BMGK'da Ukrayna oturumu: "Derhal, tam ve şartsız" ateşkes çağrısı

Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi (BMGK), Rusya'nın Ukrayna'nın başkenti Kiev'de Perşembe günü düzenlediği saldırısının ardından yapılan toplantıda "derhal, tam ve şartsız ateşkes" çağrısı yapıldı.

Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi (BMGK), Rusya'nın Ukrayna'nın başkenti Kiev'de düzenlediği saldırılarda Avrupa Birliği (AB) ve British Council binalarını hedef almasının ardından acil toplantı yaptı. Toplantıda konsey üyeleri, "derhal, tam ve şartsız ateşkes" çağrısı yaparken, Ukrayna'ya güvenlik garantilerinin verilmesi ve sivillere yönelik saldırılar için hesap verebilirlik mekanizmalarının işletilmesi gerektiğini vurguladı.

Saldırıya ilişkin rapor sunuldu

BM Güvenlik Konseyi toplantısının açılışında Avrupa, Orta Asya ve ABD Genel Sekreter Yardımcısı Miroslav Jenca tarafından sunulan raporda, yalnızca 28 Ağustos'ta Kiev'de 4'ü çocuk 25 kişinin öldüğü, 63 kişinin yaralandığı ve AB Delegasyonu ile British Council ofislerinin ağır hasar gördüğü belirtildi. Raporda, Rusya'nın 21-22 Ağustos gecesi arasında 574 insansız hava aracı ve 40 füze fırlattığı, Temmuz ayında 286 ölüm ve bin 388 yaralanma ile son üç yılın en yüksek aylık sivil kaybının yaşandığı kaydedildi. BM verilerine göre, savaşın başlangıcından bu yana en az 14 bin 055 sivil öldü, 36.164 kişi yaralandı.

Jenca yaptığı açıklamada, "Sivillere ve diplomatik tesislere yönelik saldırılar uluslararası hukukun açık ihlalidir. Bu saldırılar derhal sona erdirilmelidir" ifadesini kullandı. Miroslav Jenca, 2025-2026 yılının kış ayları için 1,7 milyon kişiye yardım hazırlığı yapıldığını, ancak bağışçıların desteğine acil ihtiyaç olduğu vurguladı.

Toplantıda İstanbul görüşmeleri ve esir takası öne çıktı

Toplantıda, Mayıs-Temmuz ayları arasında İstanbul'da gerçekleştirilen Ukrayna-Rusya görüşmelerine de değinen Genel Sekreter Yardımcısı Miroslav Jenca, bu sürecin savaş esirlerinin karşılıklı takası gibi somut sonuçlar doğurmasını olumlu bulduklarını ifade etti. Jenca, 24 Ağustos'ta Birleşik Arap Emirlikleri arabuluculuğunda 146 esirin serbest bırakılmasını, "barış için umut verici bir adım" olarak değerlendirdi.

Avrupa'dan Rusya'ya sert kınama

Fransa BM Daimi Temsilci Yardımcısı Jay Dharmadhikari, Ukrayna'ya yönelik son saldırıları "barbarlık" olarak niteledi ve "Adil ve kalıcı barışın aciliyeti ortadadır" açıklaması yaptı. İngiltere BM Daimi Temsilcisi Barbara Woodward ise "Rusya barıştan söz ediyor ama aynı gün 600 İHA ve 31 füze fırlatıyor. Putin derhal ateşkesi kabul etmelidir" ifadelerini kullandı.

Almanya BM Daimi Temsilcisi Ricklef Beutin, "Rusya uluslararası hukukun temel ilkelerini hiçe sayıyor. BM Şartı'na dayalı kalıcı bir barış için baskı artmalı" şeklinde konuştu.

AB Temsilcisi Stavros Lambrinidis de, "Diplomatik misyonlarımıza saldırılar bizi caydırmaz, aksine Ukrayna'nın yanında durma kararlılığımızı güçlendirir" sözleriyle birlik tavrını ortaya koydu.

Baltık ve İskandinav ülkelerinden hesap verebilirlik vurgusu

Estonya, Litvanya ve Letonya adına konuşan Estonya BM Daimi Temsilci yardımcısı Katri Lohmus, "Putin geçici bir ateşkese bile yanaşmıyor. Bu nedenle hesap verebilirlik olmadan kalıcı barış olmaz" dedi.

