Cumhurbaşkanı Başdanışmanı Mehmet Uçum: Yeni anayasa süreci sıfırdan başlamaz

Cumhurbaşkanı Başdanışmanı ve Cumhurbaşkanlığı Hukuk Politikaları Kurulu Başkanvekili Mehmet Uçum, yeni anayasa ihtiyacını tespit ederken 'sıfırdan bir anayasa' yaklaşımı içinde olmadıklarını belirterek, "Hiçbir ülkenin yeni anayasa süreci de sıfırdan bir yeni anayasa kurmak ya da oluşturmak şeklinde gerçekleşmez." dedi.

Uçum, Cumhurbaşkanlığı Hukuk Politikaları Kurulunca Çankaya Köşkü'nde düzenlenen "Türkiye'nin Yeni Anayasa Sürecinde Sivil Toplumun Rolü" çalıştayının açılışında konuştu.

Hukuk Politikaları Kurulunun 2022 yılının mart ayından itibaren yeni anayasa perspektifine yönelik çalıştaylar düzenlediğini bildiren Uçum, bugün yeni anayasa konusunu çeşitli boyutlarıyla ele aldıkları bu çalıştayların 10'uncusunu düzenlediklerini ifade etti.

Daha önce düzenlenen çalıştaylarda temel sorular üzerine yoğunlaştıklarını aktaran Uçum, "Türkiye'nin yeni anayasaya ihtiyacı var mı sorusu, bu soruların başında geliyor. İkincisi, eğer yeni anayasaya bir ihtiyaç varsa, bu anayasanın yapım sürecinin nasıl olması gerektiği önemli bir konu. Üçüncüsü, yeni anayasanın içeriğinin nasıl örgütlenmesi gerektiği ve diğer bir konu da yeni anayasanın kabul süreçleri. Bugünkü toplantıda da bu temel soruları dikkate alarak görüşleri almak istiyoruz." diye konuştu.

Şu ana kadar yapılan çalışmalarda ve siyasi iradenin ortaya koyduğu perspektifte yeni bir anayasa vurgusunun yapıldığına işaret eden Uçum, bu yeni anayasa vurgusunun toplumdaki karşılığına dair değerlendirmeler de yapıldığını belirtti.

Toplumun yeni anayasaya bakış açısını en iyi değerlendireceklerin sivil toplum platformlarının temsilcileri olduğuna dikkati çeken Uçum, "Çünkü sivil toplumu bu zeminlere ses ve söz olarak aktaran, aktarması gereken yapılar sivil toplumun kendi yapılarıdır." dedi.

Uçum, şunları kaydetti:

"Biz yeni anayasa ihtiyacını tespit ederken, sıfırdan bir yeni anayasa, 'tabula rasa' yaklaşımı içerisinde değiliz. Hiçbir ülkenin yeni anayasa süreci de sıfırdan bir yeni anayasa kurmak ya da oluşturmak şeklinde gerçekleşmez. Çünkü her ülkenin bir siyasal ve hukuki birikimi vardır. Bir konuda yeni bir adım atılacak olsa bile bu birikimler o işin tabanını ve temelini oluşturur."

Uçum, yeni anayasa ihtiyacını tespit ederken iki önemli kaidenin, Cumhuriyet'in kuruluş ilkeleri ve demokratik birikim olduğunu belirterek, "Türkiye'de yeni anayasa tartışmalar, elbette Cumhuriyet'in kuruluş ilkelerini esas alan ama aynı zamanda Cumhuriyet dönemindeki demokratikleşme sürecinin ortaya çıkardığı birikimi de dikkate alan ve bu kaideler üzerine oturması gereken çalışmalar olmalıdır diye düşünüyoruz." şeklinde konuştu.

Yeni anayasa ihtiyacı tespitine ilişkin 9 çalıştay düzenlendi

Hukuk sistemi reformu önerileri geliştirmek amacıyla yeni anayasa konusunda konu bazlı çalışmalar yapan Cumhurbaşkanlığı Hukuk Politikaları Kurulu, yeni anayasa ihtiyacı tespitine ilişkin bugüne kadar 9 çalıştay düzenledi.

Bu kapsamda, 24 Mart 2022'de "Yeni Anayasa İhtiyacı ve Yeni Anayasanın Politik Hukuk Yaklaşımı", 21 Nisan 2022'de "Yeni Anayasanın Esasları; Anayasanın Başlangıç, Milli Egemenlik ve Kuvvetler Ayrılığı İlkeleri", 26 Mayıs 2022'de "Yeni Anayasanın Hak ve Özgürlükler Yaklaşımı", 23 Haziran 2022'de "Yeni Anayasada Yer Alacak Siyasi Haklar ve Özgürlükler", 6 Eylül 2022'de "Yeni Anayasada Yer Alacak Sosyal Haklar", 8 Eylül 2022'de "Yeni Anayasada Devletin Temel Organları: Yasama ve Yürütme", 4 Ekim 2022'de "Yeni Anayasada Devletin Temel Organları: Yargı", 24 Kasım 2022'de "Anayasa Değişikliğinin Esasları ve Yeni Anayasa Perspektifinde Anayasal Kurumlar", 15 Aralık 2022'de ise "Yeni Anayasada Yer Alacak Sosyal Haklar" ikinci çalıştayı yapıldı.

Hukuk Politikaları Kurulunun, "Türkiye'nin Yeni Anayasa Sürecinde Sivil Toplumun Rolü" başlıklı 10'uncu çalıştayı, konunun tüm taraflarının katılımıyla, gerçekleştirildi.

Cumhurbaşkanlığı Hukuk Politikaları Kurulu tarafından yapılan bu çalışmaların tamamen akademik ve fikri çalışmalar olduğu, yeni anayasa perspektifine katkı sunma amacı gütmediği belirtildi.