Lipit Nedir? Lipitin Özellikleri ve Görevleri Nelerdir?

Lipitler, canlı hücrelerin yapısı ve işlevi için çerçeve oluşturan hidrojen, karbon ve oksijen atomları içeren organik bileşiklerdir.

Lipit Nedir?

Lipit, organik bileşikler polar olmayan moleküllerdir, sadece polar olmayan çözücüler içinde çözünür ve su polar bir molekül olduğu için suda çözünmez. İnsan vücudunda bu moleküller karaciğerde sentezlenebilir ve yağda, tereyağında, tam yağlı sütte, peynirde, kızarmış yiyeceklerde ve ayrıca bazı kırmızı etlerde bulunur. Lipitler, oksijen içeren küçük bir polar bölgeye sahip uzun, polar olmayan bir hidrokarbon zinciri içeren yağ asitlerinin polimerleridir. Lipitler iki ana sınıfa ayrılabilir:

Sabunlaştırılamayan lipidler

Sabunlaşabilen lipitler

Sabunlaştırılamayan bir lipid, hidroliz yoluyla daha küçük moleküllere parçalanamaz. Sabunlaştırılamayan lipidler arasında kolesterol, prostaglandinler bulunur.

Sabunlaşabilir bir lipid, bir baz, asit veya enzimlerin varlığında hidrolize girmesini sağlayan bir veya daha fazla ester grubu içerir. Ayrıca, bu kategoriler polar olmayan ve polar lipitlere ayrılabilir.

Polar olmayan lipidler, yani trigliseritler, yakıt olarak ve enerji depolamak için kullanılır. Dış su ortamı ile bariyer oluşturabilen polar lipidler, membranlarda kullanılmaktadır. Polar lipidler, sfingolipidleri ve gliserofosfolipidleri içerir. Yağ asitleri, tüm bu lipitlerin temel bileşenleridir.

Lipidlerin Özellikleri Nelerdir?

Lipitler, katı ve sıvı yağlardan oluşan bir organik bileşikler ailesidir. Bu moleküller yüksek enerji verir ve insan vücudundaki farklı işlevlerden sorumludur. Lipidlerin bazı önemli özellikleri;

Lipitler, vücudun yağ dokusunda depolanan, yağlı veya yağlı polar olmayan moleküllerdir.

Lipitler, esas olarak hidrokarbon zincirlerinden oluşan heterojen bir bileşikler grubudur.

Lipitler, farklı yaşam süreçleri için enerji sağlayan, enerji açısından zengin organik moleküllerdir.

Lipitler, polar olmayan çözücüler içinde çözünürlükleri ve suda çözünmezlikleri ile karakterize edilen bir bileşikler sınıfıdır.

Lipitler, bir hücreyi hücre zarı olarak bilinen dış ortamdan ayıran mekanik bir bariyer oluşturdukları için biyolojik sistemlerde önemlidir.

Lipid Türleri Nelerdir?

Bu iki ana lipit sınıfı içinde, yağ asitleri, trigliseridler, gliserofosfolipidler, sfingolipidler ve steroidler dahil olmak üzere yaşamak için önemli çok sayıda spesifik lipid türü vardır. Bunlar genel olarak basit lipitler ve kompleks lipitler olarak sınıflandırılır.

Basit Lipitler

Gliserollü yağ asitlerinin esterleri. Yağlar sıvı haldeki yağlardır. Yüksek moleküler ağırlıklı monohidrik alkollü yağ asitlerinin esterleridir.

Karmaşık Lipitler

Alkol ve bir yağ asidine ek olarak gruplar içeren yağ asitlerinin esterleridir.

Fosfolipitler: Bunlar, yağ asitleri ve alkole ek olarak bir fosforik asit kalıntısı içeren lipitlerdir. Sıklıkla nitrojen içeren bazlara ve diğer ikame edicilere sahiptirler, örneğin gliserofosfolipidlerde alkol gliseroldür ve sfingofosfolipidlerde alkol sfingozindir.

Glikolipidler (glikosfingolipidler): Bir yağ asidi, sfingosin ve karbonhidrat içeren lipidlerdir.

Diğer kompleks lipidler: Sülfolipidler ve amino lipidler gibi lipidlerdir. Lipoproteinler de bu kategoriye yerleştirilebilir.

Öncü ve Türetilmiş Lipidler

Bunlar arasında yağ asitleri, gliserol, steroidler, diğer alkoller, yağlı aldehitler ve keton cisimleri, hidrokarbonlar, yağda çözünen vitaminler ve hormonlar bulunur. Yüksüz olduklarından, asilgliseroller (gliseridler), kolesterol ve kolesteril esterler, nötr lipitler olarak adlandırılır. Bu bileşikler, basit ve karmaşık lipidlerin hidrolizi ile üretilir.

Yağ asitleri

Yağ asitleri, doymamış veya doymuş, genellikle uzun alifatik kuyruklara (uzun zincirler) sahip karboksilik asitlerdir (veya organik asit).

Doymuş yağ asitleri

Karbon-karbon çift bağlarının olmaması, yağ asidinin doymuş olduğunu gösterir. Doymuş yağ asitleri, moleküllerini bir arada paketleyebilmeleri ve dolayısıyla düz çubuk benzeri bir şekle yol açabilmeleri nedeniyle, karşılık gelen boyuttaki doymamış asitlere kıyasla daha yüksek erime noktalarına sahiptir.

Doymamış yağ asitleri

Doymamış yağ asidi, bir yağ asidinin birden fazla çift bağa sahip olması durumunda belirtilir. "Genellikle, doğal olarak oluşan yağ asitleri çift sayıda karbon atomuna sahiptir ve dalsızdır." Öte yandan, doymamış yağ asitleri, moleküllerini düz çubuk şeklinde gruplamalarını engelleyen yapısal bir bükülme yaratan cis-çift bağ (lar) içerir.