Soli Pompeipolis Antik Kenti'ndeki çalışmalar Aratos'un anıt mezarının bulunmasına yoğunlaştırıldı

Mersin'de, Soli Pompeipolis Antik Kenti'ndeki arkeolojik kazılarda, Helenistik Dönem'in ünlü gök bilimcisi ve şairi Aratos'un anıt mezarının tüm hatlarıyla ortaya çıkarılmasına ağırlık verildi.

Milattan sonra 2. ve 3. yüzyılların önemli limanlarından biri olan, binlerce yıllık sütunları günümüze kadar korunan Mezitli ilçesindeki antik kentte, Kültür ve Turizm Bakanlığının öncülüğündeki arkeolojik çalışmalara yeniden başlandı.

Dokuz Eylül Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Müzecilik Bölümü Başkanı Prof. Dr. Remzi Yağcı başkanlığındaki 10 kişilik ekiple yürütülen kazılar, Helenistik dönemin ünlü şairi ve gök bilimci Aratos'un anıt mezarının bulunduğu değerlendirilen, sütunlu caddenin yanındaki alanda yoğunlaştırıldı.

Yağcı, AA muhabirine, Aratos'un, filozof, matematikçi ve astronom kimliğiyle de öne çıktığını belirterek, "Aratos, kendi döneminin en ünlüleri arasında. Bu ününü de günümüze kadar sürdüren önemli bir kişi. Astronominin babası ve şair, ayrıca da Soli doğumlu. Aratos, Orta Makedonya'daki Pella'da ölse de buranın doğum yeri olması dolayısıyla bir anıt mezar yapılmış. Bu nedenle önemli bir anıt. Bir yerde de aidiyet duygusunu gösteriyor ve bu duyguyla günümüze bir mesaj veriyor." dedi.

"Gravürler içerisinde bir lahit olduğu gözüküyor"

Anıt mezarın yerinin bulunması sürecine de değinen Yağcı, "Anıt mezar, 19. yüzyılın gezginlerince fark edildikten sonra uzun yıllar toprak altında kalmış. Gravürler içerisinde lahit olduğu gözüküyor. Bu nedenle de paleograf Victor Langlois tarafından Aratos'un mezarı olarak adlandırılmış. Sonrasında da Ghevont Alishan tarafından mezarının yeri ölçekli plan üzerinde işaretlenmiş. Burası krater görünümlü bir yer, anıtsal bir yapı. Sembolik bir anlamı var. Fonksiyonel olarak çok pratik bir bina değil ama anıtsal ve sembolik öne taşıyor. Amaç öncelikli olarak burayı restore etmek." ifadelerini kullandı.

Prof. Dr. Yağcı, Soli Pompeipolis Antik Kenti ile anıt mezarı bir bütün halinde arkeoloji dünyasına kazandırmayı istediklerini vurgulayarak, şöyle konuştu:

"Soli Pompeiopolis, Helenistik Dönem'de en parlak zamanını yaşamış, zengin bir kent. Roma Dönemi'nde de bu gelişmiş kent özelliğini sürdürmüş. Özellikle 2. ve 3. yüzyıldan kalan anıtsal bir sütunlu caddesi var ve limana bağlanıyor. Bu özelliğiyle Doğu Akdeniz için çok önemli bir liman kenti. Biz bu bütünlüğü açığa çıkarmak istiyoruz. Birtakım kamulaştırmalarla bu anıtsal yapılar arasındaki bağlantıları kurmak ve burayı gezilebilir hale getirmek istiyoruz. Kazının da amacı bu."

Anıt mezarın bulunması için başlatılan çalışmaların arkeoloji dünyasına heyecan getirdiğini aktaran Yağcı, "Bu kazı sezonunda biz Aratos'un mezarı üzerinde yoğunlaştık. Amacımız, 19. yüzyıl gezginlerince Aratos'un anıtsal mezarı olarak adlandırılan bu yapının gerçek niteliğinin ortaya çıkarılması ve arkeolojik olarak kazının bitirilmesi. Restorasyon ve restitüsyon projelerini hazırlanıp burayı dünya çapında bir ziyaret merkezi haline getirmek istiyoruz." dedi.

"Yapının ilk olarak bilgisayar ortamında tamamlanması amaçlanıyor"

Mersin Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Deniz Kaplan da çalışmaları eylül ayına kadar sürdürmeyi hedeflediklerini belirterek, yapının hem planını hem de üst cephesini anlamak için içerisindeki taşları çıkardıklarını söyledi.

Çalışmanın, olası bir restorasyona da faydalı olacağına işaret eden Kaplan, "Çıkarılan taşları önce numaralandırıyoruz, ardından da numarasına göre taş tarlasına kaldırıyoruz. Bunların hepsi restorasyonun altyapı çalışmalarını oluşturuyor. Bundan sonraki süreçte ele geçirilen verilerden yola çıkılarak yapının ilk olarak bilgisayar ortamında tamamlanması amaçlanıyor. Ardından da eldeki veriler uygun olursa biz yapıyı restore etmeyi planlıyoruz." dedi.

Kaplan, antik kent, sütunlu cadde ve limanı bir bütün olarak ele aldıklarını ifade ederek, Aratos'un anıt mezarının da bu bütünün bir parçası olduğunu sözlerine ekledi.