TÜM KATEGORİLER
Ustalığın Zirvesi Dua Taneleri
Madenden ağaca, inciden hayvansal maddelere kadar tornaya gelebilen bir çok ürünü kendi elleriyle işleyip "dua tanelerine" dönüştüren ustalar artık tarihe karışıyor. 29 yıldır tesbih yapımı ile uğraşan Emin Bilgin (59) Türkiye'de kendi elleriyle tesbih işleyen sayılı ustalardan biri. Emin usta, ''tesbih gönül işidir. Önce seveceksin, sonra sabredeceksin ve sonucunda emeğinin karşılığını dualarla alacaksın.'' diyor.
OTO TAMİRCİLİĞİNDEN TESBİH USTALIĞINA
Türkiye'de kendi elleriyle tesbih işleyen sayılı ustalardan biri olan Emin usta 29 yıldır bu işle uğraştığını belirterek, ustalık hikayesini şöyle anlatıyor: '' Tesbih ustacılığından önce oto tamirciliği yapıyordum.1984 yılında tesbih yapmaya başladım. Şu an Gaziosmanpaşa Halk Eğitim Merkezi'nde 3 senedir tesbih hocalığı yapıyorum. Ayrıca kendime ait atölyemde oğlumla beraber de çalışmalar yapıyorum. İç piyasa dışında dış piyasaya da çalışıyorum. Kuveyt, Katar, Suudi arabistan gibi orta doğu ülkelerine tesbih yapıyorum.
BAYAN USTALAR YETİŞTİRİYOR
Halk Eğitim Merkezi'nde 14 öğrenciye tesbih ustalığı öğretiyorum. Burada cumhuriyet tarihinde bir ilki gerçekleştirdik. Ülkemizde Osmanlı'dan bu yana bayan tesbih ustası yetişmiyor.14 öğrencimden 7'si bayan. Böylece bayanlardan da tesbih ustası yetişebileceğini kanıtladık. Tesbih ustaları şimdiye kadar çok fazla öğrenci yetiştirmemişlerdir. Çünkü bu boynuz kulağı geçer meselesi gibi öğrencisi ustasına rakip olabilir. Ben bu tabuyu kırmak için özellikle de bayan öğrencilerime bu işi öğretiyorum.Yükselmelerini, kendi atölyelerini kurup piyasaya açılmalarını istiyorum.''
FİL DİŞİNDEN MAMUT DİŞİNE
Tesbih tanelerinin hayvansal, bitkisel, sentetik ve doğal ürün denilen kehribar gibi maddelerden yapıldığını belirten Emin Usta, ''arzuya göre kristal, zümrüt, elmas, pırlanta gibi taşlardan da tesbihler oluşturuluyor fakat maliyetleri oldukça pahalı. Biz fil dişi, mamut dişi gibi maddelerden de tesbih yapıyoruz. Tesbih kaçlık yapılacaksa ona göre şeritlere ayrılır ve kesilir. Daha sonra tane şeklinde kesilir. Tıraşlanır, delinir, tekrar tıraşlanır ve tornaya atılır. Tesbih yapımında en önemli nokta taneleri tek tek aynı uyum içinde çalışabilmektir. Yani 33 adet tane aynı uyumda ve milimetresine kadar aynı işlemede olmak durumundadır.'' diyor.
HER BİR TANESİ AYRI BİR ZEVK
Emin Usta'nın bayan öğrencileri ise ustalarının hakkını ödeyemeyeceklerini belirterek, ''biz ve tesbih ne alaka diye düşünürken kendimizi ustamızın yanında bulduk. Onun sayesinde zor olanı başardık. Tesbih yaparken her bir tanesinden ayrı bir zevk alıyoruz. Yaptığımız tesbihin başkasının ellerinden dualarla döküleceğini bilmek bizi mutlu ediyor.'' diyorlar.
SABIR TERBİYECİSİ
Elde yaptıkları için bir tesbihin yapımının yaklaşık 2 gün sürdüğünü belirten Emin Usta, '' Türkiye'de günümüzde tesbih yapanların yüzde 98'i bujiteri makinelerini kullanıyor. Böylece günde 100 adet tesbih yapabiliyorlar. Böyle olunca işin boyutu değişti, el sanatı ortadan kalktı. Yine de koleksiyoncular makineden çıkmış tesbih ile el ile işlenmiş tesbihi ayırt edebiliyor. Tercihi el işlemesinden yana oluyor. Tesbih yapımında en önemlisi bu işi sevmek, sonrasında ise çok sabretmektir. Çok sabreden emeğinin karşılığını alır. Tesbih yapımı sabır terbiyecisidir.'' diyor.
TESBİH'İN GEÇMİŞİ
Allah'ın güzel isimlerini (Esma-ul Husna) zikretmek ve namazdan sonra da Subhanallah, Elhamdülillah ve Allahuekber zikirlerini çekmek için kullandığımız ve adına tesbih dediğimiz ipe dizili tanelerin geçmişi kimilerine göre İ.Ö 800'lü yıllara dayansa da Türk tesbihciliğinin izlerine 17. yüzyılda rastlandığı belirtiliyor.
