Mayınlardan Temizlenen Tarih Yeniden Canlanacak

Gaziantep'in Suriye sınırındaki mayınlı saha içinde bulunan Karkamış Antik Kenti'ndeki arkeolojik kazılar, Kültür ve Turizm Bakanlığı ile Bologna Üniversitesi adına Prof. Dr. Nicolo Marchetti başkanlığındaki ekip tarafından gerçekleştirilecek.

Tarihi M. Ö 3 bin yıllarına dayanan Karmamış'taki 663 bin 800 metrekarelik alanda bulunan mayınların elle temizlenmesinin ardından Karkamış Antik Kenti'ndeki kazı çalışmalarının Bakanlar Kurulu kararıyla, Kültür ve Turizm Bakanlığı ve Bologna Üniversitesi'nce yürütülmesine karar verildi.

Bölgedeki çalışmalarda 1200 mayının topraktan çıkarılarak imha edildiğini bildiren yetkililer, aynı alanda yürütülecek kazı çalışmalarını, bugüne kadar Gaziantep'te birçok kazı çalışması gerçekleştiren ve iyi derecede Türkçe bilen Prof. Dr. Nicolo Marchetti başkanlığında ekibin yürüteceğini bildirdi.

Kültür ve Turizm İl Müdürü Salih Efiloğlu, yaptığı açıklamada, Gaziantep'in birçok medeniyetin beşiği olan, batı medeniyetine geçiş noktasında yer alan bir kent olduğunu söyledi.

Karkamış Antik Kenti'nin mayınlardan temizlendiğini, bölgenin tarihi sit alanı olduğunu ifade eden Efiloğlu, Karkamış Antik Kenti'nin uzun zamandır merak konusu olan bir alan olduğunu vurguladı.

Karkamış'ın Suriye'ye komşu, İstanbul-Bağdat demiryolunun kavşağında, Fırat Nehri'nin süzülerek aktığı bir yer olduğunu, bölgede ender kuş türlerinin bulunduğunu ifade eden Efiloğlu, şöyle konuştu:

"Karkamış Antik Kenti, tarihi zenginliği açısından bütün dünyanın ilgisini çeken geç Hitit dönemi bilim ve sanat merkezi. Burayla ilgili büyük beklentilerimiz var. Birçok ülkeden bilim adamı, üniversiteler bununla ilgili kazı için müracaata bulundu.

En çok Japonlar ve İtalyanlar üzerinde duruldu. Çünkü onlar Türkiye'ye yabancı değil. Bologno Üniversitesi ile Kültür ve Turizm Bakanlığı bir protokol yaptı. Protokol de Bakanlar Kurulu kararına bağlandı.

Prof. Dr. Nicolo Marchetti, Gaziantep'te tanıdık bir sima. Türkçesi de iyi. Biz ona 'Antepli Nicola' diyoruz. Bizim için mutluluk verici, kendisi de Gaziantep'i seviyor. Üniversitesi de ciddi bir üniversite. Ben umuyor ve diliyorum ki, layıkıyla son derece güzel bir kazı yapılacak. Biz de tarihi tanıklık etmek için sabırsızlanıyoruz. Kazılara önümüzdeki aylarda başlanmış olacak. "

Efiloğlu, Marchetti'nin kazılara yönelik hazırlıklarına başladığını, kazının uzun soluklu bir bilimsel kazı olacağını ifade etti. Karkamış'a birçok yatırımın gelmesini istediklerini belirten Efiloğlu, bölge için bir master planı hazırlanması gerektiğini dile getirdi.

-MAYIN TEMİZLEME ÇALIŞMALARI-

Karkamış Antik Kenti'ndeki mayın temizleme çalışmalarının, Genelkurmay Başkanlığı, Milli Savunma Bakanlığı, Kültür ve Turizm Bakanlığı ile Gaziantep Valiliği'nin 2 yıl önce imzaladığı ortak protokol gereği İl Özel İdaresi tarafından yürütülmesine karar verilmişti.

