Tarihçi İsmail Hami Danişmend Anıldı

Tarihçi ve Türk dili araştırmacısı İsmail Hami Danişmend, vefatının 50. yılında anıldı.

Türk Edebiyatı Vakfınca düzenlenen "Çarşamba Sohbetleri"nin bu haftaki konuğu tarihçi yazar Dursun Gürlek oldu. Vakfın Sultanahmet'teki merkezinde gerçekleşen etkinlikte Gürlek, vefatının 50. yılı dolayısıyla Türk tarihçi ve Türk dili araştırmacısı İsmail Hami Danişmend'in hayatını ve eserlerini anlattı.

Gürlek, İsmail Hami Danişmend ve yazar İbnülemin Mahmut Kemal İnal'ın evlerinin birer sohbet meclisi olduğunu belirterek, "Danişmend'in en önemli eseri 'Osmanlı Tarihi Kronolojisi' kitabıdır ve dört cilttir. Kendisinin zamanına yetişemedim ama ailesine yetiştim. 1970'li yıllarda üniversitedeyken beş kişilik bir grubumuz vardı. Meraklıydık. Cemil Meriç, Necip Fazıl gibi yazarları, şairleri ve tarihçileri araştırıyor, dolaşıyorduk. Öğrendik ki İsmail Hami Bey'in hanımı Beşiktaş'ta oturuyor. Yanına gittim, konuştuk bir ara bana cam fanus içinde bir şey getirdi. 'Bak evladım buna, dikkatli bak.' dedi. Baktım camın içinde kül vardı. 'Bu İsmail Hami Bey'in Beyazıt Meydanı'nda yakılan kitabının külüdür.' dedi. 1960'lı yıllarda sol kesime ait bir grup hocanın kitaplarını Beyazıt Meydanı'nda yaktı."

Gürlek, Danişmend'in "Tarihi Hakikatlar" adlı eserini çok beğendiğini dile getirerek, "Bizim öğrencilik yıllarımızda Tercüman gazetesi bu eseri, iki büyük cilt halinde yayımladı. İçinde tarihi anektodlar var. İsmail Hami Bey gibi kuvvetli bir tarihçinin kaleminden çıkması bakımından hem de kısa kısa anektodlar şeklinde olduğundan rahat bir şekilde okunabiliyor. Günümüzde yeni baskısı da yapıldı, tavsiye ederim." ifadelerini kullandı.

Danişmend'in sohbet meclisine önemli şahsiyetlerin katıldığını kaydeden Dursun Gürlek, şunları söyledi:

"O zaman hayatta olan Osmanlı hanım sultanlar da sohbete geliyorlardı. Mesela Sultan Abdülhamit'in kızlarından biri icabet ediyordu. Sohbetlere Refi Cevat Ulunay da katılırdı. Gençlik yıllarımızda takip ettiğimiz gazeteciydi fakat katiyen siyasi yazmaz, kültür yazıları yazardı. Osmanlı medeniyetini iyi bilirdi. Milliyet gazetesinde yazardı. Prof. Dr. Sadi Irmak da sohbetlere katılırdı. Kısa bir dönem başbakanlık da yaptı. Aynı zamanda çok iyi Almancası vardı ve doktordu. Renkli bir simaydı. Eski mili eğitim bakanlarından Hamdullah Suphi Tanrıöver de sohbete katılırdı. Tanrıöver deyince Mehmet Akif Ersoy'u hatırlarız. Çünkü İstiklal Marşı onun milli eğitim bakanı olduğu devirde kabul edildi."

Etkinlik sonunda Gürlek, dinleyicilerin sorularını yanıtladı.

"Çarşamba Sohbetleri"nde gelecek hafta hikayeci Recep Seyhan "Şifahi Kültürden Tahkiyeli Anlatıma" başlıklı konuyu ele alacak.