Tiyatro Festivali Devam Ediyor

3. Amed Tiyatro Festivali, tiyatro oyunları ve seminerlerle devam ediyor. Festival etkinlikleri kapsamında dün İlam Tiyatro Topluluğu'nun Xaw Eray Zemîn adlı oyunu Büyükşehir Belediyesi Cep Sineması'nda sahnelendi. Eli Şoyi'nin yazdığı, Hosna Qobadî'nin yönettiği oyunu çok sayıda kişi izledi. Oyunda, 8 yıllık İran- Irak savaşı döneminde sınırda geçen bir olay anlatılıyor. Tarafsız bir bölgede çadır kurarak yaşayan evli çifti İran da Irak da kabul etmiyor. Oyunda Adıl adındaki çocuklarını savaşta yitiren çift, oğullarının cenazesini ararken kadının aklını yitirmesi ve İran hükümetinin onları yaşadıkları sınırdan sürgün etmesi anlatılıyor.

Çehov'dan 'Sevgili Doktor'

Teatra Jiyana Nû ise, Anton Çehov'un birbirinden bağımsız kısa oyunlarından oluşan "Sevgili Doktor (Bijîşkê Hêja)" adlı eserini Cegerxwîn Kültür ve Sanat Merkezi Salonu'nda sahneledi. Rûgêş Kırıcı ve Nazmi Karaman'ın yönettiği oyunda, İstanbul Mezopotamya Kültür Merkezi'nde çalışmalarını yürüten Teatra Jiyana Nû oyuncuları performanslarıyla izleyicinin beğenisini topladı. Oyunun ardından tiyatro oyuncusu Leyla Batgi, sahneye çıkarak oyuncuları kutladı. Oyun, hassas ve akıllı insanların yaşamlarını nasıl güzelleştirebileceği konusunda çözümler sunuyor, insanların güçlerini ve güçsüzlüklerini sorguluyor, sınıfsal ayırımları ele alıyor, sömüreni ve sömürüleni anlatıyor.

Zêdo: Tiyatronun tarihini yazmak isterken zorluk çektik

Festival programı kapsamında Yazar Çetoyê Zêdo da, "Kürtçe tiyatro tarihinde yapıt ve edebiyat" konulu seminer verdi. Kürtlerin birçok alanda kültürünün, dilinin talana uğrayıp yeni modern araçlarla sömürüldüğünü kaydeden Zêdo, Kürt tiyatrosunun da bundan payına düşeni aldığını söyledi. Yaptıkları bu kitap çalışmasıyla Kürt tiyatrosunun nasıl çıkış yaptığı, hangi tarzları kullandığı ve bugünlere nasıl geldiğini anlatmaya çalıştıklarını belirten Zêdo, "Kürt tarihçilerinin, Kürt tarihini iyi bir şekilde günümüze aktaramadıklarını gördük. Sözlü anlatımla devam eden bu anlayış yazılı alanda ilerlememiştir. Tiyatronun tarihini her yönüyle yazmak istedik ve birçok zorluk çektik" diye konuştu. Kürtlerin materyal toplarken çok sıkıntıyla karşılaştıklarını aktaran Zêdo, Kürt sanatının kişi üzerinden gittiğini ve bunun da pek çok zorluk ve eksikliği beraberinde getirdiğini belirtti.

Zêdo, Kürtlerin arşive çok ihtiyacı olduğuna dikkat çekerek, "Sürekli arşiv yapmalıyız söylemine rağmen bu alanda icraat yok. Artık bir Kürt arşivi olmalı ve Kürtler bu arşivden faydalanmalı" diye konuştu.

'Biz ilk değiliz, köklerimiz var'

Kürt sanatının duyarlı kişiler üzerinden geniş bir alana kayması gerektiğini ifade eden Zêdo, "Bu çalışmayı kendi isteğimle yaptım. Bu alanda büyük bir eksiklik olduğu için gerekli gördüm. Ama bu tarz çalışmalar kurumsal olarak daha geniş ve derin yapılmalı" şeklinde konuştu. "Biz ilk değiliz, köklerimiz var" diyen Zêdo, şöyle devam etti: "Şu an elimizde hepsine ulaşmamız imkansız olsa da yüzyıllık bir birikimden oluşan metinler, oyunlar var. Geçmişimize dönmek gerek. Bunu ulusal bağlamda anlamak, yorumlamak ve geleceğe aktarmak gerek." Kürt tiyatrosunda metin yazarlarının olmadığından yakınıldığını, oysa saklı kalan, bilinmeyen, halka ulaşmamış pek çok metin olduğunu ifade eden Zêdo, "Öncelikle onların sahneye çıkması lazım. Bu metinler geleceğimizi aydınlatacak" dedi.