Doğu Türkistan'daki Uygur Türklerinin Uğradığı Zulüm İnsan Hakları Komisyonu'nun Gündeminde

TBMM İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu, Doğu Türkistan'daki Uygur Türklerinin uğradığı baskı ve zulmü yerinde incelemek için buraya gitmeyi planlıyor. Komisyon Başkanı Ayhan Sefer Üstün, "Oraya gidebileceğimizi ümit ediyorum" dedi.

Komisyon, AK Parti Sakarya Milletvekili Üstün başkanlığında toplandı.

Toplantıda önce, Doğu Türkistan'daki Uygur Türklerinin ve Müslümanlarının maruz kaldığı baskılar ile ilgili olarak AK Parti Ankara Milletvekili Ülker Güzel ile MHP İstanbul Milletvekili Atila Kaya'nın verdiği önergeler görüşüldü.

Önergesi hakkında bilgi veren Güzel, Çin'in yıllardan beri uyguladığı asimilasyon politikaları sonucunda Doğu Türkistan'da ağır insan hakları ihlalleri yaşandığını söyledi.

Çin tarafından işgal altında tutulan Doğu Türkistan toprakları ve bu topraklarda yaşayan halkın yıllardan beri uygulanan zulüm ve vahşete direndiğini belirten Güzel, orada yaşanan insan hakkı ihlalleri konusunda bugüne kadar hiçbir çalışma yapılmadığını kaydetti. Güzel, asli görevi; dünya barışını sağlamak, devletler ve milletler arasındaki sorunları çözmek olan BM'nin bu ayını görmezden geldiğini ifade etti.

Güzel, Doğu Türkistan'da yaşanan insan hakkı ihlallerinin komisyonca araştırılmasını istedi.

MHP Tokat Milletvekili Reşat Doğru, Doğu Türkistan'da soykırım suçu işlendiğini söyledi.

Uygurlu kadınlara istekleri dışında zorla kürtaj yaptırıldığını, 2'den fazla çocuk yapılmasına izin verilmediğini belirten Doğru, "25 milyon insanın yaşadığı ülkedeki bütün yöneticiler Çinlidir" dedi. Doğru, Çin'in çok tehlikeli olan nükleer denemeleri bu ülkede yaptığını ve bu nedenle de ileride doğacak çocukların sakat doğma ihtimalinin olduğunu kaydetti.

Doğru, Uygurların sesini dünyaya duyurmak için çabalayan Rabia Kadir'in ülkesi için dünyada her yere koşturduğunu belirterek, "Rabia Kadir'i dünya kabul ediyor ama Türkiye kabul etmiyor. Türkiye'nin de kabul etmesi lazım" dedi.

AK Parti Ordu Milletvekili İhsan Şener, komisyon olarak Doğu Türkistan'a gidebileceklerini, bunun da Çin'in iç işlerine müdahale olarak kabul edilmemesi gerektiğini söyledi.

MHP Ankara Milletvekili Mustafa Erdem, Çin'in, "Burası Doğu Türkistan değildir, Sincan Uygur Özerk bölgesidir" dediğini ifade ederek, yapılan nüfus değişikleri nedeniyle Başkent Urumçi'deki Çinli sayısının Uygurlu sayısını geçtiğini kaydetti.

-"Dışarıya laf söylemeden önce kendi evinin önünü temizleyeceksin"

BDP Adana Milletvekili Murat Bozlak, Doğu Türkistan'daki insan hakkı ihlallerinin mutlaka incelenmesi gerektiğini söyledi.

Nerede bir insan hakkı ihlali varsa oraya müdahale edilmesi gerektiğine işaret eden Bozlak, "Dışarıya laf söylemeden önce kendi evinin önünü temizleyeceksin, çünkü ülkemizde de hala insan hakkı ihlali yaşanıyor" dedi.

Bozlak, konunun üzerine "soydaş" lafı üzerinden gitmenin yanlış olduğunu, insan hakkı üzerinden olayın üzerine gidilmesi gerektiğini ifade etti. Bozlak, "Eğitim hakkından bahsediliyor ama Türkiye'de 20 milyon Kürt'ün eğitim hakkı elinden alınmış durumda" diye konuştu.

AK Parti Adıyaman Milletvekili Mehmet Metiner,  "Öncelikle kendimiz ilkeli olmalıyız" dedi. Başkalarının da Türkiye içinde soydaşları ve dindaşları olduğunu belirten Metiner, "Bu yüzden olayı bunun üzerinden değil de insan hakkı boyutu üzerinden ele almak lazım. Bu konuda öncelikle kendimizle yüzleşmemiz gerekiyor. Ana dilde iyileştirme yapıldığında kızılca kıyamet koparırsak, bunun dışarıdaki yansımaları olumlu olmaz. Kendimiz için ne istiyorsak, başkaları için de onu istemeliyiz. Uygur kardeşlerimiz için hak olan her şey buradaki kardeşlerimiz için de olmalıdır. İster Türk olsun, ister Kürt olsun, ister Hıristiyan olsun herkes için aynı şeyi istemeliyiz" dedi.

AK Parti'li Güzel'in, "Türk tarihinde asla bir katliam olmamıştır" sözleri üzerine konuşan AK Parti'li Metiner, "İktidar partisi milletvekili olarak bu sözlere itiraz ediyorum. Cumhuriyet tarihimizde asimilasyon, zulüm, baskı, inkar politikası uygulanmıştır ve bu bir devlet politikası olmuştur. Sayın Başbakanımız da inkar ve asimilasyon politikalarına son verildiğini söylemiştir. Başbakan doğru olmayan bir şeyi söylemez" diye konuştu.

MHP'li Doğru da Türk tarihinde asla asimilasyon uygulanmadığını söyledi.

Görüşmelerin ardından önergeler kabul edildi.

Komisyon Başkanı Ayhan Sefer Üstün, konuyla ilgili olarak, öncelikle Türkiye'deki vakıf ve dernek başkanlarını, sivil toplum örgütlerini çağırıp dinleyeceklerini söyleyerek, "Ondan sonra oraya gidebileceğimizi ümit ediyorum. Çin, orada insanlara baskı yapılmadığını ve insan hakkı ihlali olmadığını gösterme çabası içinde. Biz de insan hakkı ihlali olmadığını gözümüzle görmek istiyoruz. İzin sorunuyla da karşılaşacağımızı düşünmüyorum" dedi.

Daha sonra Belçika ve Hollanda'daki cezaevlerinde yapılan incelemelere ilişkin rapor müzakere edilerek kabul edildi.

AK Parti İzmir Milletvekili Hamza Dağ, rapor hakkında bilgi verdi.

Üstün, "Türkiye'de Engin Çeber olayı yaşandı ve bakan çıktı özür diledi. Aynı tarihlerde de Belçika'da Mikail Tekin'in (Belçika'da cezaevinde ölen) ölüm olayı oldu. Bu davalar eşzamanlı bitti. Biz de sorumlulara en ağır cezalar verildi, orada ise cezaevi görevlilerine meşru müdafaadan beraat kararı verildi" dedi. - TBMM