İhaleyi kazanan Nokta Yatırım Limited Şirketi toplam 663 bin 800 metrekarelik alanda mayınları elle temizlemiş, köpeklerin de kullanıldığı mayın temizleme çalışmaları sırasında çıkarılan 1200 mayın imha edilmişti.

Gerek mayın temizleme ve imha gerekse mayın temizleme sonrası kalite kontrol işi BM standartlarına yapılmıştı. Mayın temizlemesi sırasında sıkı bir denetim kontrol mekanizması kurulmuş ve kazı sırasında bulunan sikkeler ve tarihi değeri henüz belirlenemeyen bazı eserleri, Müze Müdürlüğüne teslim edilmişti.

-KARKAMIŞ ANTİK KENTİ-

Karkamış Antik Kenti, Gaziantep'in Karkamış ilçesi yakınında, Fırat'ın batı kıyısında, Türkiye-Suriye sınır hattı üzerinde, Yakındoğu arkeolojisinin en önemli yerleşimlerinden birisi. Kent MÖ. 2. bin yılda, Anadolu'dan, Mezopotamya'ya ve Mısır'a uzanan yolların önemli bir kavşak noktasında yer alıyordu'

Karkamış krallarından söz eden ilk belgeler, MÖ 1700'e doğru ortaya çıkar. MÖ 1650'li yıllarda, Hitit Kralı Hattuşili I, Karkamış ve çevresindeki kentleri alarak, kuzey Suriye yolunun güvenliğini sağladı. Daha sonra, Mitanniler'in egemenliği altına giren kent, Şuppiluliuma I döneminde yeniden Hititlere bağlandı.

Karkamış çoğu büyük Hitit kralları soyundan gelen ve İmparatorluğun Suriye'deki topraklarını denetim altında tutan bağlı krallar tarafından yönetiliyordu. Hitit İmparatorluğu'nun MÖ 12. yüzyıl başlarında yıkılmasından sonra kent, yeni kurulan çok sayıda geç Hitit Krallığından birinin merkezi oldu.

Asur Kralı Acurnasirpal II'nin Suriye seferi (MÖ 876-866) sırasında, haraca bağlanan Karkamış, MÖ 717'de Asur Kralı Sargon II tarafından yakılıp yıkılarak, Asur topraklarına katıldı.

George Smith'in (1876) Cerablus yakınındaki kalıntıların, Karkamış'a ait olduğunu bulmasından sonra, Hogarth, Lawrence, Campbell-Thompson ve Woolley, 1878-1881, 1911-1914 ve 1919-1920 yılları arasında kentte British Museum adına kazı çalışmaları yapmış. Kalenin bulunduğu tepede, tarih öncesi kalıntıların yanı sıra, erken ve geç Hitit dönemlerinden iki ana yerleşim yeri saptanmıştır.

Dış kent, iç kent ve kale olmak üzere üç bölümden oluşan dikdörtgen planlı Karkamış'ta, yönetsel ve dinsel işlevli yapılar, kentin çekirdeğini oluşturmaktaydı.

Yapılar, Hitit-Asur üslubunda kabartmalarla kaplı siyah bazalt ve beyaz kireç taşı ortostatlarla süslüdür. Bulunan kabartmaların çoğunluğu, geç Hitit dönemine tarihlendirilmektedir.

Bu kabartmalar, Tanrıça Kupapa ve onun adına yapılan tören alayındaki askerlerin, rahiplerin, çeşitli hayvanları taşıyan kişilerin, uzun ve düz kılıçlarla silahlanmış prenslerin, savaş arabalarının, karışık yaratıkların, koruyucu hayvanların yer aldığı tören alayı betimlemeleriyle MÖ. 1. bin yıl başlarındaki yaşam biçimine, giysilerine ve kültürüne ışık tutmaktadır. Karkamış kabartmalarının, büyük çoğunluğu bugün Ankara Anadolu Medeniyetleri Müzesi'nde sergileniyor.

- GAZİANTEP