağımsızlığının anahtarı olan HSYK'nın yetkileri alınıp Adalet Bakanlığı'na veriliyor. Yargı bağımsızlığı bu değişiklikle ortadan kaldırılıyor. Bu süreçte meselenin Anayasa'ya aykırı olup olmadığını görüşemiyoruz. Bir rejim meselesi ortaya çıkıyor. Böylesine önemli konuda Komisyonumuzun toplanmamasının  amacının soruşturmayla ilgili olduğuna dönük olduğu izlenimi yaratılıyor" ifadelerini kullandı.

MHP İstanbul Milletvekili Murat Başesgioğlu, yaşanan krizlerden çıkış yolu bulurken önemli olanının kalıcı hasar bırakmamak olduğunu dile getirerek, Türkiye'nin böyle bir eşikte bulunduğunu söyledi. HSYK'nın bağımsız olması gereken bir kurul olduğunu ve dünyada yürütmenin tasarrufundan kurtaran düzenlemeler yapıldığını ifade eden Başesgioğlu, bozulan yargı bağımsızlığı ve  hakim teminatı açısından yeni bir gelişmenin önünü açmak açısından konunun ele alınmasını istedi.

-Kuzu'nun çağrısı

Komisyon Başkanı Kuzu, HSYK'nın çok önemli bir kurul olduğunu ancak toplumda bir  mahkeme gibi algılandığını belirterek, başka ülkelerde konunun bu şekilde  algılanmadığına işaret etti. Anayasa Mahkemesi ve HSYK'nın siyasetçinin işin içine girerek üyelerini oluşturduğu bir yapısı olduğunu anlatan Kuzu, TBMM Anayasa Uzlaşma Komisyonu'nun HSYK ile madde üzerinde yüzde 98 uzlaşma sağladığını söyledi. Metni gösteren Kuzu, "Bu metni partiler hızlandırarak geçirsin. Bunun üzerinde rötuş yapılabilir. Bu tartışmanın ana gövdesi bu. Köklü çözüm de bu metindedir. Başbakan ile görüşelim, diğer partiler de değerlendirsin bu düzenlemeyi öne çıkaralım" çağrısında bulundu.

CHP Konya Milletvekili Atilla Kart, Kuzu'ya yanıt verirken, iktidarın çelişki içinde olduğunu vurgulayarak, bir yandan uzlaşma adımı atarken öbür taraftan bunu yok edecek adımlar attığını söyledi. İktidarın HSYK teklifi üzerinde yeni bir değerlendirme yapmasını isteyen Kart, "Biz TBMM Anayasa Uzlaşma Komisyonu olarak bu madde üzerinde bir ay çalıştık. Siyasi ve hukuki anlamda belirli bir noktada olgunlaştı. Böyle bir taslak ortadayken buradaki mutabakatı tümden gözardı eden bu ısrarı niye sürdürüyorsunuz? Bu taslağı esas alarak yapılacak çalışmaya biz yakınız" dedi.

Adalet Bakanı Bekir Bozdağ'ın "muhalefet partileri hayır dedi" demesi üzerine Kart, "Sayın Bakan tavrınızla muhtemel bir uzlaşma ihtimali ortadan kaldırdınız. Ama bu tavrı hala sürdürüyorsunuz " karşılığını verdi.

AK Parti Grup Başkanvekili Ahmet Aydın, partiler arasında uzlaşma sağlanması halinde Anayasa değişikliğinden yana olduklarını söylediklerini hatırlatarak, ancak muhalefetin kapılarını kapattığını söyledi. Kart'ın, "Teklifin geri çekilmesini istedik" sözleri üzerine Aydın,  "Garanti verdik, 'Genel Kurul'a indirmeyiz, görüşmeyiz' dedik. CHP'nin hangi söylediğine inanacağız; akşam mı, sabah mı yoksa hangi sözcüsüne?  Meclis HSYK üyelerini niye seçmesin? Niye Meclis'e güvenmiyoruz. Sayıştay ve Anayasa Mahkemesi  üyelerini Meclis seçmiyor mu?" diye konuştu.

MHP Konya Milletvekili Faruk Bal, TBMM Anayasa Uzlaşma Komisyonu'nda HSYK ile ilgili metne iktidar partisinin tümüyle karşı çıktığını, Başkanlık modeli önerdiğini belirterek, "Bu madenin içeriğinde Meclis'te üyelerin seçiminde 367 bulunamazsa, kura çekilmesi yer alıyordu. Bundan amaç seçilecek hakime bir etiket yapıştırmamaktır, yargının siyasallaşmasına da engel olmaktır. AKP oradaki heyeti zeka özürlü sayarak, benim dediğim olsun mantığıyla üçüncü turda en çok oyu alanın seçilmesini önerdi" dedi.

Aydın'ın "Belki sonraki seçimde siz çoğunluğu elde edersiniz" demesine CHP'li Kart, "Mesele o değil ki..." karşılığını verdi. Aydın'ın "Dünya nasıl yapıyor?" sorusuna Bal, "Bırak dünyayı sen yaptığına bak. AKP yargısı oluşturmak istiyorsunuz. Size bu ciğeri emanet edemeyiz" cevabını verdi.

Kuzu'nun "Bu metin çok önemli. Nisap dışında uzlaşmazlık yok" demesine Bal, "Nisap işin özüdür. AKP ile neyi müzakere edeceğim? AKP'nin, Anayasa Komisyonu'nu dağıtırken nasıl kirli oyuna girdiğini kamuoyu biliyor" dedi.

CHP'li Türmen, tartışmalara, "Venedik Komisyonu'nu çağıralım. Verelim bu düzenlemeyi, görüş bildirmesini isteyelim. Ne kadar uluslararası  standartlara uygun görelim" görüşünü ifade etti.

Usul tartışmasının ardından AK Parti milletvekillerinin verdiği "görüşmelere devam edilmesine gerek olmadığı" yönündeki önergenin kabul edilmesiyle Komisyon'da, teklif esastan görüşülmeyerek toplantı sonlandırıldı. - TBMM