Asya ülkelerinden dengeli tutum

Güney Kore BM Daimi Temsilci Yardımcısı Sangjin Kim, "Kiev'deki saldırıları kınıyoruz" diyerek, derhal ateşkes çağrısı yaptı. Kim, "Aylardır daha şiddetli hava saldırılarının yaygınlaştığını görüyoruz ve defalarca Ukrayna'daki düşmanlıkların durdurulması için acil çağrıda bulunduk. Ancak, Rusya Federasyonu yoğun nüfuslu sivil hedeflere yönelik pahalı insansız hava aracı ve füze saldırılarını artırmaya devam ederken, bu çağrılar yine görmezden geliniyor. Kore Cumhuriyeti, Perşembe sabahı erken saatlerde Rusya'nın sivillere ve sivil altyapıya yönelik saldırılarını kınamaktadır. Tüm düşmanlıkların derhal, tam ve şartsız olarak durdurulmasını rica ederken, kan dökülmesini durdurmak ve bu savaşı daha fazla gecikme olmadan sona erdirmek için tüm önemli diplomatik çabaları desteklemeye devam ediyoruz" ifadelerini kullandı.

Sangjin Kim konuşmasının sonunda, "Rusya'nın Ukrayna'ya yönelik devam eden saldırıları, sadece devam eden ortak küresel barış çabalarını tehdit etmekle kalmıyor, aynı zamanda bunları doğrudan baltalıyor" uyarısında bulundu.

"Çin, krizin barışçıl bir şekilde çözülmesine yönelik tüm çabaları desteklemektedir"

Çin BM Daimi Temsilci Yardımcısı Geng Shuang ise daha temkinli bir tavır sergileyerek, "Ukrayna sorunu müzakere yoluyla çözüme kavuşturulması açısından kritik bir aşamaya girmiştir. Çin, krizin barışçıl bir şekilde çözülmesine yönelik tüm çabaları desteklemektedir. Rusya ile ABD, Ukrayna ile ABD, Avrupa ülkeleri ile ABD arasında son dönemde gerçekleştirilen bir dizi görüşme ve müzakereyi memnuniyetle karşılamakta ve ilgili tarafların bir çözüm bulmak için görüşmelerini sürdürmesinden memnuniyet duymaktadır" diye konuştu.

Sahadaki çatışmaların devam ettiğini kaydeden Shuang, "Rusya ve Ukrayna arasında devam eden insansız hava aracı ve füze saldırıları, yeni sivil kayıplara ve altyapı hasarına neden olmuş, bu gerçekten yürek burkan bir durumdur. Bu durum, barışa giden yolun uzun ve zorlu olduğunu ve tüm tarafların birlikte daha fazla çaba sarf etmesini gerektirdiğini de göstermektedir" dedi.

ABD, Rusya'yı uyardı

ABD BM Daimi Temsilci Yardımcısı John Kelley, konuşmasının başında son haftalarda, ABD'nin, Rusya-Ukrayna savaşını sona erdirmek için olağanüstü çabalar sarf ettiğini belirtti. Kelley, Başkan Donald Trump'ın Alaska'da Putin ile, Washington'da ise Zelensky ve Avrupalı liderlerle yaptığı zirvelere dikkat çekerek, "Bu temaslar barış için ilerleme sağlamayı hedefliyor. Ancak Rusya barışa yönelmezse, ilave ekonomik yaptırımlar kaçınılmazdır" uyarısında bulundu.

John Kelly konuşmasında, "Kiev'deki AB delegasyonu ofisleri ve British Council'ın bulunduğu bina, Rusya'nın barış arzusunun ciddiyetine şüphe düşürdü. Sivil bölgelere yönelik bu saldırılar derhal durdurulmalıdır. Rusya şimdi barışa doğru ilerlemeye karar vermelidir. Rusya ve Ukrayna liderleri ikili görüşme yapma konusunda anlaşmalıdır. Başkan Trump, Rusya'nın bu savaşı sürdürmeyi tercih etmesi halinde ABD'nin alabileceği ve Rusya'nın gelecekteki ekonomik refahı üzerinde geniş kapsamlı etkileri olabilecek ilave ekonomik önlemler konusunda uyarıda bulundu. ABD, Rusya Federasyonu'nu şiddeti durdurarak ve savaşı sona erdirmek için yapıcı bir şekilde hareket ederek bu sonuçlardan kaçınmaya çağırıyor" şeklinde konuştu.

