Tarihi Mozaikler Edessa Dönemi İnsanlarını Günümüze Taşıyor

MEHMET FATİH ASLAN - Şanlıurfa'da yaklaşık bir yıl önce Urfa Kalesi yakınlarındaki çalışmalarda bulunan Edessa Krallığı dönemine ait olduğu değerlendirilen kaya mezarlıklarındaki mozaikler, üzerindeki simgeler, yazılar ve resimlerle tarihe ışık tutacak.

Urfa Kalesi eteklerinde Edessa Krallığı döneminden kaldığı belirlenen 72 kaya mezarlığında bulunan, yapılan çalışmaların ardından turizme kazandırılması amaçlanan 4 mozaiğe ilişkin incelemeler sürüyor.

Mozaiklerden birinde kaya mezarlıklarına gömülen 4 kişinin resimlerinin tasvir edildiği belirlendi. Üzerinde gömülenlere ait olduğu tahmin edilen Süryanice yazılmış isimler bulunan mozaikler, Edessa Krallığı döneminde yaşayanların giyim kuşamları, saç sakal gibi görünüşleri hakkında bilgiler veriyor.

"Mozaikler koruma altına alındı"

Şanlıurfa Büyükşehir Belediye Başkanı Nihat Çiftçi, AA muhabirine yaptığı açıklamada, kaya mezarları ve içinde bulunan mozaiklerin yaklaşık 2 bin yıllık geçmişe sahip olduğunu söyledi.

Bölgedeki eserlerin tarihi açıdan önemli olduğunu belirten Çiftçi, "Kaya mezarlarına gömülen kişilerin resimleri mozaiklerle mağaranın tabanına resmedilmiş durumda. Onların kalıcı olması, geleceğe aktarılması ve ölenlerin tanınması açısından resimleri mozaiklerle işlenmiş. Şu an mozaikler koruma altına alındı." dedi.

Bölgedeki çalışmaların hızla devam ettiğini aktaran Çiftçi, kazılarda çıkan eserlerin Şanlıurfa'nın kültürüne, medeniyetine, kentin tanıtımına katkı sunacağını vurguladı.

Çiftçi, kazı çalışmalarının tamamlanmasının ardından kaya mezarları ve mozaiklerin turizme açılacağını bildirdi.

"Tasvirler günümüzle benzerlik taşıyor"

Şanlıurfa Müzesinde görevli Arkeolog Bekir Çetin de bölgenin Edessa kentinin nekropolü (mezarlığı) olarak bilindiğini belirtti.

Nekropolün Millattan Önce 132 ile Milattan Sonra 244 yılları arasında Süryani halk tarafından kullanıldığını kaydeden Çetin, "Genelde bu tür mezarları Güney, Güneydoğu ve Doğu Anadolu bölgeleri ile Suriye'de görmekteyiz." dedi.

Bulunan kaya mezarlarının genelde aile mezarı odası şeklinde yapıldığını aktaran Çetin, ölülerin duvarlara yapılan oyukların içine konulduğunu anlattı.

Kaya mezarlarında mozaik bulmalarının kendilerini mutlu ettiğini dile getiren Çetin, şöyle devam etti:

"Bu mozaikler genelde bitkisel ve geometrik motiflidirler. Özellikle bir tanesinde gömülen insanların portrelerini, figürlerini tasvir edilen mozaik yapılmış ve yanlarına da o kişilerin Süryanice isimleri yazılmıştır. Bu mozaiğe baktığımızda o dönemin giysi özelliklerini, giyim kuşamını, bölge insanının figürünü yansıtan, özellikle erkeklerde saç ve sakallar belirgin bir şekilde görülmektedir. Kadınlarda ise daha çok yerel giysi dediğimiz kadınların baş kısmının bağladığı görülüyor. Mozaikteki kişilerle bugünü karşılaştırdığımızda o dönemki kültürün şu anki yerel halkta devam ettiğini, o dönemdeki değerlerin yaşatıldığını düşünüyoruz."