Türkmen Şair Mahtumkulu Firaki, Fas'ın başkenti Rabat'ta anıldı

Türkmen şair Mahtumkulu Firaki'nin doğumunun 300. yılı dolayısıyla Fas'ın Başkenti Rabat'ta anma programı düzenlendi.

İslam Dünyası Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü (ICESCO) Genel Merkezinin ev sahipliğinde Uluslararası Türk Kültürü Teşkilatı (TÜRKSOY) tarafından "2024 Mahtumkulu Firaki Anma Yılı" kapsamında düzenlenen etkinliğe ICESCO Genel Direktörü Salim M. Al Malik, TÜRKSOY Genel Sekreteri Sultan Raev, Türkmenistan Dışişleri Bakan Yardımcısı Mehri Bashimova, Türkiye Cumhuriyeti Rabat Büyükelçisi Mustafa İlker Kılıç, Türkmenistan Ulusal Komitesinin UNESCO İşlerinden Sorumlu İcra Sekreteri Büyükelçi Çınar Rüstemova, ICESCO Uluslararası İş Birliği Direktörü Anar Kerimov, yabancı ülke temsilcileri ve akademisyenler katıldı.

ICESCO Genel Direktörü Al Malik, açılış konuşmasında programa ev sahipliği yapmaktan duydukları memnuniyeti dile getirirken, TÜRKSOY Genel Sekreteri Raev ise TÜRKSOY olarak 2024 yılını, 300. doğum yılı olması münasebetiyle Türk Dünyası'nda "2024 Mahtumkulu Firaki Anma Yılı" ilan ettiklerini ve çeşitli programlar ve etkinlikler düzenlediklerini belirtti.

Türkmenistan Dışişleri Bakan Yardımcısı Bashimova da konuşmasında Mahtumkulu Firaki'nin sadece Türkmenlerin şairi olmadığını, İslam Medeniyetinin evrensel mesajlar veren şairi ve düşünürü olduğunu söyledi.

TÜRKSOY Genel Sekreteri Sultan Raev, programa ilişkin Anadolu Ajansı muhabirine yaptığı açıklamada şunları kaydetti:

"Bugün Fas'ın Başkenti Rabat'ta Uluslararası Türk Kültürü Teşkilatı TÜRKSOY olarak, ICESCO ile bir etkinlik yapacağız. Bu etkinlik Mahtumkulu Firaki'nin 300. doğum yıldönümü ile ilgili. Biz 2024 yılını Türk Dünyası'nda Mahtumkulu Firaki Yılı ilan ettik. Çeşitli yerlerde birçok faaliyet yaptık. Sadece Türk Dünyası'nda değil, Avrupa'da, UNESCO'da birçok faaliyet yaptık. Şimdi yılın sonunda, 2024'ün son günlerinde Fas'ta, Rabat'ta, ICESCO ile Mahtumkulu Firaki etkinliği yapacağız. Türk Dünyası için çok önemli bir şair ve düşünür olan Mahtumkulu ile ilgili bu etkinliğin sembolik bir manası var. Mahtumkulu kendi şiirlerinde İslam'ın faziletlerini, İslam'ın iyiliği tavsiye eden meselelerini yazmıştır. Ahlaki meseleleri şiirlerinde işleyen Mahtumkulu, iyi insan olabilmenin tespitlerini yazan bir şair. Bu etkinliğimiz TÜRKSOY ve ICESCO iş birliğindeki ilk etkinlik. İlk proje. İnşallah bundan sonra da biz TÜRKSOY olarak ICESCO ile farklı etkinlikler ve projeler yapacağız."

Protokol konuşmalarının ardından Mahtumkulu Firaki konulu panele geçildi.

Türkmenistan UNESCO Milli Komisyonu İcra Sekreteri Büyükelçi Çınar Rüstemova'nın oturum başkanlığı yaptığı panelin konuşmacıları, Türkmenistan Bilimler Akademisi Magtymguly Milli Dil, Edebiyat ve Elyazmaları Enstitüsü Bilim Sekreteri Kakajan Janbekov ve Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Çağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Selcan Sağlık Şahin oldu.

Mahtumkulu Firaki'nin hayatına ve edebi kişiliğine dair sunumların yapıldığı panelde, Firaki'nin İslam Medeniyetinin önemli bir parçası olarak insanlığa verdiği evrensel mesajlarına vurgu yapılarak kültürlerarası bir köprü görevi gördüğü üzerinde duruldu.