Rusya suçlamaları reddetti

Rusya Federasyonu BM Daimi Temsilci Yardımcısı Dmitry Polyansky ise suçlamaları reddetti. Polyansky, "Sivilleri değil, Ukrayna'nın askeri sanayi kompleksini hedef aldık. Sivil kayıplar, Kiev'in yerleşim bölgelerine konuşlandırdığı hava savunma sistemlerinden kaynaklandı. Saldırılar, silah depoları, havaalanları ve dron fabrikaları dahil olmak üzere Ukrayna'nın askeri-sanayi kompleksini hedef aldı" ifadelerini kullandı.

Rus temsilci Polyansky, Kiev'in Ukraynalıları "utanmaz ve suçlu bir şekilde" insan kalkanı olarak kullandığını belirterek, "Bu tür trajediler, daha fazla Batı silahı ve yaptırımları elde etmek için Ukraynalı sivillerin ölümlerinden Rusya'yı sorumlu tutmak amacıyla kasıtlı olarak kışkırtılıyor" diye konuştu.

Rus temsilci ayrıca, 2022'de İstanbul'da paraf edilen güvenlik garantileri taslağını hatırlatarak, "Biz eşit ve bölünmez güvenlik temelinde müzakereye hazırız" dedi. Dmitry Polyansky, Batı'yı ikiyüzlülükle suçlayarak, Ağustos sonunda çok sayıda sivilin ölümüne ve yaralanmasına neden olan Ukrayna'nın Rusya Federasyonu şehirlerine yönelik insansız hava aracı ve füze saldırılarını görmezden geldiğini söyledi.

Polyansky, "Batı'nın seçici körlüğü, güvenilirliğini zedeliyor ve Rusya Federasyonu'nun endişelerini gideren güvenlik garantileri taleplerini yineliyor" şeklinde konuştu. Rus temsilci ayrıca Kiev'in uzlaşmayı engellediğini savundu.

"Ateşkes gelecekteki müzakerelerin ön şartlıdır"

Toplantıya katılan Ukrayna Başbakanı Yulia Svyrydenko, saldırıları "kasıtlı terör eylemleri" olarak niteleyerek, "En küçük kurban 3 yaşında bile olmayan bir kız çocuğuydu. Açıkça belirtmek isterim ki, bu cinayetler kasıtlı terör eylemleridir. Moskova, sivilleri terörize etmek ve normal yaşamın her türlü izini ortadan kaldırmak için sistematik kampanyasını sürdürme kararı almıştır. Dün, Ruslar, uluslararası hukuk, barış ve insan hayatına saygı dilinde onlarla medeni bir diyalog kurma girişimlerimize yine acımasızca yanıt verdiler" ifadelerini kullandı.

Ukrayna, savunma ve uzun menzilli kapasite desteği talep etti

Rusya'nın savaşı sona erdirmek yerine öldürmeyi tercih etmeye devam ettiğini vurgulayan Svyrydenko, "Barışçıl bir çözüm ve güvenilir güvenlik garantilerinin oluşturulmasına yönelik çabalarımızda bunu dikkate almalıyız. Bu garantiler, hem Ukrayna'nın egemenliğini hem de Ukrayna halkının, özellikle de çocukların hayatlarını koruyacaktır. Bu nedenle ateşkes gelecekteki müzakerelerin ön şartlıdır. Rusya barışı reddettiği sürece uluslararası toplumun diplomatik, ekonomik ve askeri baskıları artırması gerekir" diye konuştu. Ukrayna Başbakanı Svyrydenko ayrıca acil hava savunma ve uzun menzilli kapasite desteği talep etti.

Ukrayna Başbakanı Svyrydenko, Rusya Federasyonu'nun sistematik olarak çocukları kaçırdığını, zorla evlatlık verdiğini ve kimliklerini sildiğini iddia ederek, "Rusya, füzeler ve insansız hava araçlarıyla çocukları uzaktan öldürüyor ve kontrolü altına girenleri kaçırıyor" ifadelerini kullandı. Başbakan, Konsey'i harekete geçmeye çağırdı ve "Saldırganlık cezalandırılmalı, asla ödüllendirilmemelidir" dedi. - NEW YORK