Yarım Asırdır Kemikten Tarak Yapıyor

LEVENT KİŞİ - Antalya'da dede ve baba mesleğini sürdürerek yarım asırdan fazladır kemikten tarak yapan Zeki Kutluca, mesleğinin yok olmasından endişe duyuyor.

Memleketi Sivas'ta yaptığı mesleğini taşındığı Antalya'nın Döşemealtı ilçesinde sürdüren 58 yaşındaki Kutluca, evinin bitişindeki oluşturduğu atölyede özel olarak yaptırdığı makinelerde boynuzlara şekil vererek kemik taraklar üretiyor.

Çok fazla bilinmeyen mesleğini AA muhabirine anlatan Kutluca, dedesinden sonra babasının ve onun ardından da kendisinin sürdürdüğü bu mesleğin 7 yaşından beri içinde olduğunu söyledi. Unutulmaya yüz tutmuş zanaatlardan bir tanesi olan "dede mesleğinin" yok olmasını istemeyen Kutluca, kemik tarak yapımını öğrenmek isteyenlere ücretsiz ders verebileceğini dile getirdi.

Kültür ve Turizm Bakanlığının geleneksek el sanatlarının yaşatılması çalışmaları kapsamında Sivas'ta Valilik tarafından açılan kursta öğreticilik yaptığını da belirten Kutluca, "3 ay boyunca kurs verdim, 21 talebe yetiştirdim. Şimdi hiçbiri bu mesleği yapmıyor. Sivas'ta benden başka bu mesleği yapan yoktu. Antalya'ya yerleşince kimse kalmadı. Antalya bölgesinde de benden başka kemikten tarak yapan usta bulunmuyor. Türkiye genelinde ise sadece Bursa ve Ordu'ya yapan birkaç usta olduğunu biliyorum." dedi.

Kemik taraklara, Antalyalıların bilmedikleri için fazla ilgi göstermediklerini ifade eden Kutluca, bu nedenle yaptığı tarakları daha çok satılması için Sivas'a gönderdiğini ifade etti.

"Tarak yapımı zahmetli bir iş." diyen Kutluca, bir ustanın sabahtan akşama kadar en fazla 10 tarak yapabileceğine dikkati çekti. Kutluca, tarakların fiyatının kalitesine göre değiştiğine işaret ederek, "5 liraya olan da var 40 liraya olan da." diye konuştu.

Tarak olacak boynuz, 2 yıl bekletiliyor

Tarak yapacağı boynuzları kesimhanelerden aldığını belirten Kutluca, daha çok koç ve tosun boynuzlarını tercih ettiğini kaydetti. Kutluca, "Eskiden camız boynuzu kullanırdık en güzel taraklar camız boynuzundan olurdu. Ancak artık camız yetiştiren fazla olmadığı için boynuzunu bulamıyoruz." dedi.

Kemik tarağın nasıl yapıldığını anlatan Kutluca, ilk olarak uçlarını kestiği boynuzu kuruttuğunu belirtti. Kuruması için 2 sene beklettiği boynuzdan tarak yapımına başladığını anlatan Kutluca, "Önce boynuzun arasını yardıktan sonra zımparalıyorum. Zımparalama işleminin ardından diş çekiyorum. Bir kaç defa daha zımparaladıktan sonra son olarak cilalıyorum." bilgisini verdi.

Naylon taraklar yaygınlaşmadan önce herkesin kemik tarak kullandığını hatırlatan Kutluca, kemik tarağın daha sağlıklı olduğunu dile getirdi. Kutluca, kemik tarafın saçtaki kepeklenmeyi ve elektriklenmeyi önlediğini, saçı yumuşak tuttuğunu sözlerine ekledi.