ICESCO Ortaklıklar ve Uluslararası İş birliği Direktörü ve Azerbaycan Eski Kültür Bakanı Anar Kerimov ise AA muhabirine verdiği demeçte söz konusu programın Türkmenistan'ın ICESCO üyeliğine önemli katkılar sunacağını ifade ederek sözlerini şöyle sürdürdü:

"ICESCO olarak böyle bir etkinliğe ev sahipliği yapmaktan memnuniyet duyduk. Mahtumkulu Firaki'nin 300. doğum yıldönümünü andık. TÜRKSOY'a ve Türkmenistan Devleti'ne teşekkürlerimi sunuyorum. Güzel bir teşebbüs oldu ve biz de ICESCO olarak buna katılmaktan çok büyük bir şeref duyduk. Aslında bu program tarihi bir hadisedir. Çünkü ilk defa TÜRKSOY ile ICESCO arasında bir iş birliği oldu ve bu iş birliği neticesinde güzel bir program oldu. Bu vesileyle Türk Medeniyetini, İslam Dünyasının diğer unsurlarına gösterme imkanımız oldu. İkinci önemli husus ise bu program Türkmenistan Devleti'nin bizimle yapmış olduğu il programdır. Bundan sonra Türkmenistan'ın ICESCO üyeliği gerçekleşecektir diye umuyorum. Bu durumdan dolayı çok mutluyuz. Ben bir kez daha hepimizi, hem İslam Dünyası'nı hem Türk Dünyası'nı bu vesileyle tebrik etmek isterim."

Panelden sonra verilen aranın ardından konsere geçildi. Türk Dünyası'nın farklı coğrafyalarından gelen sanatçılar arlarında Mahtumkulu Firaki'nin şiirlerinin de olduğu çeşitli eserler seslendirdi. Türkiye'den Kültür ve Turizm Bakanlığı Güzel Sanatlar Genel Müdürlüğü Ses Sanatçısı Nilgün Kızılcı'nın da sahne aldığı konserde "Sarı Gelin" ve "Kulada Sevdiğim" eserleri büyük beğeni topladı. Gala konseri boyunca Türk kültüründen çeşitli enstrümanlarla dinletiler ve geleneksel danslar da sergilendi.

Programın sonunda TÜRKSOY tarafından Türkmenistan Dışişleri Bakan Yardımcısı Mehri Bashimova ve Türkmenistan Ulusal Komitesinin UNESCO İşlerinden Sorumlu İcra Sekreteri Büyükelçi Çınar Rüstemova'ya plaket takdim edildi. İlginin yüksek olduğu konser sonrası Mahtumkulu Firaki Anma Programı sona erdi.

1993 yılından bu yana Türk kültür tarihinde iz bırakan pek çok faaliyet gerçekleştiren TÜRKSOY, Türk Dünyası kültür ve sanat yaşamına ölümsüz eserler armağan eden saygın şahsiyetlerin eserlerinin yaşatılması ve gelecek nesillere aktarılması amacıyla çeşitli etkinlikler düzenliyor.

Bu bağlamda, Türkiye'nin Bursa şehrinde gerçekleştirilen 39. Dönem TÜRKSOY Daimi Konseyi'nde alınan kararla 2024 yılı, doğumunun 300. yıl dönümünde ünlü Türkmen düşünür ve şair "Mahtumkulu Firaki Anma Yılı" olarak ilan edilmişti.

Mahtumkulu Firaki

Mahtumkulu Firaki 1724 yılında günümüz İran'ının Gülistan Vilayetinin Günbed-i Kavus şehrinin Etrek Nehri boyundaki Hacı Kavuşan köyünde dünyaya gelmiştir. Duygu ve düşüncelerini Türkmen dilinin estetik imkanlarından yararlanarak etkili bir şekilde dile getiren usta bir şair olan Mahtumkulu özelde Türkmenler genelde ise bütün Türk Dünyası için önemli bir şahsiyettir.

Mahtumkulu, Çağatay Türkçesi ile yazdığı şiirlerde Türkmen Türkçesine de yer vererek Türkmencenin yazı dili haline gelmesine öncülük etmiştir. Mahtumkulu'nun şiirlerinde Türk Dünyası şiirinin hemen her rengini, her tonunu, her çizgisini, her anlayış ve zevkini görmek mümkündür.