Konyalı'nın "Kayıp Eseri" Okuyucuyla Buluştu

İstanbul Büyükşehir Belediyesi Kültür AŞ, merhum tarihçi-yazar İbrahim Hakkı Konyalı'nın kayıp eserini bularak, " İbrahim Hakkı Konyalı'nın Kayıp Arşivinden İstanbul'da Mimar Sinan Eserleri" adıyla okuyucuyla buluşturdu.

İbrahim Hakkı Konyalı tarafından 1940-1941'de albüm ve daktilo metinden yararlanılarak hazırlanan ve ve sağlığında yayımlanamayan eserde, Mimar Sinan'ın İstanbul'da inşa ettiği cami, mescit, türbe, kütüphane, darülkurra ve okullar hakkında bilgilere yer veriliyor.

Eserde, enkazcılara satılan cami ve hamamlar, değerli çinilerin akıbeti, türbelerin bakımsızlığı ve Mimar Sinan'ın dehası ile ilgili pek çok bilgi Konyalı'nın ağzından anlatılıyor.

Eserin yayımlanmasının ardından, İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Kadir Topbaş'ın talimatıyla kaybolan ve zarar gören tarihi eserlerin ihya edilmesi, orijinalleri göz önünde bulundurularak onarımlarının gerçekleştirilmesi amaçlanıyor.

Kayıp eserin bulunması

Kültür AŞ, İstanbul konulu kaynakların toplanması amacıyla çok sayıda görsel ve yazılı materyali koleksiyonuna kattı. Gazeteci Faik Şenol'un arşivinde bulunan "İstanbul'da Mimar Sinan Eserleri" başlıklı iki fotoğraf albümü üzerinde çalışılırken kayıp eser gün yüzüne çıkarıldı.

Fotoğrafların altında, daktilo edilerek yapıştırılmış bilgiler bulunmasına rağmen, etiket kısmı kazınmış olduğu için albümlerin kime ve hangi tarihe ait olduğu konusunda bilgi edinemeyen Kültür AŞ yetkilileri, fotoğrafların birçoğunda rastlanan kimi zaman elindeki kağıda not alan, kimi zaman eseri tetkik eden, kimi zaman da uzaktan görülen pardösülü, fötr şapkalı kişinin, cumhuriyet sonrasında birçok eserin gün yüzüne çıkmasını, kurtarılmasını ve tanıtılmasını sağlayan İbrahim Hakkı Konyalı olduğu bilgisine ulaştı.

Konunun uzmanları ile irtibata geçen Kültür AŞ yetkilileri daha sonra, İstanbul Büyükşehir Belediyesi Atatürk Kitaplığında bulunan "B/33" numaralı "Mimar Sinan'ın Eserleri" adlı 473 varaklık yayınlanmamış bir çalışmaya ulaştı. Albümde yer alan fotoğraflar ve Atatürk Kitaplığında bulunan daktilo metin karşılaştırıldığında dönemlerinin aynı olduğu, metinlerin de albümde bulunan fotoğraflar için hazırlandığı anlaşıldı.

Ayasofya Müzesi eski müdürlerinden Prof. Dr. Erdem Yücel ile yapılan görüşme sonucunda, İbrahim Hakkı Konyalı'nın böyle bir çalışma hazırladığı ancak bu dokümanların daha sonra kaybolduğunu öğrenen yetkililer, Konyalı'nın yıllar önce hazırlıklarını yaptığı çalışmanın kısmen de olsa hayat bulması için eseri yayıma hazırladı.

Eser, Kültür AŞ tarafından okuyucuyla buluşturuldu.

Konyalı, Merkez Efendi Hamamı'nı yıkılmaktan kurtarmış

Kitapta, Mimar Sinan'ın İstanbul'daki birçok eseri hakkında detaylı bilgi veren Konyalı, geçtiğimiz yıllarda Zeytinburnu Belediyesi tarafından restore edilen Merkez Efendi Hamamının yıkılmasına engel oluşunu şu ifadelerle aktarıyor:

"Bu hamam, Mimar Sinan tarafından yapılmıştır. Hamam tektir, göbek taşının etrafında dört kapalı halvet ve üç açık yıkanma yeri bulunur. Sinan'ın yaptığı Merkez Efendi Hamamı, Merkez Efendi Camisi'nin evkafındandı. Birçok hamam gibi o da hususi ellere geçmiştir. İki sene evvel son sahibi tarafından 1300 liraya yıkıcı Kayserili Şevket'e satılmıştır. Enkazcı, bu abideyi yıkıyordu. Bu mamureyi tetkik ederken yıkma ameliyesine şahit oldum. Bir gazetede yaptığım neşriyatla bu hamamın Sinan'a ait olduğunu haykırdım. Bu suretle yıkılmasına mani oldum. Kurna sayısı ondur. Soyunma yerinde çok güzel ve göbekli bir şadırvan görülür."

İbrahim Hakkı Konyalı

Konyalı, 1896'da Konya'da dünyaya geldi. Nalbandzade Mustafa Efendi ile Atazade İbrahim Ağa'nın kızı Hatice Hanım'ın oğlu olan Konyalı, yaşamı boyunca çok sayıda değerli eser kaleme aldı. Çok sayıda dergi ve gazetede de yazılar yazan Konyalı, 20 Ağustos 1984'de Akşehir'de hayatını kaybetti.