Alice Munro'da Yepyeni Bir Öykü Seçkisi: Firar

Dünyanın en iyi öykü yazarları arasında sayılan, Nobel Edebiyat Ödülü sahibi Alice Munro'nun bu kitabındaki sekiz öykünün her biri içeriğinin derinliği ve çok boyutluluğuyla roman olabilecek kadar kapsamlı; buna karşın kısa öykü yapısının kurallarına ve seçiciliğine sıkı sıkıya bağlı; dahası bir solukta okunacak kadar sürükleyici.

Öykülerin hemen hepsinde birkaç aydan 40 yıla uzanan geri dönüşler var. Bu geri dönüşlerin hiçbirinde bir yaşamın açıklaması yapılmıyor, yaşananlara mazeret aranmıyor, sadece yaşamın geçmişteki o kesiti gösteriliyor. Üstelik sağlıksız bir duygusallığa kapılmadan, serinkanlı bir yaklaşımla anlatılıyor olaylar. "Güçler" adlı öykünün şu cümlesi bu yaklaşımı en belirgin biçimde vurguluyor: "Ama ona sorulursa yaptığı, vakti olursa yapmak istediği şey, geçmişte yaşamaktan ziyade geçmişi açıp iyice bir bakmak."

Öykülerin tümü ölüm olgusunu içeriyor; ama aynı zamanda her öykü beklenmedik, hatta açıklanamayacak insan davranışlarıyla şaşırtıcı da oluyor. Alice Munro, hiçbir yapıtında cinselliği göze sokarcasına ön plana çıkarmadığı halde, cinsellik şu ya da bu biçimde bütün öykülerde yer alıyor. Munro'nun eşsiz betimlemeleriyle çizdiği kişiler, neredeyse herkese tanıdık gelecek kadar gerçek ve Munro her zamanki ustalığıyla sade döşenmiş loş salonları, tavan aralarını anlatırken o mekânlarda rahatça gezinebiliyorsunuz.

Alice Munro kimdir?

ALICE MUNRO, 1931'de Ontario'da doğdu. Kanadalı eleştirmenlerin "Bizim Çehov'umuz" diye tanımladıkları usta hikâyecinin Dance of the Happy Shades (Mutlu Gölgelerin Dansı, 1968): Something I've Been Meaning to Tell You (Sana Söylemek İstediğim Bir Şey, 1974): The Beggar Maid (Fakir Hizmetçi, 1978): The Moons of Jupiter (Jüpiter'in Ayları, 1982): The Progress of Love (Aşkın Gelişimi, 1986): Friend of My Youth (Gençlik Arkadaşım, 1990): Open Secrets (Aleni Sırlar, 1994): Çocuklar Kalıyor (1998): Nefret, Arkadaşlık, Flört, Aşk, Evlilik (2001): Firar, (2004): The View from the Castle Rock (Castle Rock'tan Görünüş, 2006): Bazı Kadınlar (2009): Dear Life (Sevgili Hayat, 2012) dışında Lives of Girls and Women (Genç Kızların ve Kadınların Yaşamı, 1971) adlı bir romanı yayımlandı. Munro, yazarlık kariyeri boyunca, Kanada'da Governor General, Uluslararası Man Booker, Marian Engel, Trillium Edebiyat, Rea Öykü, PEN/Malamud, Giller, Libris ve O. Henry gibi birçok ödüle layık görüldü. Ayrıca 2013 Nobel Edebiyat Ödülü'nün de sahibi oldu.